DAVA : Sanık B.K. hakkında Yargıtay C. Başsavcılığınca 13.2.2001 gün ve 20-2 sayılı iddianame ile; ".... Sanık Büyükşehir Belediye Başkanı sıfatıyla A... T. Yönetim Kurulunun da başkanıdır. Belirli miktarı aşan ihaleler Yönetim Kurulu kararıyla onaylanıp kesinleşmektedir.

A... T. Yönetim Kurulunun onayladığı bir kısım ihaleler İ.Ü. isimli kişinin sahibi ve ortağı bulunduğu A. İnşaat ve İnfa İnşaat firmalarına verilmiştir. Bu doğrultuda 18.545.853.451. TL, 18.545.853.451. TL, 18.531.506.603. TL, 25.980.521.409. TL keşif bedelli ihaleler yönetim kurulunca 5.8.1999 20.4.2000 tarihleri arasında onaylanmış, bilahare hakedişleri de ödenmiştir.

Adı geçen kişiye verilen daha düşük bedelli bazı ihaleler de haklarındaki evrak tefrik edilen A... T. Genel Müdürü tarafından onaylanmıştır.

A... T.'tan ihale alan İ.Ü. 18.4.1999 tarihinde A. Büyükşehir Belediye Meclis üyeliğine, 28.5.1999 tarihinde de A... T. yedek denetçiliğine seçilmiştir. Şu hale göre İ.Ü. Büyükşehir Belediye Meclis Üyesi, A... T. Genel Kurulu Üyesi ve aynı kuruluşun yedek denetçisi sıfatlarını üzerinde taşımaktadır.

2560 Sayılı Yasa'nın 6/e maddesine göre İ.Ü.'nun üyesi olduğu A... T. Genel Kurulu, ihaleleri onaylayan Yönetim Kurulunun faaliyet raporunu, bilançoyu ve denetçiler raporunu inceleyip karara bağlamakla görevlidir. İhale Yönetmeliğinin 7/b maddesi uyarınca da denetim görevi olanların ihaleye katılmaları mümkün değildir.

Görüldüğü gibi üzerindeki sıfatlar nedeniyle kurumu denetlemekle görevli olan İ.Ü.ye Yasa ve Yönetmeliğe aykırı olarak sanığın başkanı olduğu yönetim kurulunca ihaleler verilmiştir.

Sanığın Yasa ve Yönetmeliğe aykırı olarak Emanet Komisyonunun çeşitli tarihlerde İ.Ü.ye verdiği ihale kararlarını onaylaması eyleminin, TCK.nun 240. maddesinde tanımlanan "Memuriyet Görevini Kötüye Kullanmak Suçu"nu oluşturduğu ayrıca aynı karar altında, suçun değişik tarihlerde işlenmesi nedeniyle TCK.nun 80. maddesindeki teselsül hükümlerinin de uygulanması gerektiği değerlendirilmiştir." İddiasıyla kamu davası açılmıştır.

Yargıtay 4. Ceza Dairesince yapılan yargılama sonucunda 15.05.2003 gün ve 6-30 sayı ile;

"... A... T. İhale Yönetmeliğinin, ihaleye katılamayacak kimseleri belirleyen 7. maddesinin ( b ) bendi hükmünün, A... T. genel kurulu üyeleri ve denetçileri kapsamadığı gözetilerek bu sıfatlan taşıyan İ.Ü. adlı kişinin ortak olduğu şirketlere verilen A... T.'a ait birtakım ihaleleri onaylayan ve firma daveti aşamalarında görev yapan sanığın eyleminde yüklenen suçun öğeleri oluşmadığı hususunda mahkememizce tam bir vicdani kanı oluştuğundan sanığın beraatına karar verilmesi gerekmiştir." gerekçesiyle sanığın beraatına karar verilmiştir.

Bu hükmün Yargıtay C. Savcısı tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay Ceza Genel Kurulunca 11.11.2003 gün ve 237-275 sayı ile;

"... ihaleye katılması olanaksız olan bir kişiye, yasaya aykırı olarak verilen ihaleler, sanığın başkanı olduğu A... T. Yönetim Kurulunca onaylanmış, bu suretle yasaların kendisine tanıdığı yetki sınırlarının dışına çıkan sanık görevde yetkisini kötüye kullanmıştır. Özel Dairece sanığın beraatına karar verilmesi yasaya aykırıdır." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Yargıtay 4. Ceza Dairesince bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda 29 01.2004 gün ve 30-3 sayı ile;

"... sanık ile yüklenici İ.Ü.nün hukuki durumları ve sanığın eylemleri bir arada değerlendirildiğinde, Büyük Şehir Belediyesi Meclisi Üyesi olan İ.Ü.nün bu sıfatı dolayısıyla aynı zamanda A... T. Genel Kurulunun da üyesi olması ve yedek denetçiliğe seçilmesine göre İhale Yönetmeliğinin, ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanların ve bu yönetmelik ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaları yasaklanmış bulunanların A... T.'ın ihalelerine katılamayacağına dair hükümleri ve 1580 sayılı Yasa'nın 29. maddesinde öngörülen yasağın devam etmekte bulunması karşısında, ihalelere katılamayacak bu kişinin üstlendiği ihalelerin sanığın başkanı olduğu A... T. Yönetim Kurulu tarafından onaylanması suretiyle kendisine görevinden dolayı hukuki düzenlemelerle tanınmış olan yetkinin dışına çıkarak yüklenen suçu işlemiş olduğu sonuç ve kanısına varılmıştır.

