DAVA : Yetkili merciin emrine uymamak suçundan sanık Yaşat Acet, mehmet Masum Çiftçi, Alaaddin Arga, Mehmet Masum Arga, Abdulkerim Agar ve Hüseyin Azgar'ın beraatlerine ilişkin Ceylanpınar Sulh Ceza Mahkemesince 28.12.1992 gün ve 47-58 sayı ile verilen kararın, C.Savcısı tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 2.Ceza Dairesince 8.9.1993 gün ve 7709-9267 sayı ile;

(Olağanüstü hal bölgesinde bulunan Ceylanpınar ilçesinde terör örgütünün istek ve istikametlerine uyarak kapatılan dükkan kepenklerinin açılmasına dair emrin Devletin etkinliğinin sağlanması ve kamu düzeninin korunması düşüncesinden kaynaklandığı ve yetkili merci tarafından verilmiş olup, usulen ilan edildiği cihetle, sanıkların bu emre uymamaları şeklinde oluşan eylemleri nedeniyle atılı suçun oluştuğu gözetilmeden mahkumiyet yerine isabetli olmayan gerekçe ile beraat kararı verilmesi) isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.

Yerel Mahkeme ise 15.11.1993 gün ve 28-31 sayı ile;

(Ceylanpınar ilçesi Olağanüstü hal bölgesinde bulunmadığı gibi mücavir alan dahi değildir. Buna dair olağanüstü Hal Bölge Valiliinin 27.12.1989 günlü yazısı dosyadadır. İlçemizde diğer yerlerde olduğu gibi terör olaylarına rastlanmamaktadır. Kaldı ki, sanıklar savunmalarında kepenkleri kapatmaları yolunda bir baskıya uğramadıklarını açıklamaktadırlar. Terör örgütünün tehdidi nedeniyle kepenklerin açılmadığı idiası bir varsayımdan ibarettir.

Ceylanpınar ilçesi,civar il ve ilçelere göre oldukça sakin, halkı da terör yanlısı olmayan bir yerleşim birimidir. Terör örgütünün baskısı ile kepenklerin açılmadığı kesin kanıtlanamadığından kuşkudan sanıklar yararlanmalıdır.

Olayda kamu düzeninin ihlali tehlikesi de sözkonusu değildir. Kamu düzeninin ihlal edilip edilmediği belirlenirken o yörenin koşulları da gözönüne alınmalıdır.

Öte yandan bir yerin yasal olarak Olağanüste hal bölgesinde olması ile o yerin olağanüstü hal koşullarını taşıması ayrı şeylerdir. Çeylanpınar yasal olarak Olağanüstü hal bölgesinde değildir. İlçemizin olağanüstü hal koşullarında bulunduğu kabul edilirse bu geçmişte yaşanmış bir iki olaydan ibarettir. Bu tür olaylar her yerde olmaktadır. İlçenin sınırda olmasına dayanılarak olağanüstü hal koşullarının bulunduğu söylenemez.) Açıklaması ile direnme kararı vermiştir.

Bu kararda C.savcısı tarafından süresinde temyiz edildiğinden dosya Yagrıtay C.Başsavcılığının "bozma" istekli 21.3.1994 gün ve 2/542 sayılı tebliğnamesiyle, Yargıtay 1. Başkanlığına gönderilmekle, Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

 

KARAR : İncelenen dosyaya göre;

Özel Daire ile Yerel Mahkeme arrasındaki uyuşmazlık sanıklara yüklenen yetkili merciin emrine uymamak suçunun yasal unsurlarının oluşup, oluşmadığı hususundadır.

Yetkili merciilerin emirlerine uymamak suçu T.C.Yasasının "Kabahatlar" başlığını taşıyan "3. kitap" "1. Bab", "1. fasıl" da düzenlenen, 526 ncı maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Yasaların açıkça yollamada bulunmadığı, yetkili idari ve adli makamların verdikleri emir ve aldıkları önlemlerin yaptırımsız kaldıkları hallerde, maddenin uygulanabilmesi için başka bir suç oluşturmayan, adli işlemlere veya kamu düzeni, kamu güvenliği veya genel sağılın korunması amacıyla verilmiş idari bir emir veya önleme uyulmamış olması gerekmektedir.

Suçun oluşabilmesi için,

a- Verilmiş bir emir veya alınmış bir önlem olmalıdır.

