Görevi sırasında hakime hakaret suçundan sanık Naim'in beraatine ilişkin, (Çemişgezek Asliye Ceza Mahkemesi)'nce 2.2.1995 gün ve 13-4 sayı ile verilen kararın, şikayetçi tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 4. Ceza Dairesi'nce, 30.1.1996 gün ve 8646-679 sayı ile; esastan inceleme yapılarak usul ve yasaya uygun bulunan hükmün onanmasına karar verilmiştir.

 

Yargıtay C. Başsavcılığı ise, 1.4.1996 gün ve 43732 sayı ile; (Katılma isteği dilekçe ile veya beyanın zabıt katibi tarafından zapta geçirilmesi ve zaptın hakim tarafından havale edilmesi suretiyle yapılmalıdır. Dosyada şikayetçi, duruşmadaki beyanında davaya katılma isteğini açıklamış, beyan duruşma tutanağına geçirilmiş ve şikayetçinin davaya katılmasına karar verilmiştir. Bu katılma kararı usule uygun değildir. Şikayetçiye davayı temyiz etme hakkı vermez. Bu nedenle, Özel Daire onama kararı kaldırılarak temyiz isteğinin reddine karar verilmelidir) açıklaması ile itiraz etmiştir.

 

Dosya, Yargıtay 1. Başkanlığına gönderilmekle; Ceza Genel Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

 

İncelenen dosyaya göre;

 

Özel Daire ile Yargıtay C. Başsavcılığı arasındaki uyuşmazlık, şikayetçi-nin katılan sıfatını kazanıp kazanmadığı ve bunun sonucu olarak hükmü temyize haklı bulunup bulunmadığı hususundadır.

 

1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 5. Kitap 2. Faslında, 365 ve sonra gelen maddelerinde düzenlenmiş bulunan Müdahale Yolu İle Dava; suçtan bireylerin de doğrudan doğruya zarar görmeleri durumunda, bireyin de koğuşturma görevinde rol alabilmesini olanaklı kılmaktadır. Her ne kadar koğuşturmayı hukuken teşkilatlanmış toplum olan Devletin ilgili makamları (C. Savcısı) yapmakta ise de, iddia makamını C. Savcısı ile birlikte bireyin de işgal etmesi, kamu davasına suçtan zarar gören bireyin katılması demektir. CYUY., bu müesseseyi kısaca kamu davasına katılma olarak düzenlemektedir.

 

Kamu davasına katılmada asıl ceza davası tekdir. Davanın tek olması, katılmanın tali bir dava olmasına engel değildir. Zira, katılma isteği hakkında mahkemenin kabul veya red biçiminde bir karar vermesi gerekmektedir. Bu haliyle kamu davasına katılma asıl ceza davasının ötesinde ayrı bir davadır.

 

Kamu davasına katılma ayrı bir dava olduğuna göre, zamanı ve yöntemi nasıl olacaktır? CYUY.na göre, kamu davasına katılma soruşturmanın her halinde olanaklıdır. 3206 sayılı Yasa ile İİK soruşturma kaldırılmış olduğuna göre, soruşturma sözcüğünden son soruşturmayı anlamak gerekir. Bu demektir ki, hazırlık soruşturması sırasında kamu davasına katılma olanaklı değildir. Esasen bu, hazırlık soruşturmasının tabiatında vardır. Zira, henüz açılmış bir kamu davası bulunmadığı gibi, kamu davasına katılma hususunda karar verecek merciin önüne dava gelmişte değildir. Çünkü, kamu davasına katılma isteği sözkonusu olduğunda, merci yani mahkeme C. Savcısından görüşünü sorduktan sonra, bu hususta bir karar verecektir.

 

Kamu davasına katılmayı, bir dava olarak kabul ettiğimize göre, dava açılmasında aranan özelliklerin aranacağı kuşkusuzdur. Bir davanın açılmasında sıfat, istek ve zaman koşulları önemlidir. Sıfatı bulunmayan bir kimsenin dava açma hakkı da yoktur. Bunun yanında dava açılabilmesi bir şekil koşuluna da bağlıdır. Örneğin, temyize başvurmak bir davadır. Temyize başvuracak kişinin istekte bulunması gerekmektedir. Bu istek dilekçe ile veya zapta geçirilmek üzere zabıt katibine beyanda bulunulması ve bu zaptın hakime havale ettirilmesi suretiyle olur. Bir istisnası CYUY.nın 305. maddesinde düzenlenmiştir. Onbeş sene ve ondan yukarı hürriyeti bağlayıcı cezalar ile ölüm cezalarına ait hükümler Yargıtay'ca kendiliğinden incelenir. Bunun dışında temyiz davası açılabilmesi için yukarıda açıklandığı biçimde istekte bulunulması gerekir. Başka şekilde dava açmak olanağı yoktur.

 

Keza, davanın ilanihaye açılabilmesi sözkonusu değildir. Belli bir zaman diliminde açılmaması durumunda, zamanaşımı veya hak düşürücü süre engeliyle karşı karşıya kalır. Örneğin, temyiz davasında süre, kararın tefhim veya tebliğinden itibaren bir haftadır.

 

Kamu davasına katılmada da bir sürenin bulunduğu kuşkusuzdur. Davanın açıldığı andan itibaren hüküm verilinceye dek, yani son soruşturma aşamasında katılma isteğinde bulunabilir. Bu demektir ki, hazırlık soruşturması sırasında olduğu gibi, yasa yolu aşamasında da davaya katılma olanağı yoktur. Ancak, hüküm herhangi bir nedenle bozulur ve tekrar son soruşturma aşamasına dönülürse yeniden hüküm verilinceye dek davaya katılma olanaklıdır.

