Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1988/1-579
K: 1988/947
T: 16.11.1988

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
  • HİLE ( Gayrimenkul Satışında Komisyoncunun )
  • KOMİSYONCUNUN HİLESİ ( Aktin İptali )
  • CEZA-HUKUK İLİŞKİSİ
  • TAPU İPTALİ ( Komisyoncunun Hilesi )
  • DOLANDIRICILIK
  • EMNİYETİ SUİSTİMAL
 
743/m.931
 
DAVA VE KARAR
Taraflar arasındaki "tapu iptali ve tescili" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Karşıyaka 2. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 11.9.1986 gün ve 993-724 sayılı kararın incelenmesi davalı vekilleri tarafından istenilmesi üzerine,
( ...Kesinleşen mahkumiyet ilamı, toplanan deliller ve dosya içeriği ile maddi olaylar aşağıda açıklandığı üzere saptanmıştır ve mahkemenin de kabulündedir.
Davacı, davaya konu taşınmazını, önceden tanıyıp güven duyduğu komisyoncu davalı Bülent S... aracılığı ile satışa çıkartmıştır.
Komisyoncunun gazeteye verdiği ilan üzerine alıcı olan diğer davalı Hüseyin Emre B... müşteri olmuş, evi gördükten ve bedel ve ödeme koşulları konusunda bir çok kez görüştükten sonra, davacının bilgisi ve onayıyla 15 milyon lirası peşin 6 milyon lirası da aylık 1 milyon lira üzerinden senetle ödenmek koşuluyla 21 milyon lira bedelle alım ve satım için komisyoncu davalı ile anlaşmaya varmışlar ve temlik gününü de kararlaştırmışlardır.
Bunun üzerine, davacı tapu istem belgesi ile 19.11.1984 günü Tapu İdaresine bizzat başvurarak satış hazırlıklarına girişmiş, 5 milyon lira bedel üzerinden satış harç ve giderlerini ödeyerek 20.11.1984 tarihinde taşınmazının vergi Dairesi yönünden ilişiğini kesmiştir.
Komisyoncu S..., alım satım harç ve giderlerini karşılamak için alıcı olan davalı Hüseyin'den çekle 1 milyon lira tahsil etmiştir.
Alıcı olan davalı, kararlaştırılan temlik gününde komisyoncu davalıya 14 milyon lirayı paket halinde yazıhanede teslim etmiştir. Komisyoncu hemen davacıyı telefonla bürosuna çağırdıktan sonra ( aşağı kattaki bankada parayı makina ile saydıracağından ) sözederek para paketini alıp dışarı çıkmış ve davacı gelmeden para paketiyle yazıhanesine geri dönmüş, kardeşi ile birlikte gelen davacıya da vaki soru üzerine ( nakit para tamam ) yanıtını vermiştir.
Bundan sonra aynı yerde, 6 adet bono ve tapudaki satış bedelinin 5 milyon lira gösterildiğine ilişkin bir belge düzenlenip imzalanmıştır.
Komisyoncunun yanında çalışan kişinin ( Tapu Dairesindeki işlemlerin temlike hazır hale geldiği ) haberini getirmesi üzerine, para paketi ile komisyoncu ve hizmetlisi birlikte Tapu Dairesine gelinmiş, satış işleminin tamamlanmasından sonra alıcı olan davalı tarafından 6 milyonluk bonolar satıcı olan davacıya teslim edilmiştir. Davacı, parayı taşıyan kişi ile bankaya ve diğerleri komisyoncunun bürosuna gitmişlerdir.
Davacı, bankada 15 milyon lira yatıracağını söylemiş fakat bankaya getirilen para paketinde 5 milyon lira olduğu saptanmıştır. Yazıhaneye geri gelen ve paranın noksan olduğunu söyleyen davacıyı, komisyoncu ayrı bir odaya almış ( alıcıdan 25 milyonluk ayrıca senet aldığından vs. ) bahisle onu ikna ederek geri göndermiş ve C.Savcılığına başvuruda bulunduğu 26.11.1984 gününe kadar oyalamayı başarmıştır.
