 |
T.C
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
Esas no: 2000/6-52
Karar no: 2000/59
Tarih: 04.04.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Dolandırıcılık suçundan sanık Mehmet D...'nun TCY.nın 504/4, 522 ve 59. maddeleri uyarınca 1 yıl 10 ay ağır hapis ve 796.353.683 lira ağır para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin İstanbul 1.Ağır Ceza Mahkemesince verilen 6.5.1998 gün ve 270/56 sayılı karar sanığın temyizi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 6.Ceza Dairesince 9.2.2000 gün ve 7937/483 sayı ile tebliğnamedeki isteme aykırı olarak onanmıştır.
Yargıtay C.Başsavcılığı ise 9.3.2000 gün ve 80493 sayı ile;
"Savunmada adları geçen ve vize, uçak bileti, fonlar gibi işlemleri müştekiden alınan paralar karşılığında tamamladıkları ileri sürülen ve polis memuru olduğu belirlenen Ali Mahir R... ile serbest çalışan Cemal Y... temin edilip iddia ve savunma doğrultusunda dinlenmeden, hüküm kurulmuştur.
Müştekinin hiçbir beyanında, havaalanı görevlilerince ne sebeple uçağa binmesinin engellendiğine dair bir açıklık yoktur.
Eğer, pasaportta, vizelerde ve diğer çıkış işlemlerinde bir sahtecilik yok ise, sanığın vaadettiği üzere bu işlemlerin sahih olarak tamamlanmasına yardım karşılığında müştekiden para almasında dolandırıcılık suçunun unsurlarının varlığından söz etmek mümkün olamaz, çünkü, yapılan anlaşma üzerine sanık edimini yerine getirmiş sayılır, ancak; anılan bu işlemlerde bir sahtecilik yapılarak belgeler müştekiye teslim edilip havaalanına gönderilmiş ve sahteciliği fark eden görevliler tarafından uçağa binmesi engellenmiş ise bu takdirde dolandırıcılık suçunun unsurlarının gerçekleştiğinden bahsedilebilecektir. Oysa, müştekiye ait pasaport ve çıkış sırasında polis tarafından müştekinin geri çevrilme sebeplerini içeren bir tutanağa dosya içerisinde rastlanmadığı gibi bu konuda mahkemenin de bir araştırması mevcut olmaksızın soyut ve yetersiz müşteki beyanı ile yetinilmiştir.
Ayrıca, alınan 4.300 dolar paranın 2.500 dolarının şikayetten yaklaşık bir yıl önce sanık tarafından müştekiye iade edilmiş bulunması karşısında; uçak bilet ücreti, vize ve fon harcamaları tutarı ile bu harcamaların sanık veya adı geçen Ali Mahir R... ve Cemal Y... tarafından karşılanıp karşılanmadığı kesin olarak saptandıktan sonra, kalan 1.800 dolar para ile mukayese edilerek sanığın kastının ve hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekir iken, eksik soruşturma ile mahkumiyet kararı verilmiştir." gerekçesiyle itiraz yoluna başvurularak, Özel Daire onama kararının kaldırılmasına ve Yerel Mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmesi istenmiştir."
Dosya 1. Başkanlığa gönderilmekle, Ceza Genel Kurulunca okundu gereği konuşulup düşünüldü.
CEZA GENEL KURULU KARARI
Sanığın dolandırıcılık suçundan cezalandırılmasına karar verilen olayda; Özel Daire ile Yargıtay C.Başsavcılığı arasındaki uyuşmazlık, sanığın hukuki durumunun tayin ve tespiti için beyanlarda adları geçen Cemal Y... ve Ali Mahir R...'nun dinlenilmeleri, ayrıca iade edilen paradan kalan miktarın sarf yerlerinin belirlenmesi açısından soruşturmanın genişletilmesine gerek bulunup bulunmadığına ilişkindir.
