Yasa dışı örgüt üyesi olmak suçundan sanık Osman O...'ın Diyarbakır 1 nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinde yapılan ve temyiz aşamalarından da geçen yargılaması sonunda TCY.nın 168/2, 3713 sayılı Yasanın 5, TCY.nın 59.maddeleri uyarınca 12 yıl 6 ay ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına ve fer'i ceza tayinine ilişkin 4.6.1997 gün ve 22/184 sayılı hükmün sanık vekili tarafından temyizi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 9. Ceza Dairesi 12.3.1998 gün ve 6544/862 sayı ile;

"Sanığın 3419 sayılı Yasadan yararlandırılması için fiilen örgütten çekilmesi yeterli olup güvenlik kuvvetlerine tesliminin şart olmadığı cihetle, sanık hakkında yazılan gerekçelerle 3419 sayılı Yasanın  değişik 1-a maddesinin uygulanmamasına karar verilmesi" isabetsizliğinden bozmuş,

Yerel Mahkeme 2.9.1998 gün 177/149 sayı ile;

"Yakalama tarihi itibariyle sanığın hukuki konumu 3853 sayılı Yasa ile değişik 3419 sayılı Yasanın geçici maddesinin 1/b bendine girmektedir. Sanık, örgüt mensupları, kamplar ve eylemler hakkında bir bilgi vermemiştir. Sanığın açıklamaları ile örgüt üyesi yakalanmamış, silah ele geçmemiştir. Sanığın kendiliğinden örgütten çekilip çekilmediği belli değildir. Sanık Irak kamplarında eğitim görmüş, kod adı almış, sığınmacılarla birlikte mart ayı sonları veya nisan ayı başlarında Türkiye'ye girmiş, yakalandığı 19.6.1991 tarihine kadar teslim olmamıştır. Kırsaldan döndükten sonra örgütle ilişkisini kestiğine dair delil yoktur." gerekçesiyle önceki hükümde direnmiştir.

Bu hükmün de Yargıtayca incelenmesi sanık vekili tarafından süresinde istenildiğinden dosya; Yargıtay C.Başsavcılığının "bozma"istemli 3.5.1999 günlü tebliğnamesiyle 1. Başkanlığa gönderilmekle incelendi, Ceza Genel Kurulunda duruşmalı inceleme yapılacağına ilişkin yasal bir hüküm bulunmadığından sanık vekilinin duruşma isteğinin reddiyle incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra gereği konuşulup düşünüldü.

Edinilen bilgiler sonucu 19.6.1991 günü evinde yakalanan sanık, kollukta alınan ifadesinde, "1990 yılı son aylarında çalışmak için İzmir'e gittiğini, tanıştığı kişilerin tehditi ve kendisini bir kahveye götürüp Gülistan kod isimli şahsa teslim etmeleri üzerine onun götürdüğü evde karşılaştığı örgüt üyeleri ile birlikte otobüsle Nusaybin'e gittiklerini, kaçmak istediğinde yakalandığını, üç gün sonra Cizre'ye gidip değişik köylerde kaldıklarını, teslim edildiği ve kod adı Şirvan olan şahsın grubuyla Irak'ta Zaho'ya götürüldüğünü, Türkiye'ye kaçan peşmergelerin silahlarını toplayıp boşaltılmış kampa yığdıklarını, silahların başında nöbet tutarken, diğer nöbetçilerin uyumasından yararlanıp silahları bırakıp peşmergelerin arasında Türkiye'ye girdiğini, başka bir faaliyetinin olmadığını" söylemiştir. Aşamalarda da, benzer beyanda bulunmuş, "örgüte isteyerek girmediğini, tehdit edildiğini, ilk fırsatta kaçtığını, mercimek hasadı yapıldığından ailesine yardım ettiğini, hasattan sonra teslim olacakken eve gelen polislerin kendisini yakaladığını" beyan etmiştir. Sanığın TCY.nın 168/2, 3713 sayılı Yasanın 5, TCY.nın 59. maddeleri uyarınca cezalandırılmasına ve fer'i ceza tayinine karar verilmiştir.

Açıklanan olayda Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında oluş ve subutta bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Çözümlenecek sorun, sanık hakkında 3419 sayılı Yasanın değişik 1-a maddesinin uygulanıp uygulanmayacağına ilişkindir.

3419 sayılı Yasanın genel gerekçesinde "Ceza mevzuatımızda yer alan bazı suçları işleyenlerin suçu ve diğer failleri son soruşturma açılıncaya kadar açıklamaları halinde cezalarından indirim yapılması öngörülmekte, bir kısım suçları işleyenler için ise mensubu bulundukları teşekkül, silahlı çete veya cemiyeti dağıtmaları veya ortaya çıkarmaları veya suç işlenmesini engellemeleri veya  gizli ittifaktan çekilmeleri halinde ceza verilmemektedir. TCK.nun 141, 142, 170, 171 ve 404. maddeleri buna örnek olarak gösterilebilir.Ancak yine Türk Ceza Kanununda yer alan ve Devlet düzenini yıkmaya yönelik bazı anarşik ve terör nitelikli suçlar için bu imkan tanınmamıştır. Halbuki böyle bir imkanın tanınması, bazı örgütsel suçların tamamıyla ortaya çıkarılmasına yardımcı olacaktır." denilmiştir. 1. maddenin gerekçesinde de, "TCY.nın 170. maddesine benzer bir hükmün daha geniş kapsamlı olarak düzenlendiği ve 1.maddenin kapsamına TCY.nın 141 ve 142. maddeleri ile 146. maddeden 163.maddeye kadar olan maddelerle 171 ve 313. madde hükümlerinin dahil edildiği" belirtilmiştir.

Yasa koyucunun amacı, suç işlemeyi önlemek, mensup olduğu yasa dışı örgütün amaçladığı suçun işlenmesine engel olanları ve işlediği suçtan pişmanlık duyanları cezalandırmayarak topluma kazandırmaktır. Bu amaçla, Bazı Suç Failleri Hakkında Uygulanacak Hükümlere Dair 3419 sayılı Yasa kabul edilmiş 30.3.1988 tarihinde yürürlüğe giren yasanın yürürlük süresi uzatılmış ve bu süre 30.3.1991 günü sona ermiştir. 29.11.1992 tarihinde 3853 sayılı Yasa ile yeniden düzenleme yapılmış, 30.3.1991 ila 29.11.1992 tarihleri arasındaki boşluk 3853 sayılı Yasanın geçici maddesi ile doldurulmuş, bu tarihler arasında da 3853 sayılı Yasanın uygulanacağı kabul edilmiştir.

3419 sayılı Yasanın 3853 sayılı Yasa ile değişik 1. maddesi uyarınca "Siyasi ve ideolojik amaçla suç işlemek için Türk Ceza Kanununun 313. maddesine göre kurulmuş teşekkül, Türk Ceza Yasasının 125 ve 131. maddeleri ile 146 ila 162. maddelerinde yazılı suçları işlemek üzere kurulmuş silahlı çete ve cemiyet mensubu olup da:

a) Bu teşekkül, çete  veya cemiyet tarafından işlenen suçlara iştirak etmeyenlerden,

b) Bu teşekkül, çete veya cemiyet tarafından bu Kanunun yayımı tarihinden önce işlenen suçlara  iştirak etmiş olmakla beraber haklarında tahkikata başlanmamış olanlardan,

Teşekkül, çete veya cemiyetin teşekkülü ve faaliyetleri hakkında bilgi vermek suretiyle teşekkül, çete veya cemiyetin dağılmasına veya meydana çıkarılmasına sebep olanlar veya teşekkül, çete veya cemiyet üyeliklerinden mukavemet göstermeksizin kendiliklerinden çekilerek güvenlik kuvvetlerine silah ve malzemelerini teslim edenler veya verecekleri bilgi ve belgelerle veya bizzat gösterecekleri çaba ile teşekkül çete veya cemiyetin amaçladığı suçun işlenmesine engel olanlar hakkında ceza verilmez." hükmü yer almaktadır.

