 |
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
Esas no: 1999/9-103
Karar no: 1999/107
T: 11.05.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Yasadışı Silahlı çete DHKP/C üyesi olmak suçundan sanık İbrahim K...'ın değişen suç vasfına göre T.C.K.nun 169, 3713 Sayılı Yasanın 5. maddeleri uyarınca 4 sene 6 ay ağır hapis cezası ile cezA...dırılmasına ilişkin İstanbul 1 nolu Devlet Güvenlik Mahkemesince verilen 8.4.1997 gün ve 107/78 Sayılı karar, C.Savcısı ve sanık vekilinin temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 9. Ceza Dairesince 9.12.1997 gün ve 3036/5863 sayı ile;
"1-.........
2- Tüm dosya kapsamına göre, sanığın konumu, sabit olan eylemlerinin süreklilik ve çeşitliliği nazara alındığında, T.C.K.nun 168/2. maddesinde yazılı silahlı çetenin sair efradı olmak suçunu oluşturduğu gözetilmeden, silahlı çeteye yardım suçundan aynı yasanın 169. maddeleri ile hüküm kurulması" isabetsizliğinden bozulmuştur.
Yerel Mahkeme ise 7.7.1998 gün ve 503/221 sayı ile;
"Sanığın iki eylemi yönünden verilen beraat kararı, aleyhe temyiz bulunmasına rağmen bozma konusu yapılmamış, bozma kararında bu eylemlerin sabit olduğuna da değinilmemiştir.
Sanığın sabit olan eylemleri sadece Aralık 1995 tarihinde bildiri dağıtmak, 2.2.1996 tarihinde yazılama yapmak fiilinin talimatını vermekten ibaret olup, buna göre yapılan nitelendirmede, eylemin yasadışı terör örgütüne yardım ve yataklık olduğu belirtilmiştir. Bozmaya konu karardaki bu kabul, isabetsiz değildir. Sabit görülen eylemlerinin TCK.nun 168/2. maddesinde tanımlanan düzeye ulaşmadığı kanaatine varıldığından, bu eylemler yönünden sanığın yasadışı örgütün sair efradı olduğunun kabulü olanaklı görülmemiştir. Bu kabul ve benimseme içinde eylemin TCK.nun 169. maddesi kapsamında kaldığının kabulü zorunludur." biçimindeki gerekçe ile önceki kararında direnmiştir.
Bu kararın da C.Savcısı ve sanık vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya, Yargıtay C.Başsavcılığının bozma isteyen 9.4.1999 günlü tebliğnamesiyle 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, sanık vekillerinin süresinde olmadığı anlaşılan temyizi isteğinin CMUK.nun 317.maddesi uyarınca oybirliğiyle reddine karar verilerek, C.Savcısının temyizine hasren yapılan incelemede; gereği konuşulup düşünüldü:
CEZA GENEL KURULU KARARI
İncelenen dosyaya göre;
Sanığın T.C.Y.nın 169, 3713 Sayılı Yasanın 5. maddeleri gereğince cezA...dırılmasına ilişkin hüküm, Özel Dairece "eylemin T.C.Y.nın 168. maddesine uygun bulunduğunun gözetilmemesi" isabetsizliğinden bozulmuş, mahkemece önceki hükümde direnilmiştir.
Çözülecek sorun, suç vasfının tayinine ilişkindir.
Uyuşmazlık konusunda sağlıklı bir sonuca ulaşabilmek için T.C.K.nun 168 ve 169. maddelerinde düzenlenen suçların nitelikleri üzerinde kısaca durmak gerekir:
Ceza yasamız kural olarak hazırlık hareketlerini cezA...dırmamaktadır. Ancak, belirli amaçlara yönelik hazırlık hareketlerinin özel suç tipi olarak düzenlendiği haller de mevcuttur. Bunlardan birisi de T.C.K.nun 168. maddesindeki suç tipidir.
