* TOPLU KAÇAKÇILIK

* MÜNFERİT KAÇAKÇILIK SUÇU

Karar Özeti: Sanığın Macaristan 'da bulunan firmadan "kuşbaşı et satın alıp" iç yağı satın almış gibi belgeler düzenleyerek 5 adet tırla taşırken yakalandığı olayda; a) Kemiksiz et ithalatının yasak olması; b) Estradiol, benzoat ve salmonella bulunması; c)Menşeinin belli ve veteriner sağlık raporunun bulunmaması; d) Canlı muayene sonuçlarının raporu olmaması; e) Koşullara uygun mezbahada kesildiğinin anlaşılmaması; f) Parçalanma koşuluna uyulmaması; g) Bu halde "viral hastalık" kontrolünün yapılamaması; h) iç yağı için ödenecek fon ve vergilerin çok düşük olması; i) Satıcı firma yönünden "iç yağı" bedelinin kuşbaşı et" bedelinden az olması; j) Satıcı firmanın beyanlarda "kemiksiz et satışını" bildirmesi nedenleriyle; satıcı firmanın da alıcıyla eylem birliği içinde olduklar, anlaşıldığından "toplu kaçakçılık suçu" belli görülmelidir.

 

Toplu kaçakçılık suçundan sanık Rıskı'nın 1918 sayılı Yasanın 27/2-3, 33/son, 49/2 ve TCY.nın 59/2. maddeleri uyarınca 3 yıl 9 ay ağır hapis vs ayrıca suç ortağının tam kimliği tespit edilip sonuçta mahküm edilmesi halinde birbirlerine müteselsil kefil olmak üzere 152.135.190.000 lira tazmini nitelikte ağır para cezasıyla cezalandırılmasına para cezasını ödemede acze düşmesi halinde, payına düşen miktar üzerinden TCY.nm 59. maddesi uygulanıp gerekli indirim yapıldıktan sonra, 1918 sayılı Yasanın 56 ve 647 sayılı Yasanın 5/6. maddeleri uyarınca günlük 10.000 lira hesabıyla hapse çevrilip aynen infazına, suça konu etlerin 1818 sayılı Yasanın 27/3. maddesi uyarınca zoralımına ilişkin Edirne 1. Ağır Ceza Mahkemesince 17.3.1998 gün ve 152-28 sayı ile verilen kararın sanık Riski vekilleri ile Katılan İdare vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 7. Ceza Dairesince 9.2.2000 gün ve 10131-1305 sayı ile;

"1- Sanık aşamalardaki savunmalarında dava konusu eşyaları Macaristan'da bulunan M... International RT. firmasından satın aldığını, ancak satıcı firmanın anlaşmaya aykırı olarak iç yağı yerine kemiksiz kuşbaşı et gönderdiğini belirtmiş olup yurt dışındaki gönderici firma yetkilisi ile maddi ve manevi dayanışma içinde birlikte hareketle toplu kaçakçılık suçunu işlediğine dair savunmasının aksine yeter ve inandırıcı delil bulunmadığı ve aralarında alım satım ilişkisinin mevcut olduğu gözetilerek sanığın münferit ticari kaçakçılık suçundan mahkumiyeti yerine oluş ve dosya içeriğine uygun düşmeyen gerekçelerle suç vasfında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde toplu kaçakçılık suçundan tecziyesine hükmolunması, yasaya aykırı ve;

2- Hükümden sonra 1.8.1999 günlü Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 4421 sayılı Yasa ile değişik 647 sayılı Yasanın 5. maddesi uyarınca sanığın tazmini para cezasını ödemede aczi halinde çevrilip çektirilmesi gereken hapis cezasının sanık lehine yeniden hesaplanmasının gerekmesi" nedenleriyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Yerel Mahkeme ise, 4.7.2000 gün ve 47-73 sayı ile (2) nolu bozma nedenine uyarak gereğini yerine getirmiş, ancak (1) nolu bozma nedeni yönünden;