Temel cezanın, suçun işleniş biçimi, sanığın geçmişi, şahsi ve sosyal durumu gözetilerek alt sınırdan belirlenmesi uygun görülmüştür.

Sanığın her bir onaylama eylemi, uyduğu yasa hükmünü ayrı ayrı ihlal etmekte ise de, bu eylemleri ( aynı ) bir suç işleme kararının yerine getirilmesi için gerçekleştirdiği anlaşıldığından, TCY.nın 80. maddesine uygun olarak tek suç sayılmakla beraber cezalar öngörülen belli oranda arttırılarak uygulanmıştır.

İdarenin bir zararının bulunmaması nazara alınarak temel cezalar TCY. nın 240. maddesinin 2. cümlesine göre tertip edilmiştir." gerekçesiyle bu kez sanığın TCY.nın 240/2, 80, 59/2, 647 sayılı Yasa'nın 4 ve 5. maddeleri uyarınca 621.075.000 lira ağır para cezasıyla cezalandırılmasına ve bu cezanın birer ay ara ile 10 eşit taksitte tahsiline, ayrıca 2 ay 27 gün süreyle memuriyetten yoksun kılınmasına, sanığa verilen cezaların "sabıkasız geçmişi, kişisel halleri, yargılama aşamasındaki tutum ve davranışları değerlendirildiğinde cezalarının ertelenmesi halinde bir daha suç işlemeyeceği hususunda kanaat oluştuğu" gerekçesiyle ve 647 sayılı Yasa'nın 6. maddesi uyarınca ertelenmesine karar verilmiştir.

Bu hükmün de sanık vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Sanık B.K. hakkında görevde yetkiyi kötüye kullanmak suçundan açılan kamu davasında, Özel Dairece ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılamada, yüklenen suçun öğelerinin oluşmadığından bahisle sanığın beraatına ilişkin verilen karar, Ceza Genel Kurulunca yapılan incelemede yüklenen suçun oluştuğundan bahisle bozulmuştur. Özel Dairece bozmaya uyularak yapılan yargılamada sanığın, görevde yetkiyi kötüye kullanmak suçundan TCY.nın 240/2, 80, 59, 647 sayılı Yasa'nın 4, 5 ve 6. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına ve cezasının ertelenmesine karar verilmiştir.

Sanık B.K. aşamalardaki savunmalarında, yapılan ihale işlemlerinin yasalara uygun olduğunu, idarenin hiçbir zararının olmadığını, ne kendisine ne de bir başka kişiye menfaat sağlamadığını, görevde yetkisini kötüye kullanmadığını, ihaleleri alan İ. Ü.'ın bir başka partiden Büyükşehir Belediye Meclisi Üyesi seçilmiş olduğunu, 1999-2000 yıllarında aldığı ihalelerin taahhütlerini zamanında yerine getirip, devam eden taahhüdünün bulunmadığını, yüklenen suçu işlemediğini belirtmiştir.

Sanık vekili de sunduğu dilekçelerde benzer şekilde savunma yapmış, ayrıca A... T. İhale Yönetmeliğinin 7/b maddesinde geçen "denetlemekle görevli olanlar"ın, Genel Kurulca seçilen "denetmen" niteliğinde olmadığını, bu belirlemeyle ihaleden önceki aşamada ihtiyacı belirleyip tahmin işini yapanlar ile bilirkişi olarak görüşüne başvurulan uzman ve fen adamlarının, ihaleyi yapmakla görevli komisyon üyelerinin, ihaleden sonraki aşamada da son işlemleri yapacak olan muayene ve kabul heyeti üyelerinin, kontrolörlerin ve diğer görevli memurların kastedildiğini, yasa gereği sadece Genel Kurul üyesi olan ve yönetmelikte yazılı olduğu şekilde denetmen olarak görevlendirilmeyen İbrahim Ünal'ın ihaleden yasaklı kabul edilmesi ve bu nedenle sanık tarafından onaylanan ihalenin yasa ve yönetmelik hükümlerine aykırı olduğunun kabulünün olanaksız bulunduğunu buna rağmen sanığın gerekli özen ve hassasiyeti göstererek konuyu Mahalli İdareler Genel Müdürlüğüne aktardığını, aksine bir yanıt almadığını, ayrıca 22.06.2001 tarihinde icra edilen A... T. Genel Kurulunun olağan toplantısında söz konusu ihalelerin de gündeme getirildiğini ve yönetimin ibra edilmiş olduğunu, müfettiş raporunda dahi zarardan söz edilmediğini, TCY.nın 240. maddesinin unsurlarının oluşmadığını bildirmiştir.