Bu madde de hazırlık hareketlerinin Özel suç tipi olarak kabul edilmesinin nedeni, devlete karşı "ağır zarar tehlikesi" yaratacak nitelikteki bu hareketlerin cezA...dırılmasını sağlamaktır. Silahlı çete suçu, belirtilen amaç çerçevesinde kabul edilmiş bir araç suç ve aynı zamanda bir "zarar tehlikesi" suçudur.
Yasanın 168'nci maddesinde belirtilen yasa maddelerindeki suç tipleri, "amaç suç"u oluşturmaktadır. "Silahlı çete" oluşturulmasının "araç suç" olarak kabul edilmesinin nedeni ise, "amaç suç tipi" ile korunmak istenen hukuki değer açısından "ağır ve yakın zarar tehlikesi" yaratıldığının varsayılması olmaktadır.
Silahlı cemiyet ve çetede amirlik, kumanda ve hususi bir görev almayan, fakat çeteye katılan, gayeye ait konularda irade birliği içinde olan, çeteye iştirak ederken çetenin niteliğini bilenler çetenin sair efradıdır. 168.maddenin 2. fıkrası yasadışı silahlı çete veya cemiyetin sair efradı düzeyindeki mensubuna uygulanacak yaptırımı düzenlemektedir.
Ceza Genel Kurulunun 7.11.1994 gün ve 229/275 Sayılı kararında da belirtildiği gibi; Örgütsel faaliyet aşama aşama gelişir. Önce sempatizanlar saptanır, ardından bunlara siyasi ve ideolojik bilinç verilir, daha sonra kitle eylemlerine katılmaları sağlanarak cesaretleri geliştirilir. Bilahare kod adı verilerek gizlilikleri sağlanır.
Yine Ceza Genel Kurulunun 11.11.1991 gün ve 242/305 sayılı bir başka kararında açıklandığı üzere;
T.C.Y.nın 169. maddesinde, "T.C.Y.nın 64 ve 65. maddelerinde açıklanan hal dışında, silahlı çeteye sıfatını bilerek;
a- Barınacak yer gösteren,
b- Yardım eden,
c- Erzak ve esliha ve cephane veya elbise sağlayan,
d- Her ne suretle olursa olsun hareketlerini kolaylaştıran,
Kimsenin cezA...dıracağı" hüküm altına alınmıştır.
Burada açıklanan durum T.C.Y.nın 64 ve 65. maddesinde belirlenen iştirak hükümleri dışında kA... özel yardım halleridir. Yani asli veya fer'i iştirak niteliği taşımayan yardım fiilleridir.
O halde silahlı çetenin hal ve sıfatını bilerek, onun faaliyetlerini ve yaşantısını sürdürmesine yönelik yardımda bulunan kimsenin eylemi T.C.Y.nın 169. maddesine uyan suçun oluşması için yeterlidir.