"Ortada bir eşyayı ithal etmek isteyen ve bu nedenle siparişte bulunan kişi vardır öte yandan kendi ülkesinden ihraç ederek siparişi karşılamak konumunda olan firma ve ayrıca eşyayı taşıyan vardır ve eylem bu üçü arasında yapılan anlaşma sonucu ve bu üçünün birbirini tamamlayan eylemleri sonucunda gerçekleşmektedir. Araç şoförlerinin suç kasıtları olmadığı yapılan değerlendirmeler sonucunda anlaşılmış ve bu yöndeki karar da onanmıştır. Geriye eşyanın göndericisi ile alıcısı olan kişiler kalmıştır. Alıcı kişi sanık Rıskı'dır, gönderici firma temsilcisinin ismi ve kimliği saptanmamış olmakla birlikte Macaristan'da bulunan gönderici firma M... firmasının o tarihteki yetkisidir. Bilirkişi raporlarından da anlaşılacağı üzere kemiksiz sığır etinin fiyatı, hayvan iç yağının fiyatından 3-4 kat daha fazladır, bu bakımdan sanık Rıskı'nın değeri az bir eşya siparişi vermesine karşın gönderici firma tarafından değeri kat kat fazla olan eşyanın kendi zararına olarak gönderilmesi akla uygun düşen bir olay değildir. Herne kadar gönderici firma yetkilisi yanlış yükleme yapıldığını ileri sürmüş ise de hemen her türlü kaçakçılık olaylarında eyleme katkısı olan firmaların yanlış yükleme savunmasına başvurdukları tecrübelerle bilinen bir gerçektir. 5 TIR aracının hemen hepsinde yarısına yakın bölümünün yanlışlıkla hayvan iç yağı yerine kemiksiz sığır eti olarak yüklenmesi mümkün değildir. Gönderici firma, aracın yüklemesini yapıp  belgeleri düzenleyerek gümrükleme işlemlerini yapmaktadır. Böylece mal gümrük kuralları çerçevesinde Türkiye'ye getirilerek sanık Rıskı'ya teslim edilecektir, yoksa Macaristan'da teslim alınan malın Rıskı'nın kendisi tarafından aracına yüklenilip getirilmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Bu bakımdan gönderici firma yetkilisiyle Riski arasında toplu kaçakçılık suçunun oluştuğu gözardı edilemez.

Amaç, Sağlık Bakanlığından izine tabi olan ve veteriner raporu gereken, ayrıca değeri fazla olduğu için fazla gümrük resim ve harcı gereken kemiksiz, sığır etinin bu biçim koşullarından arınarak ve de daha az vergi ve resim ödenerek yurda sokulmasıdır. Mahkememizce benzeri ithalat - ihracat ilişkilerinde verilen kararlar toplu kaçakçılık suçunu oluşturduğu gerekçesiyle onanmıştır." gerekçesiyle önceki hükümde direnmiştir.

Bu kararın da sanık vekili tarafından süresinde temyiz edilmesi üzerine dosya, Yargıtay C.Başsavcılığının "onama" istekli 9.11.2000 günlü tebliğnamesiyle 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu gereği konuşulup düşünüldü.

Ceza Yargılaması Usulü Yasasında, Ceza Genel Kurulunda incelemenin duruşmalı yapılacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından, sanık vekilinin temyiz incelemesinin duruşmalı yapılması isteminin CYUY.nın 318. maddesi uyarınca reddine karar verilerek, dosya üzerinde yapılan incelemede;

Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık, sanığın eyleminin toplu kaçakçılık suçunu mu yoksa, bireysel ticari kaçakçılık suçunu mu oluşturduğu noktasında toplanmaktadır.

9.11.1996 günü düzenlenen iki ayrı olay ve el koyma tutanağında; 6.11.1996 günü Kapıkule TIR gümrük sahasına gelen Süleyman yönetimindeki bir nakliyat şirketine ait 33 ... 660/33 ... 578 plakalı TIR aracının, idarenin vermiş olduğu AÇ-SONDAJ havalesi uyarınca, yapılan gümrük muayenesinde, TIR karnesinde beyan edilen 883 kolide 20.289 kg. sığır iç yağı yerine, beyan dışı 650 karton koli ve 25 naylon torbada toplam 16.580 kg. kemiksiz sığıreti, ayrıca 207 kolide 3.350 kg. sığır iç yağı bulunduğu, keza Mustafa yönetimindeki 33... 610/33 ... 573 plakalı TIR aracında ise 909 kolide 20.542 kg. sığır iç yağı yerine, beyandışı olarak 678 koli içerisinde 16.730 kg. kemiksiz sığır eti, ayrıca 230 koli içerisinde 3.610 kg. sığır iç yağı bulunarak, beyan dışı etlere el konulduğu belirtilmiştir.

