 |
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
E. 1995/5-253
K. 1995/294
T. 24.10.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- DERNEĞE AİT PARAYI KENDİSİNİN VEBAŞKASININ YARARINA HARCAMAK
KARAR ÖZETİ Mensupları Eğitim ve Dinlenme Tesisleri Derneği'nde başkan, dernek müdürü ve dernek muhasebecisi olan sanıkların, derneğin amacına aykırı olarak keyfi harcamalarda bulunmak, bir kısım dernek parasını mal edinmek, bir kısım dernek parasını da üçüncü kişilerin çıkarına kullanmak eylemleri, 2908 sayılı Dernekler Yasasının 85/2. maddesine uyan suçu oluşturur.
(2908 s. Dernekler K. m. 85/2)
Nitelikli zimmet, sahtekarlık ve görevi kötüye kullanmak suçlarından sanık Enver, İbrahim ve Rıfkı'nın beraatlerine ilişkin,(Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi)'nce 5.5.1994 gün ve 167-83 sayı ile verilen kararın, katılan vekili tarafından temyizi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 5. Ceza Dairesi'nce, 15.11.1994 gün ve 2917-3295 sayı ile;
(a- Sanıklar Enver ve İbrahim'in, derneğin faaliyet ve amaçlarına aykırı olarak hediye, yemek, bilezik, çiçek, tatlı ve bahşiş gibi isimler altında toplam 17.675.997 lira tutarındaki kişisel giderleri dernek parasından karşılamak,
b- Sanıklar İbrahim ve Rıfkı'nın, derneğin Kızılay Şubesi'ndeki hesabından Side'deki dinlenme tesislerine havale edilmek üzere çekilen dört milyon lirayı maledinmek,
c- Enver ve İbrahim'in, Kartal'daki dinlenme tesislerinde yaptırılan ihata duvarının akrilik dış cephe boyası ile duvar üstündeki dikenli tel köşebentlerinin yağlı boyaları yapılmadığı halde, bu işin müteahhidine yapılmış gibi 47.445.580 lira fazla ödeme yapılmasına sebebiyet vermek,
d- Enver ve Rıfkı'nın, Fehmi ile Nihal'in Kıbrıs Oteli'ndeki konaklama ücreti toplam 1.944.021 lira için, otel yetkililerince kesilen iki adet fatura bedelini dernek parasından ödemek suretiyle, 2908 sayılı Dernekler Yasasının 85/2. maddesinde yazılı suçu işledikleri, müfettiş raporu içeriği, bilirkişi görüşü, hesap tetkik komisyonu raporu ekleri ve yukarda açıklanan olguların gerçekleştiğini doğrulayan savunmaları ile sabit olduğu halde, sanık Enver'in nüfus ve sabıka kayıtları getirtildikten sonra mahkumiyetlerine karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi) isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme ise, 9.2.1995 gün ve 270-21 sayı ile; sanıkların bozma kararında açıklanan eylemleri sabit olmakla beraber, yüklenen suçun unsurlarının oluşmadığı ve eylemlerin hukuki uyuşmazlık niteliğinde bulunduğu açıklaması ile önceki kararda direnmiştir.
Bu karar da katılan vekili tarafından süresinde temyiz edildiğinden, dosya Yargıtay C. Başsavcılığı'nın "bozma" istekli 6.9.1995 gün ve 5/35986 sayılı tebliğnamesiyle, Yargıtay 1. Başkanlığına gönderilmekle; Ceza Genel Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
İncelenen dosyaya göre;
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasında;
a- Sanıklar Enver ve İbrahim'in hediye, yemek, bilezik, tatlı, çiçek ve bahşiş adı altında toplam 17.675.997 lirayı dernek parasından karşıladıkları,
b- Sanıklar İbrahim ve Rıfkı'nın, derneğin Kızılay Şubesi'ndeki hesabından, Side dinlenme tesislerine havale edilmek üzere çekilen dört milyon lirayı göndermedikleri,
c- Sanıklar Enver ve İbrahim'in, Kartal'daki dinlenme tesislerinde yaptırılan ihata duvarının boyanmadığı halde, müteahhidine fazladan 47.445.580 lira ödeme yapılmasına sebebiyet verdikleri,
d- Sanıklar Enver ve Rıfkı'nın, Fehmi ve Nihal'in Kıbrıs Oteli'ndeki konaklama ücreti 1.944.021 lirayı dernek parası ndan ödedikleri hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Bu hususlar sanıkların savunmaları, Sayıştay Uzman Denetçileri (İ.A.), (A.Y.) ve (G;E.)'den oluşan bilirkişiler kurulunun raporu ve tüm dosya kapsamından hiçbir duraksamaya yer vermeyecek biçimde anlaşılmaktadır.
O halde, çözümlenecek sorun, dernek yönetim kurulu başkan ve sair hizmetlileri olan sanıkların, sübuta eren ve yukarda açıklanan eylemlerinin 2908 sayılı Dernekler Yasasının 85/2. maddesindeki suçu oluşturup oluşturmadığı hususudur.
2908 sayılı Dernekler Yasasının 85/2. maddesinde; "Her ne suretle olursa olsun kendisine tevdi olunan derneğe ait para veya para hükmündeki evrak, senet veya sair malları kendisinin veya başkasının menfaatine olarak sarf veya istihlak veya rehneden veya satan, gizleyen, imha, inkar, tahrif veya tağyir eden yönetim kurulu başkanı ve üyeleri veya denetçiler ile derneğin sair hizmetlileri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde.... cezalandırılır" hükmü yer almaktadır.
Sanıklardan Enver, Derneğin Yönetim Kurulu Başkanı, İbrahim dernek müdürü, Rıfkı ise derneğin muhasebecisi olarak görev yaptıkları sırada, yukarda açıklanan biçimlerde, derneğin 17.675.997 lira parasını kişisel giderleri için sarf etmek, 4.000.000 lira parasını mal edinmek, 47.445.580 lira parayı hak etmediği halde Kartal'daki dinlenme tesisleri duvarının müteahhidine ödeyerek ona çıkar sağlamak ve Fehmi ile Nihal'in 1.944.021 lira otel parası giderini gereksiz biçimde ödemekten ibaret eylemleri, 2908 sayılı Dernekler Yasasının 85/2. maddesine uyan suçu oluşturur. Zira, bu suçun koruduğu hukuki yarar derneğin mal varlığını korumak, bu mal varlığının dernek yöneticileri ve sair hizmetliler tarafından dernek amaçlarına aykırı olarak kullanılmasını engellemektir.
Sanıklar, yukarda açıklanan eylemleri ile derneğin amacına aykırı olarak keyfi harcamalarda bulunmak ve bir kısım dernek parasını mal edinmek, bir kısım dernek parasını da üçüncü kişiler çıkarına kullanmak suretiyle 2908 sayılı Dernekler Yasasının 85/2. maddesine aykırı davranışta bulunduklarından, mahkumiyetlerine karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, direnme kararının bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ Açıklanan nedenlerle, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, direnme kararının istem gibi (BOZULMASINA), 24.10.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.