 

Bu açıklamalardan sonra uyuşmazlığın esasına bakmak gerekirse; kamu davasına katılma da yöntem (usul) nasıl olmalıdır? Kamu davasına katılma tali bir dava olduğuna ve kural olarak bir davada bulunması gereken isteğin dilekçe ile veya zabıt katibine yapılacak beyanın zapta geçirilmesi ve hakime havale ettirilmesi suretiyle yapılması gerektiğine göre, kamu davasına katılmada farklı bir yöntemin geçerli olduğu söylenemez. Esasen CYUY.nın 366. maddesinde katılma yöntemi açık bir biçimde düzenlenmiştir. BUNA GÖRE; KATILMA, MERCİİNE VERİLECEK BİR DİLEKÇE VEYA TUTANAK DÜZENLENMEK ÜZERE ZABIT KATİBİNE YAPILACAK BİR BEYANLA OLUR. BU TUTANAK HAKİME TASDİK ETTİRİLİR.

 

Bu merci, C. Savcısını dinledikten sonra davaya katılma isteği hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verir.

 

Demekki, katılma isteği dilekçe veya tutanak düzenlenmek üzere zabıt katibine yapılacak bir beyanla olur. Bunun dışında kalan bir yöntemle, (duruşmada sözlü olarak katılma isteğinde bulunmak gibi...) davaya katılma isteğinde bulunulamaz. Esasen bu husus, 15.3.1939 gün ve 39/28; 16.5.1945 gün ve 27/10 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararlarında açık bir biçimde vurguIanmış olup, Ceza Genel Kurulu ile Özel Dairelerin duraksamasız uygulamaları da bu yöndedir.

 

Hatta bu nedenle, geçen yasama döneminde Hükümet, TBMM.'ne sunduğu "1412 sayılı Ceza Mahkemeleri Usulü Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa Tasarısının 42. maddesi ile CYUY.nın 366. maddesini; "Müdahale, kamu davasının açılmasından sonra mahkemeye müdahale istemini içeren sözlü başvurunun mahkeme tutanağına geçirilmesi suretiyle olur.

 

Duruşma sırasında şikayeti içeren beyan üzerine, şikayetçiden müdahale yolu ile davaya katılmak isteyip istemediği sorulur.

 

C. Savcısının dinlenmesi veya yazılı görüşünün alınmasından sonra davaya müdahale istemesinin uygun olup olmadığına karar verilir" biçiminde değiştirmek üzere girdişimde bulunmuş, ancak bu tasarı yasalaşamamıştır.

 

Görüldüğü üzere, Hükümetin yukarda açıklanan bu tasarısı ve TBMM. Adalet Komisyonu'ndaki çalışmalar sırasında yasa koyucu, davaya katılma usulünü değiştirmek ve genişletmek istemiş, duruşmada tutanağa geçirilen sözlü beyan ile veya şikayetçi olduğunu söyleyen suçtan zarar gören kişinin davaya mühadil olarak girip girmeyeceğinin sorulması suretiyle belirlenmesi ve C. Savcısından görüşü alındıktan sonra bu hususta olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerektiğini düzenlemek istemişse de, bu husus yasalaşmamıştır.

 

O halde, mevcut düzenlemeye göre; duruşma tutanağına geçirilecek sözlü beyan katılma isteği olarak kabul edilip, bu hususta katılma kararı verilmesi yasaya uygun değildir.

 

Usulüne uygun biçimde davaya katılmasına karar verilmeyen şikayetçinin de hükmü temyize hakkı yoktur.

 

Suçtan zarar gören mağdur Gürsel'in dilekçe ile veya tutanak düzenlenmek üzere zabıt katibine beyanda bulunmak suretiyle, usulüne uygun biçimde davaya katılma isteğinde bulunmadığı, şikayetçi sıfatıyla dinlendiği 22.9.1994 tarihli duruşmada sözlü olarak davaya katılmak isteğini açıkladığı, bu isteğin duruşma tutanağına geçirildikten sonra davaya katılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.

 

Bu durumda, CYUY.nın 366. maddesindeki usule uygun biçimde dilekçe ile veya zapta geçirilmek üzere zabıt katibine beyanda bulunmak suretiyle davaya katılma isteğinde bulunmayan, şikayetçinin duruşmadaki sözlü beyanını usulüne uygun katılma olarak kabul edip davaya katılmasına karar verilmesi şikayetçiye müdahil sıfatını bahşetmeyeceği gibi davayı temyiz etme hakkı da vermez. Bu nedenle itirazın kabulüne, Özel Daire onama kararı kaldırılarak, şikayetçinin temyiz isteminin CYUY.nın 317. maddesi uyarınca reddine karar verilmelidir.

 

  Kurul Üyesi Yücel Kocabay; "Özel Daire kararının yerinde bulunduğunu belirterek" karşı oy kullanmıştır.

 

SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, Yargıtay C. Başsavcılığı itirazının kabulüne, Özel Daire onama kararı kaldırılarak, şikayetçinin temyiz isteminin CYUY.nın 317. maddesi uyarınca reddine, 16.4.1996 tarihinde yasal oyçokluğu ile karar verildi.

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972