Aynı gün etlerin kendisine ait olduğunu bildiren sanık Rıskı'nın başvurması ve kollukça alınan ifadesinde yurtdışından ithal ettiği malların 5 TIR aracı ile ülkeye getirildiği, bunlardan 3 TIR aracın ticari faaliyetini yürüttüğü İzmir'e vardığını bildirmesi üzerine, İzmir'de yapılan soruşturma sonucunda 13.11.1996 günü düzenlenen olay ve el koyma tutanağında ise; her üç aracın bulunarak Alsancak Gümrük Müdürlüğüne getirildiği, yapılan muayenelerinde Rıfat yönetimindeki 33 ... 5437/ 33 ... 158 plakalı araçta TIR karnesindeki beyana göre 20.183 kg. iç yağ yüklü olması gerekirken.dorse kapakları açıldığında kapı yanındaki küçük koliler içerisinde iç yağ olup bu koliler sırasıyla indirildikçe sözkonusu kolilerle kamuflesi sağlanan kemiksiz et paketlerinin bulunduğu buna göre, 154 küçük koli ve 30 adet beyaz naylon poşetlerde iç yağ ve 73 çuval ile 604 adet büyük koli içerisinde 16.710 kg. kemiksiz sığır eti elde edildiği; Abdullah yönetimindeki 33 ... 143/33 ... 943 plakalı araçta 20.733 kg. iç yağ yüklü olması gerekirken, aynı şekilde ön planda 169, koli içerisinde 2.960 kg. iç yağ ile 18 adet çuval, 98 adet poşet ve 376 büyük karton kutu içerisinde 17.710 kg. kemiksiz sığır eti elde edildiği; keza Sadat yönetimindeki 33 .... 2575/33 ... 491 plakalı araçta da 20.309 kg. iç yağ yüklü olması gerekirken, dorsenin kapısı yanında 130 adet küçük karton kutuda 2.050 kg. iç yağ, geri planda ise 607 adet büyük karton kutuda 18.290 kg. kemiksiz sığır eti bulunarak el konulduğu bildirilmiştir.

Sanık Riski aşamalardaki savunmalarında; kasaplık ve besicilik yaptığını, son iki yıldır da yurt dışından canlı hayvan, et ve gövde yağı ithalatı yaparak bunları yurt içinde pazarladığını, daha önce de çalıştığı Macaristan'daki firmayla sığır iç yağı ithalatı için anlaşmaya varıp, nakliye araçlarını temin ettikten sonra Budapeşte'ye giderek satıcı firmaya ait soğuk hava deposunda yüklenecek malları görmek istediğinde veterinerlerin, sağlık koşulları nedeniyle sadece kapıdan bakmasına izin verdiklerini, zaten yüklenecek eşya ambalajlı olduğundan içlerine bakamadığını, satıcı firma görevlilerinin toplam 5 TIR aracına kendi inisiyatifleriyle yükleme yaptırdıklarını, büyük olasılıkla yanlış yükleme yapılmış olabileceğini, ilk defa böyle bir olay olduğunu, satıcı firmayla yaptığı sözleşmede ve bankada açmış olduğu kredili akreditif hesabında mal sığır gövde yağı olursa 60 gün içerisinde ödeme yapılacağı açıklaması yer aldığını, Edirne'de 2 TIR aracı ile ilgili durum ortaya çıkınca, İzmir'de 3 TIR aracı daha bulunduğunu bildirdiğini, kötü niyetli olsa bunu bildirmeyeceğini, esasen malların gelişiyle ilgili manifestonun kendisi tarafından değil idari tahkikat sırasında resen tescil ettirildiğini, suçsuz olduğunu söylemiştir. Sanık vekilleri de sanığın suçsuz olduğunu, yanlış yükleme söz konusu olup, bundan sanığın sorumlu tutulamayacağını bildirmişler ve bu savunmaları kanıtlamak için belgeler sunmuşlardır.

Aynı suçtan yargılanan ve hakkındaki beraat kararı kesinleşen sanık Recep Serdar, sanık Rıskı'nın ağabeyine ait bir şirkette çalıştığını ve sanığa yurt dışında tercüman olarak yardım  etmek için beraber gittiğini, hayvan iç yağı ithal etmek üzere sipariş verdiklerini, bunun dışında malın alım satımı ve taşınmasına bir katkısı bulunmadığını, sanık ile satıcı firma arasında yazılı bir anlaşma görmediği gibi, sığır gövde yağı yerine kemiksiz et satın alma ve yükleme konularında bir konuşma da tercüme etmediğini belirtmiştir.