Somut olayda, 7.2.1996 günlü tutanak içeriğine göre "Edirne ilinde yasadışı örgüt mensuplarının sansasyonel eylemlerde bulunacaklarına dair istihbari bilgiler elde edilmesi üzerine başlatılan operasyon sonucu sanık İbrahim K..., bir gün sonra da sanığın emniyet anlatımında adları geçen ve bilahare yargılanarak örgüte yardım ettikleri sabit görülüp T.C.K.nun 169. maddeleri uyarınca haklarında verilen mahkumiyet hükümleri onanarak kesinleşen diğer sanıklar Volkan Ü..., Tugay S... ve Deniz G... yakA...mışlardır. Bu sanıkların emniyet, Savcılık ve Hakimlik ifadeleri, yer gösterme tutanakları ve subutu kabul edilen eylemlere ilişkin olarak, eylem tarihlerinde kollukça tutulan tutanak içerikleri ile doğrulanan emniyet ifadelerine göre;Sanık İbrahim K..., 1991-1992 yıllarında Devrimci Halk Kurtuluş Partisi- Cephesi (DHKP/C) adlı örgütün ideolojisini benimseyerek bu örgüte girmiş, kendisine Sinan kod adı verilmiştir. 1994 yılında kazanıp kaydını yaptırdığı Trakya Üniversitesinde öğrenime başladığında burada aynı görüşe sahip ve örgütün gençlik örgütlenmesi sorumlusu Ahmet Barış A... ile tanışmıştır. Ahmet Barış A..., sanığa, örgüt içinde gizli kalmasını, kendisinin yakA...ması halinde örgüt sorumluluğunu yüklenmesini söylemiş, bilahare Ahmet Barış A...'ın yakA...dığını ve kendisini ele vermediğini öğrenince, güvenlik güçlerinin yaptıkları operasyonlar sonucu dağılan örgütü toparlamak için, onun görevini üstlenmiştir. Bu amaçla Edirne'de liseli gençlere yönelmiş, daha önce tanıdığı İlhami Ertem Lisesinden Tugay S... vasıtasıyla, Trakya Üniversitesinde okuyan Özlem E..., Yücel Ç..., Yusuf Serdar K... ve Edirne'de oturan Alper A... ile temasa geçerek durumu anlatıp kendisiyle örgütsel çalışma yapmalarını kabul ettirmiştir. Bunlardan Yusuf ile Özlem'in İstanbul'da örgütsel buluşmada silahlı olarak yakA...maları ve Alper'in de Trabzon'a öğrenim görmeye gittiğini öğrenmesi üzerine, yine Tugay vasıtasıyla tanıdığı Volkan Ü... ve Deniz G... isimli şahısları örgütleyip çalışmaya ikna etmiş, İstanbul'dan örgüt tarafından gönderilen Kurtuluş Dergilerini ve benzer kitapları Tugay da dahil lise öğrencisi olan bu kişilere vererek okuyup kendilerini yetiştirmelerini istemiştir.
Ayrıca bu süreç içinde sanık; Aralık 1995 tarihinde, milletvekili genel seçimini boykot etmek amacıyla "DÜZEN PARTİLERİNE OY VERME" DHKP/C" ibareli bildirileri dağıtmış ve diğer bir kısım sanıklara vererek Edirne Kıyık mahallesinde dağıtılmasını sağlamıştır. 7.1.1996 günü İNCE Bakkaliyesinin demir parmaklıklarına sanıklar Tugay, Volkan v Deniz tarafından pankart asılması eyleminin talimatını vermiş ve kırmızı bez üzerine örgütün yıldızını yapıp, altına DHKC-Devrimci Halk Kurtuluş Cephesi yazısını bizzat yazmıştır. Yine diğer üç sanık tarafından, kendisinin belirlediği, "POLİS SİMİT SAT, ONURUNLA YAŞA, HEDEFİM OLMA DHKP/C" ibaresinin, 2.2.1996 tarihinde 25 Kasım Stadyumunun duvarlarına kırmızı sprey boya ile yazılması eyleminin de talimatını vermiştir.
1991-1992 yıllarından, yakA...dığı tarihe kadar, örgüt üyeliğinin dışa yansıyan kanıtları olan eylemlerin bir kısmında bizzat yer alması, bir kısmının planlayıcı ve hazırlayıcısı olması, ancak uzun süre illegal örgüt içinde kA... ve örgütce benimsenen kişilere verilen kod adına sahip bulunması, henüz örgüte girmemiş, ancak, sempatizan durumundaki kişilere siyasi ve ideolojik bilinç vererek, onların bir takım kentsel eylemlere katılmalarını sağlamak suretiyle cesaretlerini geliştirmeye çalışan, edilgen değil, etkin kişi durumunda bulunması olguları sanığın silahlı çetenin sair efradı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Bu itibarla, direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, Yerel Mahkeme direnme hükmünün, istem gibi BOZULMASINA, 11.5.1999 günü oybirliği ile karar verildi.