 |
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
Esas No: 1993/48
Karar No: 1993/69
Tarih: 15.03.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Karşılıksız çek keşide etmek suçundan sanık Faruk'un beraatine ilişkin (Kadıköy 2. Asliye CEza Mahkemesi)nce 17.7.1991 gün ve 403-464 sayı ile verilen hükmün, katılan tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 10. Ceza Dairesi'nce, 19.3.1992 gün ve 971-2914 sayı ile:
(Suça konu çekte keşide ve ödeme yerlerinin farklı olduğu anlaşılmasına göre, TTY.nın 708. maddesi uyarınca ibrazın süresinde olduğu gözetilmeden yazılı gerekçe ile beraat kararı verilmesi) isabetsizliğinden bozulmuştur.
Yerel Mahkeme ise, 29.5.1992 gün ve 235-269 sayı ile; (suça konu çekin keşide yerinin İstanbul olup, İstanbul Suadiye Şubesi'ne ibraz edilen çekte ibraz süresinin, on gün olduğu) açıklamasıyla önceki hükümde direnmiştir.
Bu hüküm de katılan vekili tarafından süresinde temyiz edildiğinden, dosya Yargıtay C. Başsavcılığı'nın "bozma" istekli 16.2.1993 gün ve 60375 sayılı tebliğnamesiyle Yargıtay 1. Başkanlığına gönderilmekle; Ceza Genel Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık, suça konu çekin, ödeme için ibraz süresinin on gün mü, otuz gün mu olduğu hususundadır. Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle çekin zorunlu öğelerinin ne olduğunu belirlemek gerekir. Zira, çekte sıkı sıkıya şekle bağlılık sözkonusudur. Çekin zorunlu unsurları Türk Ticaret Yasasının 692. maddesinde gösterilmiştir. Buna göre, zorunlu unsurlar:
a - "Çek" sözcüğü,
b - Kayıtsız, koşulsuz belli bir bedelin ödenmesi için havale,
c - Döyecek kimsenin (muhatap) ad ve soyadı
d - Keşide gün ve yeri,
e - Keşidecinin imzası,
f - Ödeme yeri.
Bunlardan çekte ödeme yerinin bulunmaması, çekin niteliğine etkili değildir. Zira, TTY.nın 692/4. maddesine göre çekte ödeme yerinin gösterilmesi gerekmekle beraber, 693/2. maddeye göre ödeme yeri gösterilmemişse MUHATABIN ADI YANINDA GÖSTERİLEN YER, ÖDEME YERİ olarak kabul edilir. Eğer böyle bir yer de gösterilmemişse, muhatabın iş merkezinin bulunduğu yer ödeme yeri olarak kabul edilir.
Bu açıklamalardan sonra dava konusu çeke bakıldığında, keşide yeri İstanbul olarak belirlenmiş, TTY,nın 692/4. maddesinde öngörüldüğü üzere ödeme yeri belirlenmemiştir. O halde 693/2. maddeye göre ödeme yeri muhatap bankanın bulunduğu "Çaycuma" olarak kabul edilmelidir (Çek Yasası ve Senetlerle İşlenen Suçlar, M. Güler-İ. Malkoç, s. 23-26).
Öte yandan, çekte ödeme için ibraz süreleri TTY.nın 708. maddesinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Buna göre; çek keşide edildiği yerde ödenecekse ibraz süresi on gün, ülke içerisinde bir şehirde keşide edilen çek, yine ülke içerisinde ve fakat bir başka şehirde ödenecekse ibraz süresi otuz gündür.
Suça konu çekte keşide yeri İstanbul olup, TTY.nın 692/4. maddesi uyarınca açıkca ödeme yeri gösterilmediğine göre, 693/2. maddeye göre ödeme yeri çek hesabının bulunduğu muhatap bankanın adı yanında yazılı olan ÇAYCUMA'dır. O halde ülke içerisinde İstanbul'da keşide edilen, ödeme yeri 693/2. madde uyarınca Çaycuma olan suça konu çekin ödeme için ibraz süresi TTY.nın 708. maddesi uyarınca otuz gündür. Çekin İstanbul Suadiye Şubesi'ne ödeme için ibraz edilmiş olması, ödeme yerinin SUADİYE/İSTANBUL olduğunun kabulünü gerektirmez. İstanbul/Suadiye Şubesi'nin yapacağı işlem, muhatap banka olan Çaycuma Şubesi'nden provizyon sorarak, onun adına hareket etmekten ibarettir.
Bu itibarla, direnme kararının bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, katılan vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, direnme kararının istem gibi BOZULMASINA, 15.3.1993 gününde oybirliği ile karar verildi.