DAVA : Taraflar arasındaki "cezai şart nedeniyle alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ... Asliye 1. Hukuk Mahkemesi'nce davanın kabulüne dair verilen 19.6.1987 gün ve 1985/654 E. 1987/473 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 17.2.1988 gün ve 1987/8037 E. 1988/880 K. sayılı ilamiyle; (...Taraflar arasındaki 6.9.1983 tarihli sözleşmenin (özel şartlar) 5. maddesinde aynen (Firmaya bu mallar dokunarak ihraç edilmek üzere verilmiştir. Firma bu malları iplik olarak ihraç edemez ve iç piyasaya satamaz. Aksi tesbit edilirse firma antbirliğe bu alım-satım tutarının % 30'u oranında cezai şart ödemeyi peşinen kabul ve taahhüt eder.) denilmektedir.

Maddenin ilk cümlesinde malların tümünün teslim edildiğinden bahsedilmesi ikinci cümlesinde de "kısmen" muhalefetten söz etmeden "bu malları alıcı ihraç eder veya iç piyasada satarsa", denilmiş olmasına nazaran malların tamamının dokunmadan ihracı veya iç piyasaya satılması halinde tamamının bedeli üzerinde % 30 cezai şart alınacağının kastedildiğinin anlaşılmasına, bu durumda kısmen muhalefet halinde cezai şartın sözleşmeye aykırı olarak ihraç edilen kısmın bedeline göre tesbiti gerektiğinin kabulü gerekmesine, kısmi davanın saklı tutulan ve sonradan açılan davadaki miktar bakımından kesin hüküm oluşturmamasına göre mahkemece sözleşmeye aykırı olarak ihraç edilen miktar ve bunun bedeli saptanarak bu bedelin % 30'u kadar cezai şart bulunup bundan ilk davada kabul edilen 500.000 TL. indirilerek bakiyesine hükmedilmek icap ederken tüm satış bedeli üzerinden cezai şartın tahsiline karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadakki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

 

KARAR : Taraflar arasındaki 6.9.1983 günlü sözleşmenin 5. maddesinde aynen "Firmaya bu mallar dokunarak ihraç edilmek üzere verilmiştir. Firma bu malları iplik olarak ihraç edemez ve iç piyasaya satamaz. Aksi tesbit edilirse firma Antbirliğe bu alım-satım tuturanının % 30'u oranda cezai şart ödemeyi peşinen kabul ve taahhüt eder" denilmiştir. Sözleşme ve cezai şart bir bütündür. Sözleşmenin ihlali gerçekleşmiştir. Hal böyle olunca sözleşmenin ihlaline yol açan miktarı, bütüne oranlayarak cezai şartı bir oran dahalinde hüküm altına almak müessesenin hukuki mahiyeti ile bağdaşmaz. Ayrıca, cezai şartın tenkisine de Türk Ticaret kanunu'nun 24. maddesi uyarınca cevaz bulunmadığına göre usul ve yasaya uygun olan direnme kararı onanmalıdır.

 

SONUÇ : Dava vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, ve aşağıda dökümü yazılı 1.763.127 lira bakiye temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 5.4.1989 günü yapılan ilk görüşmede çoğunluk sağlanamadığı için, 12.4.1989 gününde yapılan ikinci görüşmede oyçokluğu ile karar verildi.

  

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972