 |
T.C
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
Esas no: 2000/6-19
Karar no: 2000/ 17
Tarih: 08.02.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Dolandırıcılık suçundan sanık Cuma P...'ın TCY.nın 503/1, 522 ve 59. maddeleri uyarınca 1 yıl 5 ay 10 gün hapis ve 136.111.110 TL. ağır para cezasıyla cezalandırılmasına, tutuk halinin devamına ilişkin Antalya 4.Asliye Ceza Mahkemesince verilen 26.5.1999 gün ve 296-568 sayılı hüküm, sanık vekilinin temyizi üzerine dosyayı inceleyen 6.Ceza Dairesince 20.9.1999 gün ve 5291-4813 sayı ile;
"TCK.nun 522. maddesinin uygulanması sırasında, suç tarihindeki ekonomik koşullara, paranın satın alma gücüne ve yerleşmiş uygulamalara göre 140 milyon lira değerin hafif yerine pek fahiş kabulü ile sanık hakkında fazla ceza tayini" isabetsizliğinden bozulmuştur.
Yerel Mahkeme ise 9.11.1999 gün ve 1413-1203 sayı ile;
"Suçun işleniş tarihi 1998 yılı içerisidir, Yüksek Yargıtay İçtihatlarına ve uygulamaya göre 1998 yılı içerisinde 90 milyon TL. den yukarı değerler pek fahiş kabul edilerek uygulama yapılmıştır." Gerekçesiyle önceki hükmünde direnmiştir.
Bu hükmün de sanık tarafından temyizi üzerine dosya Yargıtay C.Başsavcılığının "onama" istekli 17.01.2000 günlü tebliğnamesiyle 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü .
CEZA GENEL KURULU KARARI
Sanığın dolandırıcılık suçundan cezalandırılmasına karar verilen olayda Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık, elde edilen 140 milyon TL. haksız menfaatin suç tarihine göre hafif mi yoksa pek fahiş mi sayılacağına ilişkindir.
TCY.nın 522. maddesinde, "10 babda beyan olunan cürümlerin işlenmesinde cürmün mevzuu olan şeyin veya ika edilen zararın kıymeti pek fahiş ise mahkeme, cürme mahsus olan cezayı yarısına kadar artırır ve eğer hafif ise yarısına ve eğer pek hafif ise üçte birine kadar eksiltir.
Kıymet tâyini için cürmün mevzuu olan şeyin yahut vaki zararın cürmün işlendiği zamandaki kıymeti nazarı dikkate alınır. Yoksa failin istihsal eylediği menfaat hesap edilmez." hükmü yer almaktadır.
Görüldüğü gibi TCY.nın 522. maddesi tarafların ekonomik durumundan değil, cürmün konusu olan şeyin veya ika olunan zararın suç tarihindeki değerinden söz etmektedir. Hakim, 522. madde uyarınca takdir hakkını kullanırken, ülkemizin ekonomik durumunu, paranın yıllara göre satın alma gücünü, orta gelirli insanların gelirini göz önünde tutmak suretiyle değerin pek hafif, hafif, normal veya pak fahiş mi olduğunu objektif bir şekilde belirleyerek, yasanın kendine tanıdığı sınırlar içinde takdir ve adalete uygun göreceği oranda cezayı arttırmalı veya eksiltmelidir. Bu ölçütlere göre, suç tarihi olan 1998 yılında 140.000.000 lira , Yargıtayca pek fahiş olarak kabul edilmektedir. Enflasyon artışları nedeniyle Yargıtay Özel Dairelerince saptanan ve yıldan yıla değişen bu miktarlara kalıcı bir sınırlama getirme olanağı yoksa da, uygulamada birliği sağlamak için bu belirlemeler yapılmaktadır.
Açıklanan bu hususlar gözönünde bulundurulduğunda , mahkemece 140.000.000 lira değer pek fahiş kabul edilerek, sanık hakkındaki ceza 1/6 oranında arttırılmıştır. Suç tarihinin 1998 yılı olduğu nazara alındığında, Yerel Mahkeme kabulünün emsal uygulamalarla belirlenen ölçütlere, hak ve nesafet kurallarına uygun olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla sair yönleri de usul ve yasaya uygun bulunan direnme hükmünün onanmasına karar verilmelidir.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, yerel Mahkeme direnme hükmünün istem gibi ONANMASINA , dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 08.02.2000 günü oybirliği ile karar verildi.