Taraflar arasındaki "yaylaya elatmanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ardahan Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 25.9.1987 gün ve 1985/124 E.198/227 K. sayılı kararın incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmesi üzerine ( ...Dava konusu 28 numaralı Yasamal Tavgat Yaylası, 474 sayılı Yasa'nın uygulama alanında bulunmaktadır. Sözü edilen 474 sayılı Yasa'nın 3. maddesinde "kura ve kasabata ait olan mer'alar ile yaylak, kışlak, pazer, panayır, namazgah, koru, mesire, meydan gibi menafii umumiyeye mahsus metrük mahaller tehdit ve mesaha ile badet tesbit ait oldukları kura ve kasabat namlarına kaydedilecekleri" öngörülmüştür. Sözü edilen 474 sayılı Yasa hükmünce, 21.9.1931 gün ve 9 sayılı kararla 28. numaralı Yasamal Tavgat Yaylası Hopa Hemşinlerine tahsis edilmiştir. Davacı Köyler vekilide, Hopa Kaymakamlığının Hopa Hemşinlileri diye anılan köyleri bildiren yazısına dayanarak işbu davayı açmıştır. Hopa Kaymakamlığı Tahsis yapan mercii olmadığı için sözkonusu belge, davaya dayanak yapılamaz. Öte yandan, 21.9.1931 gün ve 69 numaralı kararla tahsisi yapan Ardahan Kaymakamlığı değil, Ardahan İlçe İdare kuruludur. Bu merciden 21.9.1931 gün ve 69 numaralı kararda, 28 numaralı Yasamal Tavgat Yaylasının tahsis edildiği Hopa Hemşinlilerinden kasdın davacı köyler olup olmadığının sorulması, icabında davacılara ve vekillerine bu hususta evrakı tetkik ve ilgili mercilere başvurmaları bakımından yetki verilmesi, yapılacak soruşturma sonunda adlarına tahsis yapılan Hopa Hemşinlilerinden kasdın davacı köyler olduğu anlaşıldığında iddia ve savunma doğrultusunda delillerin toplanarak hasıl olacak sonuç dairesinde, aksi takdirde yazılı olduğu vechile hüküm kurulması gerekir. Açıklanan hususlar gözönünde tutulmadan kurulan hüküm, isabetli bulunmamıştır gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosya daki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosya daki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle dava kısmen Yasamal Tavgat yaylası Ardahan ilçesi idari sınırları ve 474 sayılı Yasa uygulama alanı içerisindedir. Ardahan İlçe İdare Kurulu'nun 21.9.1931 gün ve 69 sayılı kararı ile anılan Yasa uyarınca bu yer 28 numaralı yayla olarak Hopa hemşinlileri adına tahsis edilmiştir. Bu yaylaya komşu yerinde davalı köy tüzel kişiliği adına aynı tarih ve 29 numaralı Yayla olarak tahsisi yapılmıştır.

Davacı köyler Hopa Kaymakamlığından aldıkları ve ilçenin muayyen bir rakım üzerinde bulunan 11 köyün Hopa hemşinlileri olarak bilindiklerine ilişkin yazısına dayanarak kendilerine tahsis edilen 28 numaralı Yasamal tavgat yaylasına davalı köy tüzel kişiliğinin yararlanmalarına engel olup haksız yere elattığını ileri sürerek önlenmesini istemişlerdir.

Gerçekten bazı köy tüzel kişilikleri ya da hopa hemşinlileri olduklarını ileri süren gerçek kişilerce çekişmeli yayla hakkında davalı köy tüzel kişiliğinin elatmasının önlenmesi isteği ile önce açılan davalar redle sonuçlanmış Yargıtay'dan geçip kesinleşmiştir. Ne varki anılan davalarda 62.000 metre kare yerin dava konusu yapılmasına karşın bu kez çok daha geniş bir alanın dava edilmesi bir yana önce görülen davaların tamamı davacıların dayandıkları tahsis kararındaki Hopa hemşinlileri ile ilgilerini kanıtlayamamaları nedeniyle reddedilmiştir.

Görüleceği üzere uyuşmazlık öncelikle çekişmeli 28 numaralı Yasamal tavgat yaylasının yararlarına tahsis yapılan Hopa hemşinlilerinin hangi tüzel kişiler olduğunun kesin olarak saptanması ve davacıların bu tahsis kararına dayanma eş anlatımla aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığının saptanmasında odaklaşmaktadır. Bu konunun açıklığa kavuşturulması içinde Özel Daire bozma kararında belirtildiği biçimde Hopa hemşinlilerinden kastın belirlenmesi için inceleme yapılması yeniden varsa çevre taşınmazlara ait kayıt ve belgelerinden getirtilip yararlanılması ayrıca da 1931 yılında yapılan tahsis itibariyle dava tarihine kadar çekişmeli yerden kim ya da kimlerin yararlandığı tahsis amacına göre büyük olasilıkla bulunması çok güçlü olan Cami, ahıl, çeşme v.b. gibi kalıcı bir takım yapıların kimler tarafından yapıldığının araştırılması gerekir.

Toplanan delillerin birlikte değerlendirilmesi sonucu davacı köy tüzel kişiliklerinin 26 numaralı Yayla tahsis kararına dayanabileceklerinin saptanması durumunda dava haklarının varlığının kabulü ile işin esasına girilmesi tarafların gözetecekleri kanıtlara göre hasıl olacak sonuç çerçevesinde karar verilmesi gerekir.

Eksik inceleme ile olayda sağlıklı ve hukuksal çözüme ulaşılamaz mahkemece bozulup gözetilmeksizin davacıların dava haklarının bulunmadığı görüşü ile davanın reddedilmesi doğru değildir. Hal böyle olunca Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi Usul ve Yasa'ya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ie direnme kararının Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.'nun 429. madde gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972