Gerek ceza davasının gerekse bu davanın yargılama aşamalarında, komisyoncunun parayı saydırmak için bankaya indiğinde 9 milyon lirayı kişisel hesabına yatırdığı, halen 10.000 ve 5.000 TL. desteler halindeki 5 milyon lirayı da 1000 liralık destelere dönüştürerek bürosuna geri döndüğü ve sonradan çekle tahsil ettiği 1 milyon lira avansı da davacıya vermediği saptanmıştır.
Komisyoncu S.... Ceza Mahkemesinde T.C.K.'nun 510, 522. maddeleri uyarınca bir yıl 12 ay hapis cezasına mahkum edilmiş ve bu hüküm kesinleşmiştir.
Alıcı Hüseyin Emre B...'nin ceza davasında ( Komisyoncunun eylemine doğrudan ya da fer'an katıldığına ilişkin hiç bir kanıt elde edilemediği ve suç teşkil eden bir fiili bulunmadığı ) açıklandıktan sonra ( işlemediği anlaşılan suçtan beraatine ) karar verilmiş ve hüküm kesinleşmiştir. Bu dava ise, ceza davasında saptanan olguların aksine komisyoncu ile alıcının el ve işbirliği içinde hareket ederek davacıya karşı hile kullandığına dair başkaca ve yeni bir kanıt getirilmemiştir.
Mahkemece, davalı Hüseyin Emre B...'nin a ) Ceza davasında beraatine ilişkin ilamın hukuk hakimini bağlamayacağından b ) Serdaroğlu'nun hilesini H.Emre B...'nin bildiği en azından bilmesi gerektiğinden, söz edilerek tapunun iptaline karar verilmiştir.
Oysa, suçun işlenmediğine ilişkin beraat ilamları, maddi olguların saptanması yönünden hukuk hakimini bağlar. Davalı Berdi, delil yetersizliğinden değil, suç işlemediğinden diğer davalı S....'nun suç oluşturan ve mahkumiyetle sonuçlanan eylemine herhangi bir şekilde katılmadığının saptanmasından dolayı beraat etmiştir. B.K.'nun 53. maddesinin uygulamadaki anlam ve kapsamı da bu yöndedir.
Davalı B... neyi bilecekti? B...'nin parayı noksansız teslim ettiği olgusu tartışmasızdır. Komisyoncunun ( Makina ile saydırma ) bahanesi ile tarafların yanından ayrılması, onbinliklerin yerine biner liralıkları yerleştirip getirmesi olayında B...'nin bilmesi gereken husus nedir? Komisyoncu çaldığı on milyonu B...'ye iade mi edecekti? Aralarında bu yolda gizli bir anlaşma mı yapılmıştı? Bu sorulara olumlu yanıt verebilmek için inandırıcı kanıtların bulunması zorunludur. Aksine, Mahkemece vahmedilen böyle bir terkip, saptanan olayların akışına terstir. Alıcı B..., gazete ilanı üzerine gelen ve komisyoncu ile gelmiş, geçmiş bir ilişiği bulunmayan, satış aktinde de iyiniyetli vecibelerini yerine getiren, M.K.'nun 931. maddesinin koruyuculuğu altındaki üçüncü ve yabancı bir kişidir. Kötü niyetli olduğuna dair şüphe çekici hiç bir davranışı da saptanmamıştır. Asıl olan onun iyiniyetidir.
Takriri vermeden önce, satıcının aldığı parayı saymamış olmasının sorumluluğu davalı Berdi'ye yükletilemez.
B.K.'nun 28. maddesinin B... yönünden uygulama yeri yoktur.
Temlik ve tescil işlemlerinde bir hata, hile bulunmamaktadır. Davacı, satış bedelinin noksan ödendiğini ve tediye konusunda dolandırıldığını, iddia ve dava etmiştir. Dolandırıcılık ya da görevi kötüye kullanma olayı davalı B...'nin dışında, satıcı ile Komisyoncu arasında ceryan etmiştir.
Hal böyle olunca; davalı Berdi hakkında tapu iptali davasının reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeler yapılarak kabul edilmesi Usul ve Yasa'ya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi Usul ve Yasa'ya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı ( BOZULMASINA ) oyçokluğu ile karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini