DİNİ, KUTSAL KİTABI TAHKİR

 

Kutsal değerlere sövmek suçundan sanıklar Yusuf ve Fuat'ın TCY.nın 175/3, 59 ve 647 sayılı Yasanın 4. maddeleri uyarınca sonuçta 1.466.666 lira ağır para cezasıyla cezalandırılmalarına ve cezalarının ertelenmesine ilişkin (Hadim Asliye Ceza Mahkemesi)nce verilen 10.9.1998 gün ve 6/29 sayılı hüküm, sanıklar tarafından temyiz edilmekle dosyayı inceleyen Yargıtay 4. Ceza Dairesince 8.12.1999 gün ve 8010/10257 sayı ile;

 

"Oluşa uygun kabule göre, köyde kahvehane işleten sanık Yusuf'un köy muhtarı olan diğer sanık Fuat tarafından Kaymakamlığa şikayeti üzerine, çıkan tartışmanın kavgaya dönüşmesi birbirlerine, dine, imana ve Allaha karşı sövülmesi eyleminde, küfürlerin muhataplarının sanıklar olduğu Allah, din ve imanı tahkirde özel kastı gösterir bir durum mevcut olmadığı anlaşılmakla, yüklenen eylemin TCY.nın 482/3.maddesine uyduğunun gözetilmemesi" isabetsizliğinden oyçokluğuyla bozulmuştur.

 

Yerel mahkeme ise 23.3.2000 gün ve 6/26 sayı ile;

 

"3369 sayılı Yasa ile düzenlenen TCK.nun 175/3. maddesindeki suç,

Yargıtay CGK.nun 10.4.1995 gün ve 4/39-114 sayılı kararlarında da belirtildiği üzere, genel kasıtla işlenebilen suçlardandır. Yasa koyucu kişileri araç kılarak bu kavramlara sövmeyi cezalandırma amacını gütmüştür." gerekçesiyle ilk hükümde direnmiştir.

 

Bu hükmün de temyizen incelenmesi sanıklardan Yusuf tarafından istenildiğinden dosya, Yargıtay C. Başsavcılığının "bozma" istekli 18.5.2000 günlü tebliğnamesiyle 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

 

Oluş ve sübutunda uyuşmazlık bulunmayan somut olayda; Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık; sanıkların kavga sırasında birbirlerine hitaben, "senin dinini, imanını, kitabını, Allah'ını sinkaf ederim" biçimindeki sövmelerinin TCY.nın 175/3. maddesinde düzenlenen, kutsal değerlere hakaret suçunu oluşturup oluşturmadığına ilişkindir.

 

Uyuşmazlık konusunun çözümünde sağlıklı. bir hukuki sonuca ulaşabilmek için din hürriyetine karşı işlenen fiillerin suç olarak kabulü ile korunmak istenilen hukuki yararın ne olduğunun belirlenmesinde zorunluluk vardır.

 

Bu konuda üç ayrı görüş ortaya çıkmış olup, ülkeler benimsedikleri görüş doğrultusunda ceza yasalarında konuya ilişkin sistemlerini oluşturmuşlardır. Bu görüşlerden ilkinde dinin bizatihi kendisinin korunduğu, ikincisinde korunanın kişi veya gurupların dini hisleri, duyguları olduğu ve üçüncüsünde ise din suçlarıyla dini faaliyet (ibadet, ayin, dini tören) gibi özgürlüklerin korunduğu kabul edilmiştir.

Ceza Yasamızın din suçlarına ilişkin sistematiği ile düzenleniş biçiminden bu suçlarla dini özgürlüklerin korunmuş bulunduğu anlaşılmaktadır.

Nitekim, TCY.nın 175. maddesi, Türk Ceza Yasasının "Hürriyet Aleyhine işlenen Cürümler" başlığını taşıyan ikinci babının, "Din Hürriyeti Aleyhinde Cürümler" başlıklı ikinci faslında yer almaktadır.

 

Bu faslın 175,176 ve 177. maddelerinde uzun bir süre herhangi bir değişiklik yapılmamış; 15.1.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3255 sayılı Yasa ile 175, 176,177 ve 178. maddeler yeniden düzenlenmiştir.

