Karayolları Trafik Yasasına aykırı davranmak suçundan sanık Bektaş'ın 2918 sayılı Yasanın 36/3, Ek-3, TCY. nın 119/5 ve 647 sayılı Yasanın 4. maddeleri uyarınca 13.035.000 lira hafif para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin (Bayındır Sulh Ceza Mahkemesi)nce verilen 12.11.1998 gün ve 290/395 sayılı hükmün Yerel C. Savcısı tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 7. Ceza Dairesi 22.3.1999 gün ve 2714/2535 sayı ile;

"On ödeme önerisine uyulmadığından dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza TCY. nın 119. maddesi uyarınca artırıma tabi tutulduğu halde ceza bölünerek temel para cezasının artırılmaması sureti ile eksik para cezası uygulanması" isabetsizliğinden bozmuş,

Yerel Mahkeme 30.4.1999 gün ve 148/93 sayı ile;

"Ön ödeme ihtaratına uyulmaması halinde, aşağı ve yukarı sınırları gösterilen cezalarda, üst sınır aşılmamak üzere ceza yarı oranında artırılacaktır. Cezanın üst sınırdan takdirinde ise artırım yapılamayacaktır. 2918 sayılı Yasanın 36/3. maddesindeki para cezası sabit olup, alt ve üst sınırları gösterilmediğinden, cezanın artırılması kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesine aykırıdır. Muhtelif Yargıtay kararları da aynı doğrultudadır" gerekçesiyle önceki hükümde direnmiştir.

Bu hükmün de Yargıtayca incelenmesi, sanık ile Yerel ve Üst C. Savcıları tarafından süresinde istenildiğinden dosya, Yargıtay C. Başsavcılığının "bozma" istemli 19.11.1999 tarihli tebliğnamesi ile 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

Sanığın sürücü belgesiz araç kullanmak suçundan Karayolları Trafik Yasasının 36/3. maddesi uyarınca 1 ay hafif hapis ve 12.900.000 lira hafif para cezası ile cezalandırılmasına, ön ödeme ihtaratına uymadığından TCY.nın 119. maddesi gereğince sadece özgürlüğü bağlayıcı ceza yarı oranında artırılıp paraya çevrilmek suretiyle Sonuç olarak 13.035.000 lira hafif para cezası ile mahkümiyetine karar verilen olayda, özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık, 36/3. madde uyarınca doğrudan hükmedilen hafif para cezasının TCY. nın 119/5. maddesi uyarınca artırılıp artırılmayacağına ilişkindir.

TCY. nın 3506 sayılı Yasa ile değişik 119. maddesinde; "Yalnız para cezasını gerektiren veya kanun maddesinde öngörülen hürriyeti bağlayıcı cezasının yukarı haddi üç ayı aşmayan suçun faili;

1- Para cezası maktu ise bu miktarı, aşağı ve yukarı hadleri gösterilmiş ise aşağı haddini,

2- Hürriyeti bağlayıcı cezanın aşağı haddinin her gün için 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendinde belirtilen aşağı hadler üzerinden karşılayan miktarını,

3- Hürriyeti bağlayıcı ceza ile birlikte para cezası da öngörülmüş ise, hürriyeti bağlayıcı ceza için yukarıdaki şekilde belirlenecek miktar ile para cezasının aşağı haddini,

Soruşturma giderleri ile birlikte, Cumhuriyet Savcılığınca yapılan tebliğden itibaren on gün içinde merciine ödediği takdirde hakkında kamu davası açılmaz.

Suçla ilgili kanun maddesinde, yukarı haddi üç ayı aşmayan hürriyeti bağlayıcı ceza veya para cezasından yalnız birisinin uygulanmasının öngörüldüğü hallerde, yukarıdaki fıkralara göre ödenmesi gereken miktar para cezası esas alınarak belirlenir. Cumhuriyet Savcılığınca yapılacak tebligatta ödenecek miktar, ödeme süresi ve belli edilen miktarın bu süre içinde ödenmesi halinde kamu davasının açılmayacağı ve ödemediği takdirde açılacak kamu davası üzerine suçu sabit görüldüğü takdirde mahkemece tayin edilecek cezanın yarı nispetinde artırılarak hükmolunacağı sanığa bildirilir.

Yukarıdaki fıkra uyarınca yapılan tebligata rağmen belli edilen miktarın süresinde ödenmemesi halinde kamu davası açılır ve suç sabit olduğu takdirde tayin edilecek ceza, aşağı ve yukarı haddi gösterilen hallerde yukarı haddi geçmemek üzere yarı nispetinde artırılarak hükmolunur."       hükmü yer almaktadır.

 

Yasa koyucu, mahkemelerin işlerinin azaltılması ve çabuklaştı1rılmasının yanında, sanığın mahkümiyet hükmü ile karşı karşıya kalmaması, basit suçlardan dolayı sabıkalı duruma düşmemesi amacıyla ön ödeme kurumunu kabul etmiştir. Sanık lehine hareket edilerek ön ödeme kurumu kabul edildiğinden, ihtarata rağmen on günlük yasal süre içinde para cezasını yatırmayanlar hakkında iyiniyetli olmamaları nedeniyle haklarında açılacak dava sonunda mahkemece tayin olunacak cezanın yarı oranında artırılması öngörülmüştür.

 

TCY. nın 119. maddesi uyarınca, sanığın eylemine uyan yasa maddesindeki para cezası maktu ise bu miktarı, aşağı ve yukarı hadleri gösterilmiş ise aşağı haddini yatırması için kendisine ihtarat yapılacaktır. Yasa koyucu "aşağı ve yukarı hadleri gösterilmişse" demek suretiyle belirli cezaların artırılmasını öngörmüştür. Para cezasının alt veya yukarı sınırı belli değilse, bir belirsizlik varsa, ön ödemede bulunulmaması halinde para cezasında yarı oranında artırım yapılamayacaktır. Para cezasının maktu diğer bir anlatımla üst sınırı ile alt sınırının çakışmış olması halinde para cezası miktarı belli olup alt veya üst sınırlarının belirsiz olduğu ileri sürülemeyeceğinden maktu para cezasının da 119. maddenin 5. fıkrası uyarınca yarı oranında artırılması zorunludur.

 

Öte yandan, 119. maddenin birinci fıkrasında para cezasının maktu olması halinde bu miktarın ödenmesi için ihtarat yapılacağı, 4. fıkrada ise yapılacak bu uyarıda "cezanın ödenmemesi halinde yarı oranında artırılacağının" bildirileceği belirtilmekle ön ödemede bulunulmadığı takdirde maktu para cezasının da artırılması gerektiği kabul edilmiştir. 5. fıkrada yer alan "yukarı haddi geçmemek üzere" ibaresi sadece yasalarda aşağı ve yukarı haddi gösterilen para cezalarına ilişkin özel bir hükümdür.

 

Bu nedenlerle, usulüne uygun şekilde ihtarat yapıldığı halde maktu para cezasını ödemeyen ve hakkında dava açılması üzerine mahkümiyetine karar verilen sanık hakkında hüküm kurulurken maktu olan para cezasının yarı oranında artırılması gerekmektedir. Aksi hal Ceza Yasasının 119. maddesinin 1, 4 ve 5. fıkraları ile yasa koyucunun amacına aykırıdır. Bu itibarla direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.

 

SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, Yerel Mahkeme direnme hükmünün (BOZULMASINA), 7.12.1999 günü, tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972