Bu tasarruf (emir veya önlem) devlet ile ferdin tabiyet ilişkisinden doğmuş olmalıdır. Devlet bu tasarrufuyla vatandaşına karşı subjektif değerlendirme hak ve yetkisini kullanarak, onun hareketine yön vermektedir. Yetkili merci tarafından verilen bu emir somut bir olaya ilişkin olabileceği gibi, soyut bir olaya ilişkin de olabilir. Genel kamu düzeni için verilen bu emirler ve konulan önlemler gruplara veya kişilere ya da genel olarak topluma yönelik olabilir.

b- Emir ve önlemler yasa ve nizamlara uygun olmalıdır:

T.C. Yasasının 526 ncı maddesinin uygulanabilmesi için verilen önlemlerin yasa ve nizamlara, esas ve şekil yönünden uygun olmaları gerekir.

c- Emir veya önlem yetkili makam tarafından alınmış olmalıdır.

Suçun oluşabilmesi için emir veya önlemin adlı veya kamu güvenlik ve düzeni veya genel sağlığı korumaya yönelik idari kararlar almak durumunda olan idari makamlarca alınmış olması gerekir.

Emir veya önlemi alan makamın yetkili olup, olmadığı, o makamın görevini belirleyen mevzuata göre araştırılmalıdır.

d- Verilen emir veya alınan önlem adli işlemler veya kamu güvenliği ve kamu düzeni veya genel sağlık gereği alınmış olmalıdır.

Bu itibarla yetkili makam tarafından verilmiş bir emir veya önlem adli veya kamu güvenliği vekamu düzeni veya genel sağlıkla ilgili değilse, Yasaya uygun olsa bile bu suç oluşmaz. Zira suçla korunan hukuki yarar kamu düzeninin korunmasıdır.

Adli işlemlerden maksat, adli bir amaç doğrultusunda yargıç, Savcı ve kolluk tarafından alınan emir ve önlemlerdir. Örneğin, suçun işlendiği yerde kanıt toplamak için C.Savcısının aldığı önlemler gibi,

Kamu güvenliği sebepleri ise, Vatandaşın insanca, huzur ve barış içinde yaşamasıdır. Bu amaca aykırı, zararlı, toplumu tehdit eden her türlü hareketler kamu güvenliğini bozar.

Genel sağlığın korunması ise, toplumun çeşitli hastalıklarından korunması için alınan emir ve önlemleri içermelidir.

d- Eylem başka bir suç oluşturmamalıdır. Verilen emir veya alınan önleme aykırılık bağımsız suç olarak düzenlenmişse TCK. 526. maddesi uygulanamaz.

Bu genel açıklamalardan sonra uyuşmazlık konusu olaya bakıldığında;

Olay günü Ceylanpınar ilçesinde kepenk kapatma eyleminin yapıldığını belirleyen Kaymakamlık, 5442 sayılı il idaresi yasasından kaynaklanan yetkisini kullanarak ilçede uygulanan kepenk kapatmaya engeç saat 10.00 a kadar son verilmesi ve dükkanların açılması gereklidir. Emre uymayanların kepenklerin kırılarak açılacak ve sahipleri hakkında yasal işlem yapılacaktır." biçiminde, aldığı emri belediye hoparlörlerinden ilan ederek sabahleyin 08.00 ile 10.00 arasında halka duyurmuştur. Buna rağmen sanıkların dükkanlarını açmadıkları 12.8.1992 günlü olay tutanağından ve dosya kapsamından anlaşılmaktadır.

İlçede toplu olarak kepenk kapatılması yasa ve nizamlara uygun olmayan bir eylem biçimidir. Kaymakamlık yetkili idari merci olarak kamu güvenliği ve düzenini bozan bu eyleme son verilmesi yönünde aldığı esas ve biçim yönünden yasa ve nizamlara uygun emri, ilçe halkına duyurduğu halde, sanıkların bu emre uymadıkları açıktır. Emirde yer alan "kepenklerin kırılarak açılacağı ibareside yetkili mrci tarafından özve biçim yönünden, yasa ve nizamlara uygun olarak alınan kamu, güvenliği ve düzenini sağlamayı amaçlayan emri, yasaya aykırı şekle dönüştüremez. İlan edilen bu emre uymamak, bir başka suçta oluşturmadığına göre; sanıkların üzerlerine yüklenen TCK.nın 526 ncı maddesine aykırı davranmak suçunun oluştuğu kabul edilmelidir.

Karşı oy kullanan kurul üyeleri, emirde yer alan kepenklerin kırılacağı ibaresinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek yüklenen suçun oluşmayacağını belirtmişlerdir.

 

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle C.Savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, direnme kararının istem gibi BOZULMASINA, 2.5.1994 gününde 2/3 ü aşan oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972