 

TCY.nın 175. maddesi, değiştirilmeden önce; "Her kim Devletçe tanınmış olan dinlerden birini tahkir maksadıyla dini işlerin yahut ibadet ve ayinin icrasını men veya ihlal ederse, bir aydan altı aya kadar hapis olunur ve otuz liradan ikiyüz liraya kadar ağır cezayı nakti alınır.

 

Eğer bu fiilin işlenmesi zamanında cebir ve şiddet ve tehdit veya tahkir vaki olmuş ise fail üç aydan üç seneye kadar hapis ile cezalandırılır.

 

    Din ve mezheplerden birini tezyif veya tahkir yolunda neşriyatta bulunanlar bir aydan altı aya kadar hapis ile cezalandırılır' hükmünü taşımakta iken; 3255 sayılı Yasanın 1. maddesi ile; 'Her kim semavi dinlerden birine ait dini işlerin yahut ibadet ve ayinin yapılmasını men veya ihlal ederse altı aydan bir yıla kadar hapis ve beşbin liradan yirmibeşbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.

 

Eğer bu fiilin işlenmesi sırasında cebir, şiddet, tehdit veya hakaret vaki olmuş ise, fail bir yıldan iki yıla kadar hapis ve onbin liradan ellibin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.

 

Her kim Allah'a veya semavi dinlerden veya bu dinlerin peygamberlerinden veya mukaddes kitaplarından veya mezheplerinden birine hakaret ederse; bir kimseyi dini inançlarından veya mensup olduğu dinin emirlerini yerine getirmesinden veya yasaklarından kaçınmasından dolayı kınar, tezyif veya tahkir eder yahut alaya alırsa altı aydan bir yıla kadar hapis ve beşbin liradan yirmibeşbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.

 

3. fıkrada yazılı suçlar basın, yayın yolu ile işlenirse, ceza bir misli arttırılarak hükmolunur.

 

1. fıkrada yazılı suçların basın ve yayın yolu ile teşvik ve tahrik edilmesi halinde aynı ceza uygulanır.' şeklinde yeniden düzenlenmiş, bu düzenlemenin nedeni ise; değişikliğe ilişkin madde gerekçesinde; 175. maddede Devletçe Tanınmış olan Dinlerden Birini' tabiri yerine "Semavi Dinler" tabiri kullanılarak maddenin muhtevası düzeltilmiş,, ayrıca Dine ve Dini değerlere doğrudan sataşanlara, tahkir edenlere veya hareket edenlere ceza verilmesi madde muhtevasına dahil edilmiş, bu surette 175. maddeye işlerlik getirilmiştir." şeklinde belirtilmiştir.

 

Anayasa Mahkemesinin 4.11.1986 gün ve 11/26 sayılı kararı ile, 'Din özgürlüğüne karşı işlenen cürümlerde korunmak istenilen hukuki yarar bizatihi din değil, kişinin dini inanç ve din duyguları olduğuna göre 175. maddenin eski metninde yer alan, kamu ve Devlet düzenine aykırı olmayan, kanunların açıkça yasaklamadığı dinler şeklinde anlaşılan "devletçe tanınan dinler' ibaresinin semavi dinler olarak değiştirilmiş bulunması 175. maddenin uygulama alanını oldukça sınırlamış, kimi din ve itikatların bu yolla tesis edilmiş bulunan hukuki himayenin dışında kalmaları sonucunu doğurmuştur.

 

Modern devlette din, kimi haklara sahip olmanın bir şartı değildir. Günümüzde devlet, vicdan hürriyetine olabildiğince saygılı bünyesinde çeşitli din ve mezheplere inançlara ve bunlara ait teşekküllere yer veren bir kurumdur... Anayasanın 24. maddesinde ifadesini bulan ve Anayasa güvencesinde olan din ve vicdan özgürlüğü sadece Semavi dinlere inananlara özgü bir temel hak niteliğinde değildir. Bu ayrım; Anayasanın 2. maddesinde ve başlangıç bölümünde ifadesini bulan laik devlet düzeni esaslarına ve her kesin din ve vicdan özgürlüğüne sahip olduğunu ilan eden ve bu özgürlüğün güvencesini getiren, Anayasanın 24. maddesi ve 10. maddesinde ifadesini bulan yasa önünde eşitlik ilkesine aykırı düşmektedir" gerekçeleriyle TCY.nın 3255 sayılı Yasa ile değişik 175 ve. 176. maddelerinin Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptaline karar verilmiştir. iptal kararından sonra Yasama organınca 20.5.1987 gün ve 3369 sayılı Yasa ile TCY.nın 175 ve 176. maddeleri yeniden düzenlenmiş, ancak maddelerde yer alan "Semavi Dinler" ibaresi "Dinler" olarak değiştirilerek, diğer düzenlemeler önceki Yasada olduğu gibi korunmuştur.