İçişleri Bakanınca A. Büyükşehir Belediye Başkanı B.K. ve diğer görevliler hakkında 4483 sayılı Yasa uyarınca öninceleme yapılmasına karar verilmiş olup, İçişleri Bakanlığı Müfettişlerince 22.06.2001 tarihinde düzenlenen öninceleme raporunda bildirilen görüş doğrultusunda; İçişleri Bakanınca 26.06.2001 gün ve 443 sayı ile A. Büyükşehir Belediye Başkanı ve A... T. Yönetim Kurulu Başkanı B.K. ile A... T. Yönetim Kurulu Üyeleri hakkında soruşturma izni verilmiştir.

İncelenen dosya içeriğine göre;

İ.Ü. adlı kişinin, 18.04.1999 tarihinde A. Büyükşehir Belediye Meclisi üyeliğine, 28.05.1999 tarihinde yapılan A... T. Genel Kurulu olağan toplantısında da iki yıl süreyle görev yapmak üzere yedek denetçilik görevine seçildiği, bu kişinin ortağı olduğu firmaya 29.07.1999-02.11.2000 tarihleri arasında toplam onbir alt yapı ihalesi verildiği, bunlardan dört ihalenin sanık B.K. başkanlığındaki A... T. Yönetim Kurulunun onayı ile verildiği ve hak edişlerinin ödendiği anlaşılmaktadır.

Diğer Büyükşehir Belediyeleri hakkında da uygulanmakta olan 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yasa'nın 4. maddesine göre, Büyükşehir Belediye Meclisinin aynı zamanda A... T. Genel Kurulunu da oluşturduğu, yıllık yatırım programlarını, bütçeyi, yönetim kurulunun, bir önceki yıl çalışmalarına ilişkin faaliyet raporunu, bilançosunu ve denetçiler raporunu incelemek ve yapılan çalışmaların bu Yasa ve bu yasayla gözetilen amaçlara uygun olup olmadığını karara bağlamakla görevli olduğu açıktır.

Anılan Yasa'nın 22. maddesine dayalı olarak çıkartılan A. Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü İhale Yönetmeliğinin 7. maddesinde, ihalelere katılamayacak kişiler;

"a ) Genel Müdür, Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri,

b ) İhale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanlar,

c ) ( a ) ve ( b ) fıkralarında belirtilen şahısların eşleri ve 2. dereceye kadar ( ikinci derece dahil ) kan ve sıhri hısımları,

d ) ( a ), ( b ) ve ( c ) fıkralarında belirtilen şahısların ortakları,

e ) Bu yönetmelik ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar." şeklinde sayılmıştır.

1580 sayılı Belediye Yasasının 29. maddesinde ise; "Belediye reisleri veya belediye azası riyaset veya meclis azalığından çekilip üzerinden bir sene geçmedikçe mensup olduğu belediye aleyhine münferiden veya müştereken dava vekaleti deruhde edemez, mensup olduğu belediye bütçesinden maaşlı veya ücretli bir vazifeye tayin edilemez, münferiden veya müşareket suretiyle mensup olduğu belediyeye ait bir iş taahhüt eyleyemez." hükmüne yer verilmiştir.

Açıklanan yasal düzenlemelere göre, A... T.'ın ( A. Su ve Atıksu İdaresi ), 2560 sayılı Yasa hükümlerine göre kurulduğu ve düzenlediği ihalelerde Devlet İhale Yasasının değil, kendi ihale yönetmeliğinin uygulanacağı açıktır. Bu İhale Yönetmeliğinin 7. maddesi, ihaleye katılamayacak kişileri açıkça göstermiştir. Ayrıca, Belediye Yasasının 29. maddesi gereğince, belediye meclisi üyelerinin mensubu oldukları belediyenin ihalelerinden yasaklı oldukları, bu yasağın belediye meclisi üyeliği bitişinden 1 yıl sonra biteceği açıktır. Somut olayda Büyükşehir Belediyesi Meclisi Üyesi olan İ.Ü. adlı kişinin, bu sıfatı nedeniyle A... T. Genel Kurulunun da üyesi olması, yedek denetçi seçilmesi karşısında, gerek İhale Yönetmeliğinin 7. maddesinin ( b ) ve ( e ) bendleri gerekse 1580 sayılı Belediye Yasasının 29. maddesi hükümleri nazara alındığında, adı geçen Antalya Büyükşehir Belediyesine bağlı bir kuruluş olan A... T.'ın açtığı ihalelere katılamaz. Katılması halinde ihalenin bu kişiye verilmesi yasaya aykırıdır.

Sanığın başkanı olduğu A... T. Yönetim Kurulunca, yasaya aykırı olarak verilen ihalelerin onaylanmış olması nazara alındığında, yasaların kendisine tanıdığı yetki sınırlarının dışına çıkarak görevde yetkisini kötüye kullandığı anlaşılmaktadır. Özel Dairece sanığın TCY.nın 240/2, 80. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına karar verilmesi isabetlidir.

Bu itibarla sanık vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Özel Daire hükmünün onanmasına karar verilmelidir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 29.01.2004 gün ve 30-3 sayılı hükmünün ONANMASINA, dosyanın bu Daireye gönderilmek üzere Yargıtay C. Başsavcılığına tevdiine, 13.04.2004 günü oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972