Sanık Mehmet D...'nun, tanıklardan Ali Ş..., Hamit Y... ve Şükrü Ş...'in de bulunduğu bir ortamda, katılan'a Amerika'ya adam gönderdiğini, orada adamları vasıtasıyla gönderilenlere iş bulunduğunu söyleyerek, Amerika'ya gitmek üzere vize temini ve orada iş bulma vaadiyle anlaştığı, 4500 doların gideceği esnada, kalanının ise gidilip çalışmaya başlanıldığında ödenmesinin kararlaştırılarak 300 dolar kaparo aldığı, katılanın Giresun Emniyet Müdürlüğünden almış olduğu pasaportu vize işlemlerinin yapılması için sanığa verdiği; sanık Mehmet'in iki aylık bir süre geçtikten sonra, katılana vizesinin hazır olduğunu söyleyerek hazırlık yapmasını istediği, hazırlıklar tamamlanınca sanık Mehmet, sanığın eşi Melahat ve katılanın birlikte sanığın otosuyla İstanbul'a gittikleri, burada Ali Mahir R... ve Cemal Y...'la görüştükleri, kaptan lakaplı birinden pasaportu alıp işlemin tamam olduğunu söyleyerek katılana verdikleri, katılan'ın sanık Mehmet D...'ya verdiği kaparo dışında 4000 dolar daha ödediği, bu şekilde ödenen miktarın 4300 dolar olduğu, birkaç gün sonra katılanın uçak biletini alarak Atatürk Havalimanına gittiği, vizenin sahte olduğunun saptanması üzerine, katılanın vizesinin iptal edilerek, pasaportuna el konulduğu, daha sonra sanık Mehmet D... tarafından 2500 doların katılan İsmail'e ödendiği, sanığın tevil yollu ikrarı, katılanın aşamalarda değişmeyen iddiaları, tanıkların yekdiğerine uyan ve tamamlayan beyanları ve dosyadaki diğer kanıtlardan anlaşılmıştır.
Bu oluşa göre sanığın Amerika'ya gitmek üzere vize temini ve orada iş bulma vaadiyle kandırıcı nitelikteki hile ve desiselerle katılanı hataya düşürüp haksız menfaat sağladığı konusunda hiçbir kuşku bulunmamaktadır. Eylül 1995'ten önce gerçekleştirilen bu eylemler konusunda bilgileri olduğu beyan edilen Ali Mahir R... ve Cemal Y...'un haklarında kovuşturma yapılmamış olsa da başlangıçta şikayet kapsamına alınmış olmaları ve olayın üzerinden geçen zaman da dikkate alındığında, dinlenilmeleri toplanan diğer geçerli kanıtlar karşısında sanığın hukuki durumunu etkilemeyeceği gibi dosyaya sanık Mehmet bakımından bir yenilik de getirmeyecektir, ayrıca katılandan haksız olarak alınmış olan paradan bir kısmının daha sonra iade edilmesi, oluşan suçu ortadan kaldırmayacağından Yargıtay C.Başsavcılığının soruşturmanın bu nedenlerden dolayı genişletilmesine ilişkin itirazı yerinde görülmemiştir.
Ancak, TCY.nın 504/4. maddesinde yaptırım olarak hürriyeti bağlayıcı ceza ve sağlanan haksız menfaatin iki misli kadar ağır para cezası öngörülmüştür. Sağlanan haksız menfaat suç tarihi itibariyle elde edilen menfaattir, somut olayda suç tarihi Eylül 1995 olduğu halde Yerel Mahkemece 1.12.1996 tarihinde 1 ABD dolarının lira cinsinden değeri sorulmuş, yanıtta bu tarih esas alınarak verilmiş 1 ABD dolarının bu tarihteki efektif alış değeri dikkate alınarak para cezası uygulanmıştır. Suç tarihinde 1 ABD dolarının değerinin daha düşük olduğu nazara alındığında bu değerin yeniden sorularak para cezası yaptırımının buna göre tayin edilmesinde zorunluluk bulunmaktadır, Yerel Mahkemece bu hususlar dikkate alınmadan sanığın fazla miktarda para cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiş olup, Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının saptanan bu değişik gerekçe ile kabulüne karar verilmelidir.
SONUÇ : Açıklanan nedenle; Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının bu değişik gerekçe ile kabulüyle, Yerel Mahkeme hükmünün BOZULMASINA, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 4.4.2000 günü oybirliğiyle karar verildi.