 

Bu belirlemeler ışığında TCY.nın 175.maddesinin 3. fıkrasında yer alan suçun oluşabilmesi için, Allah'a veya dinlerden birine, veya bu dinlerin peygamberlerine ya da kutsal kitaplarından veya mezheplerinden birine hakaret edilmesi veya bir kimsenin dini inançlarından veya mensup olduğu dinin emirlerini yerine getirmesinden yahut yasaklarından kaçınmasından dolayı kınanması, tezyif (değersiz olarak gösterme, eğlenme) veya tahkir (aşağılama, hor görme) edilmesi, alaya alınması gerekir. Eylem doğrudan doğruya Allah, din, peygamber, mezhep kavramlarına yönelik ve onları hedef alan bir saldırı anlayışının sonucu olarak işlenmeli yani fail bu değerlere yönelik özel kastla hareket etmiş olmalıdır. Eylemin bizzatihi maddede sayılan değerlere yönelik olması gerektiği, 3255 sayılı Yasanın değişiklik gerekçesinde, "Dine ve dini değerlere doğrudan sataşanlar, tahkir edenlere, veya hakaret edenlere ceza verilmesi madde muhtevasına dahil edilmiştir" ibaresiyle açıklanmış, failde özel kastın bulunması gerektiği Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 25.5.1987 gün ve 153/305, 5.6.1989 gün ve 152/215 sayılı, 10.2.1992 gün ve 319/12 sayılı, 16.3.1992 gün ve 57/80 sayılı, 21.9.1999 gün ve 169/196 sayılı kararlarında vurgulanmış, Doktrinde de; suçun oluşumu için özel kastın aranması gerektiği belirtilmiştir.

 

Nitekim Prof. Dr. M.E.Artuk İstanbul Barosu dersinde yayınlanan makalesinde; "faslın başlığında "Din Hürriyeti Aleyhine Cürümler» ibaresine yer veren ve böylece dini inanç ve ibadeti bir hürriyet meselesi olarak ele alan Kanun koyucunun 175. maddesinin 3. fıkrasında bu görüşünü terk ettiği ve dolayısıyla kurduğu sisteme aykırı hareket ettiği sonucuna varılamaz.

 

    Öyleyse üçüncü fıkrayı, kutsal değerlere hakaret suretiyle dini inanç hürriyetinin ihlali şeklinde anlamak gerekir. Fıkrada özel kastın varlığına işaret eden bir ibareye yer verilmemesi somut olayda özel kastın ispatının zor olduğundan dolayıdır. Bu hususun açıkça belirtilmemesi manevi unsurun niteliğini değiştirmez" şeklinde bu suçun oluşumu açısından failde özel kastın bulunması gerektiği yönünde görüş açıklamıştır.

 

Öğretide, din suçlarında özel kasta yer verilmemiş olduğunu öngören

görüşlerde bulunmasına karşın (Prof. A. Önder), faillerin bu suçlardan dolayı cezalandırılabilmeleri için tahkir ve tezyif özel kastını taşımaları gerektiğini ileri süren görüşler ağırlıktadır. (Prof.Dr.F.Erem, TC.Hukuku C.3 Sh. 196 vd., Prof.Dr.Ç.Özek Türkiye'de Laiklik, Sh.236 vd., Prof.Dr. M.E.Artuk, A.Gökcen, A.Caner Yenidünya, Ceza Hukuk Özel Hükümler sh.85 vd. gibi)

Türk Ceza Kanunu 1997 Tasarısının, yürürlükteki 175.maddenin 3.fıkrasına tekabül eden 169.maddesinin 3. fıkrasındaki "Her türden dinsel inancı benimsemiş kişilerin bu inançlarını tahkir ve tezyif kastıyla, din bakımından belirlenmiş temel değerlere hakaret eden kişiye..." şeklindeki düzenleme de, uygulama ve öğretideki, müsnet suçta özel kastı arayan genel kabule yönelik bir doğrultuda bulunmaktadır.

