· İÇTİHAT ÖZETİ: 4777 saydı Yasanın l/A maddesi uyarınca idam cezalan, müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülenler hakkında, aynı maddenin (d) bendinde belirtilen nedenlerden dolayı yapılacak indirimlerde aynı bend hükmüne göre idam cezası esas alınmalıdır.

 

Anayasal düzeni zorla değiştirmeye kalkışmak suçundan sanık Dur-muş'un TCY.nın 146/1 ve 55/1. maddeleri uyarınca 20 yıl ağır hapis cezasıyla cezalandırılmasına, 4450 sayılı Yasa ile değişik 3419 sayılı Yasa hükümlerinin koşulları oluşmadığından uygulanmamasına, hakkında TCY.nın 31 ve 33. maddelerinin uygulanmasına ilişkin Ankara Bir Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesince verilen 4.4.2002 gün ve 83/59 sayılı hüküm, re'sen temyize tâbi olmasının yanında, sanık tarafından da temyiz olunmakla, dosyayı inceleyen Yargıtay 9. Ceza Dairesince 26.9.2002 gün ve 1700/1875 sayı ile;

1.1.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 471. maddesiyle TCK.nun 33. maddesinde yapılan zımmi değişiklik nedeniyle "hapis halinin sona erdirilmesine kadar" yerine "ceza süresince" yasal kısıtlılık altında bulundurulmasına karar verilmesi isabetsizliğinden bozulmasına, ancak bu husus yeniden duruşma yapılmaksızın CMUK.nun 322. maddesine göre düzeltilmesi mümkün bulunduğundan, hüküm fıkrasındaki "ceza süresince yasal kısıtlılık altında bulundurulmasına" cümlesinin çıkarılarak yerine "hapis halinin sona ermesine kadar yasal kısıtlılık altından bulundurulmasına" denilmek suretiyle diğer yönleri doğru olan hükmün-düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.

Yargıtay C.Başsavcılığınca 16.10.2002 gün ve 98726 sayı He;

"4771 sayılı Kanunun 1. maddesi ile; savaş ve çok yakın savaş tehdidi hallerinde işlenen suçlar haricinde idam cezası kaldırılmış yerine müebbet ağır hapis cezası konulmuştur.

Bu ana düzenlemeye paralel biçimde idam cezasının varlığını sürdürdüğü suçlar hakkında uygulanma kabiliyetlerinin devamını temin amacı ile (a) ve (b) bentlerinde belirtilen Kanun maddelerinde yer alan idam cezasına ilişkin hükümler saklı tutulmuştur.

Elde bulunan dosyada atılı suçun temas ettiği TCK.nun 146/1. maddesinde öngörülen idam cezası kaldırılıp yerine müebbet ağır hapis cezası konulduğundan TCK.nun 2. maddesi uyarınca lehe sonuç doğuran yeni kanun hükmü sanık hakkında uygulanmalı ve buna göre de önce temeı ceza müebbet ağır hapis olarak yeniden belirlenmeli bunun üzerinden TCK.nun 55. maddesinin 1. Fıkrası 2. bendinde öngörülen indirim uygulanarak sonuç cezaya ulaşılmalıdır.

Başsavcılığımıza gelen dosyalardan bazı Mahkemelerce de yukarıda açıklanan yorum doğrultusunda sadece idam cezası ile neticelenenler değil kanuni ve takdiri nedenlerle indirim uygulanarak idamın başka bir cezaya dönüştürüldüğü kesinleşmiş ilamlarında yeniden ele alınıp hüküm oluşturulduğu, örneğin kanun değişikliğinden önce hakkında TCK.nun 125. maddesi uyarınca idam cezası verilip 59. madde uygulanmak suretiyle müebbet ağır hapis cezası tayin olunan bir hükümlü hakkında duruşma açılarak bu kez temel ceza müebbet ağır hapis olarak belirlenip 59. madde bunun üzerine uygulanarak 30 yıl ağır hapis cezasına dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır" gerekçesiyle itiraz yasayoluna başvurularak, Özel Daire onama kararının kaldırılıp, Yerel Mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmesi istenilmiştir.

Dosya 1. Başkanlığa gönderilmekle, Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup, düşünüldü.

Sanığın Anayasal düzeni zorla değiştirmeye kalkışmak suçundan TCY.nın 146/1 ve 55/1 maddeleri uyarınca 20 yıl ağır hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilen olayda; Özel Daire ile Yargıtay C.Başsavcılığı arasında oluş ve sübutta bir uyuşmazlık bulunmayıp, çözülecel sorun 4771 sayılı Yasanın 1. maddesi ile uygulama yapılırken, indirim maddelerinin müebbed ağır hapis cezası mı, yoksa idam cezası mı esas alınarak uygulanması gerektiği noktasında toplanmaktadır.