Keza, haklarında beraat kararları kesinleşen TIR araçlarının sürücüleri olan sanıklar Mustafa, Süleyman, Sadat, Rıfat ve Abdullah da bağlı oldukları nakliye firmalarının talimatıyla Macaristan'daki satıcı firmanın soğuk hava deposuna gittiklerinde iç yağı yükleneceğinin söylendiğini, yüklemeye nezaret etmek istediklerinde ise üzerlerinde steril elbise olmadan giremeyecekleri ileri sürülerek engellendiklerini ve yüklemenin bitiminde araçlarının mühürlendiğini, olay ortaya çıkınca içyağı değil et taşıdıklarını öğrendiklerini bildirmişlerdir.

Sanık Riski vekilleri tarafından, İzmir Noterliğince yeminli tercümana tercüme ettirilerek onaylanan belgeler Mahkemeye sunulmuş olup, bu belgelerden satıcı M... firmasınca sanığa hitaben yazılan yazıda; bir bankanın İzmir şubesinde 30.10.1996 tarihinde açılan akreditifli ilgili olarak malların Bulgaristan'a giden kamyonlara yüklenmiş olduğu belirtilip, el konulan 5 TIR aracının plakaları sayılarak tüm masrafları ödeyeceklerini, Türkiye'ye gelen mallan Bulgaristan Serbest Bölgesine göndermelerini, neden oldukları yanlışlık için özür dilediklerini, akreditif ile ilgili sipariş edilen malları dilendiği zaman göndermeye hazır olduklarının bildirildiği;

Sofya'da bulunan S.... firmasınca yine sanık Rıskı'ya hitaben yazılan tarihsiz yazıda, M.... firması tarafından kendilerine gönderilecek malların bu firma tarafından verilen bilgiye göre sehven Türkiye'ye gönderildiği ve bütün masrafları M..... firması tarafından karşılanmak suretiyle kendilerine, Bulgaristan Serbest Bölgesine gönderileceği bildirilmesine rağmen herhangi bir bilgi alamadıklarını, büyük zarara uğradıklarından malların en kısa sürede gönderilmesini istedikleri anlaşılmaktadır.

Edirne'de ele geçen etler hakkında Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 23.12.1996 günlü yazısında, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yasasına göre ve labaratuvarda yapılan muayene ve analizler sonucunda söz konusu et ve yağların;

1- Bakanlıkça 24.5.1996 gün ve 22654 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve et ithalatını düzenleyen tebliğe göre, şartların uygun olmaması ve kemiksiz et ithalatına izin verilmemesi,

2- Labaratuvar kontrolleri sonucu B-Estradiol-3Benzoat ve salmonella bulunması.

3- Menşeinin belli olmaması ve veteriner sağlık raporunun bulunmaması nedeniyle ülkemize girişinin uygun olmadığı bildirilmiştir.

Ayrıca, İzmir'de ele geçen etler hakkında Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün 20.11.1S96 günlü yazısında ise;

1- Etlerin elde edildiği hayvanların kesim öncesi canlı muayene sonuçlarını bildirir ve veteriner raporu bulunmadığından,

2- Bakanlığın 24.5.1996 günlü tebliğinde belirtilen şartları taşıyan bir mezbahada kesildiğini belgeleyen evrak bulunmadığından,

3- Aynı tebliğe göre etlerin bütün, yarım ve çeyrek olarak parçalanmayıp kuşbaşı yapıldığından,

4- Kuşbaşı doğranmış etlerde, hayvanın agoni halinde kesilip kesilmediği tam olarak belirlenemeyeceğinden ve tespit edilmesi mümkün olmayan, insan sağlığı için zararlı olan (deli dana hastalığı gibi) viral hastalıklar bulunma olasılığı gözönüne alınarak ithaline izin verilmediği, imha edilmesi gerektiği bildirilmiştir.