Maddede, yasa dışı örgüt tarafından işlenen suçlara katılmayanlar ile Yasanın yayınlanmasından önce işlenmiş olan suçlara iştirak edip de haklarında soruşturmaya başlanmamış olanlar şeklinde bir ayırıma gidilmiş ve örgüt hakkında bilgi vermek suretiyle örgütün dağılmasına veya meydana çıkarılmasına sebep olanlar veya örgüt üyeliğinden kendiliğinden çekilerek güvenlik güçlerine silah ve malzemelerini teslim edenler veya verecekleri bilgi ve belgelerle veya bizzat gösterecekleri çaba ile teşekkül çete veya cemiyetin amaçladığı suçun işlenmesine engel olanlar hakkında ceza verilemiyeceği kabul edilmiştir.

Somut olayda sanık, güvenlik kuvvetlerinin çalışmaları sonucu elde ettiği bilgiler üzerine evinde yakalanmıştır. Sanığın, yasa dışı örgüt üyesi olduğuna ilişkin aşamalardaki beyanlarından başka bir kanıt bulunmamaktadır. Sanık zorla ve tehdit sonucu katıldığını beyan ettiği yasa dışı örgüt üyeliğinden, kendiliğinden çekilerek örgütten kaçmış ve Irak'dan Türkiye'ye gelmiştir. Kendisine verilen silahı nöbet tuttuğu yerde bırakarak, Peşmergelerin arasında Türkiye'ye geldiğine göre, örgüte ait silah ve malzemeleri güvenlik güçlerine teslim etmesi olanaksızdır. Kaldı ki örgüte yeni giren ve kendisine silah verilmemiş olanların, silahlarını teslim etmeleri aksi halde 3419 sayılı Yasadan yararlanamayacaklarının kabulü, Yasa koyucunun yukarıda açıklanan amacına da aykırıdır. Sanık, yasa dışı örgütten kaçmakla iradesini belli etmiş, örgütle ilişiğini kesmiştir. Örgütten ayrıldıktan sonra, örgüt adına bir faaliyette bulunduğu da saptanamamıştır. Kaçtığını yetkili makamlara bildirmemiş ise de örgüt faaliyetlerine iştirak etmemek suretiyle zımni (örtülü) olarak örgütten çekilmiş olup, bu durumu yetkili makamlara bildirme zorunluluğu da yoktur. Yasa koyucunun kapsamını genişlettiğini belirttiği TCY.nın 170, 171/son maddelerinde, güvenlik kuvvetlerine teslim olma şartı aranmadığı halde, 3419 sayılı Yasada  böyle bir şartın aranması, yasa koyucunun amacı ile bağdaşmayacaktır.Sanık, kısa bir süre örgütte kalmış, bildiklerini anlatmış, örgüt üyeleri hakkında beyanda bulunmuştur. Örgüt hakkında yeterli bilgi ve belgesi olmayan sanıktan, örgütün dağılması ve ortaya çıkarılmasını beklemek ve elinde olmayan nedenlerle bu husus sağlanamadığı için de, sanık hakkında 3419 sayılı Yasanın uygulanmaması adaletsiz sonuçların ortaya çıkmasına neden olacaktır. Bu itibarla direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.

Çoğunluk görüşüne katılmayan kurul üyeleri, "Dosya kapsamına, mahkemece gösterilen gerekçe ve takdire göre direnme hükmünün onanması gerektiği" görüşüyle karşı oy kullanmışlardır.

SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, Yerel Mahkeme direnme hükmünün BOZULMASINA, 8.6.1999 günü yapılan birinci müzakerede yasal çoğunluk sağlanamadığından 22.6.1999 günlü ikinci müzakerede tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972