3.1.2001 tarihinde kabul edilip, 17.10.2001 gün ve 24556 sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 4709 sayılı Yasanın 15. maddesi ile Anayasanın 38. maddesine eklenen ek fıkrada: "Savaş, çok yakın savaş tehdidi ve terör suçları halleri dışında ölüm cezası'nın verilemeyeceği Anayasal bir norm olarak kabul edilmiştir.

Bu düzenleme doğrultusunda 3.8.2002 tarihinde kabul edilip, 9.8.2002 gün ve 24841 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren, 4771 sayılı Yasanın 1/A maddesi ile; savaş ve çok yakın savaş tehdidi hallerinde işlenmiş suçlar için öngörülen idam cezaları hariç olmak üzere, Türk Ceza Yasası, 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Yasa ve 6831 sayılı Orman Yasasında yer alan idam cezaları müebbed ağır hapis cezasına dönüştürülmüş maddenin (a) bendinde ise, TCY.nın 47, 50, 51, 55, 58, 59, 61, 62, 64, 65, 66, 451, 452, 462 ve 463. maddeleri ile 2253 sayılı Yasanın 12. maddelerinin idam cezasına ilişkin hükümlerinin saklı olduğu hükme bağlanmıştır.

Maddedeki düzenlemeden, metninde iyi ifade edilmemiş olsa bile idam cezaları müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülenler hakkında 4771 sayılı Yasanın 1/a madde ve bendinde belirtilen nedenlerden dolayı yapılacak indirimlerde idam cezalarına ilişkin indirim oranlarının korunmuş olduğu açıkça anlaşılmaktadır.

Nitekim bu husus Yasa koyucu tarafından, maddenin değişiklik gerekçesinde örneklemede yapılmak suretiyle, "Maddeyle, bu Kanun hükümlerine göre idam cezasından müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmüş olanlar hakkında Türk Ceza Kanununun idam cezasına ilişkin, 47, 50, 51, 55, 58, 59, 61, 62, 64, 65, 66, 102, 112, 451, 452, 462 ve 463. maddeleri ile 2253 sayılı Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun idam cezasına ilişkin 12. maddesi hükümleri saklı tutularak, idam cezasından dönüştürülen müebbet ağır hapis cezasına mahkum olanlar hakkında bu hükümlerin uygulanmasına aynen devam edileceği vurgulanmaktadır. Maddeye göre, örneğin ilgili kanun maddesinde idam cezasını gerektiren bir suçu eksik teşebbüs derecesinde işleyen fail hakkında 765 sayılı Kanunun 61. maddesinin 1. fıkrasının uygulanması sonucunda idam cezası için öngörülen indirim, idam cezasından çevrili müebbet ağır hapis cezası için de uygulanacak ve fail hakkında 15 seneden 20 seneye kadar ağır hapis cezasına hükmolunacaktır." şeklinde açıklanmıştır.

Görüldüğü gibi Yasa koyucu tarafından, 4771 sayılı Yasanın 1. maddesi ile, savaş ve çok yakın savaş tehdidi halleri dışında işlenmiş suçlar ayrık olmak üzere, TCY, 1918 sayılı Yasa ve 6831 sayılı Yasada yer alan idam cezaları müebbed ağır hapis cezasına dönüştürülmüş ise de; dönüştürülen bu ceza, TCY.nın 13. maddesinde düzenlenen müebbed ağır hapis cezasından farklı bir indirim ve infaz rejimine tâbi tutalarak, bu şekilde eylem ve ceza adaleti arasındaki denge sağlanmaya çalışılmıştır. Yasa koyucu tarafından açık olarak düzenlenen bir hususta, yasaya ve yasa koyucunun amacına aykırı bir yorum yapılarak, indirimlerde müebbet ağır hapis cezasının esas alınacağından söz etmek olanaklı değildir.

Yasada soyut olarak ifade edilen hükmün kolay anlaşılamaması halinde, içeriğinin belirlenmesi açısından yorum yapmakta gereklilik bazen de zorunluluk bulunmakta ise de, anılan düzenleme yorum gerektirmeyecek ölçüde açık ve kesindir.

Bu itibarla sanığın TCY.nın 146/1 ve 55. maddeleri uyarınca 20 yıl ağır hapis cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Yerel Mahkeme uygulaması doğru olup, bu hükmü onayan Özel Daire kararında da bir isabetsizlik bulunmadığından, Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının reddine karar verilmelidir.

Sonuç: Açıklanan nedenlerle; Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının (REDDİNE), dosyanın yerine gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 19.11.2002 günü oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972