Öte yandan, olayların ortaya çıkması üzerine, sanık Rıskı'nın ithalat işlemleriyle ilgili Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı Teftiş Kurulunca yapılan idari soruşturma sonucunda, Gümrük Başmüfettişince düzenlenen 23,1.1998 günlü raporda;

İzmir ve Edirne'de el konulan ve ithal işlemleri henüz tamamlanmamış 5 TIR aracı kapsamı eşyaya ilişkin olarak Dışişleri Bakanlığı kanalıyla Macaristan gümrük makamlarından elde edilen bilgi ve belgelerden, Türkiye'deki gümrük idarelerine sığır gövde yağı şeklinde beyan edilen eşyanın gerçekte kemiksiz parça et olduğunun anlaşıldığı, sığır yağları ile parça etlerin gümrük vergisi ve ithalde alınan fon oranlarında büyük farklılıklar bulunduğu, yağların gümrük vergisi CİF değerinin %4'ü iken parça etlerin %105 olduğu, diğer taraftan et ihlalinde CİF değerin %60'ı oranında Toplu Konut Fonu tahsilinin söz konusu olduğu, bu durumda eksik vergi ödemek ve et ithali için konulmuş olan kısıntı ve yasaklardan kurtulmak amacıyla "sığır gövde yağı" şeklinde beyanda bulunularak kaçakçılık fiili işlendiği kanaatine varıldığı bildirilmiştir.

Bu rapor ekinde yer alan ve Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla getirtilip tercümesi yapılan Macaristan Gümrük İdaresine ait belgelerin incelenmesinde;

M... firması tarafından verilen gümrük,mal beyanı belgelerinde, alıcının D... Et Galerisi, sanık Riski olarak gösterildiği;

33 ... 143/33 ... 943 plakalı araçta 17.055 kg.; 33 ... 5437/33 ... 158 plakalı araçta 16.154 kg; 33 ... 2575/33 ... 491 plakalı araçta 17.715 kg; 33 ...650/33 ... 578 plakalı araçta 16.066 kg.; 33 ... 610/33 ... 573 plakalı araçta 13.504 kg. dondurulmuş kemiksiz sığır eti bulunduğunun beyan edildiği, bu belgelerin 1.11.1996 tarihinde ilgili gümrük bürosunca kaşelendiği

anlaşılmaktadır.

Bütün bu bilgi ve belgeler bir arada ele alınıp somut olay değerlendirildiğinde;

Sığır eti ithalatının izne tabi olması ve sığır gövde yağı ithalatında alınan vergiler ve fonlar yönünden arada büyük fark bulunması karşısında, sanık tartından sığır gövde yağı ithalatı yönünden beyanda bulunularak.belgeler düzenlettirilmek suretiyle kemiksiz sığır eti ithalatı yapıldığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki, Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında bu konuda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Gerek müfettiş raporunda belirlenen farklı beyanların niteliği gerekse, rapor ekinde yer alan Macaristan Gümrük İdaresi belgelerinin tercümelerine göre, satıcı M... firması yetkililerinin de kendi gümrük idarelerine kemiksiz sığır eti ihracatı yaptıklarına ilişkin beyanda bulunmalarına karşılık, sanık Rıskı'ya verdikleri belgelerde ve TIR karnelerinde sığır gövde yağı ihracatı yapılmış gibi düzenlemeye gidilmesi nazar alındığında,sanık Rıskı'nın kaçakçılık eyleminden haberdar olup, onunla eylem birliği içinde hareket ettikleri açıkça görülmektedir. Öte yandan, satıcı firma yetkililerince TIR araçlarına yaptırılan yüklemede dorse kapaklarına yakın kısma, belgelerde yer aldığı gibi sığır gövde yağı dizilerek arka kısma beyan dışı kemiksiz sığır etlerinin gizlenmiş olması karşısında ve beyan dışı etlerin gümrük görevlilerince tespit edilerek işlemlere başlanılması sonrasında aynı firmaca sanık Rıskı'ya hitaben, etlerin sehven gönderildiğine ve iadesinin gerektiğine ilişkin fax gönderilmesi de bu eylemin birlikte gerçekleştirildiğini ve toplu kaçakçılık suçunu oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Bu itibarla diğer yönleri de yasaya uygun ve isabetli olan direnme kararının onanmasına karar verilmelidir.

Çoğunluk görüşüne katılmayan iki kurul üyesi ise "isabetsiz olan direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir" görüşüyle karşı oy kullanmışlardır.

Sonuç: Açıklanan nedenlerle diğer yönleri de yasaya uygun olan Yerel Mahkeme direnme hükmünün (ONANMASINA), dosyanın yerine gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığı tevdiine, 12.12.2000 günü tebliğnamedeki isteme uygun olarak oyçokluğu ile karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972