Somut olayda, köyde kahvehane işleten sanık Yusuf'un köy muhtarı olan diğer sanık Fuat tarafından Kaymakamlığa şikayet edilmesi üzerine, aralarında çıkan tartışmanın kavgaya dönüştüğü, sanıkların tartışma esnasında birbirlerine hitaben "senin dinini, imanını, kitabını, Allah'ını sinkaf ederim" şeklinde küfrettikleri, küfürlerin muhatabının şikayetçiler olup, Allah, kitap ve dini tahkir özel kastını gösterir bir halin mevcut olmadığı anlaşılmaktadır. İsnat edilen suçun oluşabilmesi için sanığın doğrudan doğruya bu kurum ve kavramlara yönelik ve onları hedef alan bir saldırı anlayışının sonucu olarak hareket etmesi gerekir.

Sanığın eyleminde "özel kast öğesi" bulunmadığından yüklenilen kutsal değerlere sövme suçu oluşmamış olup, eylem TCY.nın 482/3. maddesinde düzenlenen ve koğuşturması şikayete bağlı alenen sövme suçunu oluşturmaktadır.

Bu itibarla Yerel Mahkeme direnme hükmünün açıklanan nedenlerle bozulmasına, bozmanın CYUY.nın 325. maddesi uyarınca hükmü temyiz etmeyen diğer sanığa sirayetine, şikayetten vazgeçme nedeniyle CYUY.nın 322.maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak kamu davalarının TCY.nın 489.maddesi uyarınca düşürülmesine karar verilmelidir.

Çoğunluk görüşüne katılmayan iki kurul üyesi;.

"3369 sayılı Yasa ile yeniden düzenlenen TCY.nın 175.. maddesinin 1 .fıkrasında olduğu gibi 3.fıkrasındaki, Allah'a, dinlere, dinlerin Peygamberlerinden ya da Kutsal Kitaplardan veya mezheplerden birine hakaret suçunun oluşabilmesi için genel kast yeterlidir. Ayrıca, özel kast aranmaz. Zira, bu suç din hürriyetine karşı cürümler içerisinde düzenlenmiş olup, dinsel duygulara karşı işlenen suçlar da, bu kapsamda değerlendirilmelidir. Bu itibarla kişileri araç yaparak bu kavramlara sövmeyi Yasa Koyucu cezalandırmayı amaçlamıştır. Bu tür sövme ve hakaretler karşısında dinsel duygulara çiğnenen toplumun tepki gösterdiği ve bu duygunun yaptırımla koruma altına alındığı bir gerçektir.

0 halde, TCY.nın 175/3.maddesindeki suçun oluşması için genel kast yeterli bulunduğuna göre, sanıkların birbirlerine; "Senin Allah'ını, dinini, Kitabını S.K. ederim" demek suretiyle birbirlerinin dini duygularına yönelik olarak hakaret ettiğinden, yüklenen suçun yasal unsurları oluşmuştur." gerekçesiyle hükmün onanması yönünde oy kullanmışlardır.

S o n u ç: Açıklanan nedenlerle; Yerel Mahkeme direnme hükmünün (BOZULMASINA) bozmanın CYUY.nın 325. maddesi uyarınca hükmü temyiz etmeyen diğer sanık Fuat'a (SİRAYETİNE), sanıklar karşılıklı olarak şikayetten vazgeçtiklerinden CYUY.nın 322. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak haklarındaki davaların TCY.nın 489. maddesi uyarınca (DÜŞÜRÜLMESİNE), dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay C. Başsavcılığına tevdiine, tebliğnamedeki isteme uygun olarak 30.5.2000 günü oyçokluğuyla karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972