Hükümlü Avni'nin 3713 sayılı Yasanın 1/c maddesi gereğince tahliyesine ilişkin Uşak Ağır Ceza Mahkemesi'nce verilen 13.4.1991 gün 1991/88 Mut. sayılı karara vaki itirazın reddine dair Sandıklı Ağır Ceza Mahkemesi'nin 7.5.1991 gün 1991/53 müt. sayılı kararının yazılı emir yoluyla bozulmasının istenmesi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 6. Ceza Dairesi, 1.7.1991 gün 3998/5216 sayı ile; yazılı emir isteğinin reddine karar vermiştir.

Yargıtay C. Başsavcılığı, 10.7.1991 gün 42 sayı ile;

"Şartla tahliye kararı TCY.nın 17 ve 647 sayılı Yasanın 19. maddesinde düzenlenmiştir. 3713 sayılı Yasa, özel bir yasa olup geçici 1/A ve son, ile 4/ 5 maddelerinde 647 sayılı Yasaya yollamada bulunmuştur. Geçici 3 ve 4. maddelerde istisnalardan sözedilirken, TCY.nın 17. maddesinin uygulanamayacağı belirtilmemiştir. Şartla tahliye kararı geri alınanlar hakkında yasal bir boşluk mevcuttur. 3713 sayılı Yasa ile birlikte TCY.nın 17. maddesi de yürürlüktedir" gerekçesiyle itiraz ederek, Özel Daire kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

Dosya, 1. Başkanlığa gönderilmekle; Ceza Genel Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

Hükümlü Avni hakkında çeşitli suçlardan verilen mahkumiyet hükümleri içtima ettirilerek infaz edilmiş ve Sinop Ağır Ceza Mahkemesi'nin 15.8.1985 gün, 1985/143 Müteferrik sayılı kararı ile aynı gün koşullu olarak salıverilmiştir. Sanık, 1.9.1985 tarihinde işlediği zina ve konut dokunulmazlığını bozmak ve 28.12.1985 günü işlediği zorla kız kaçırmaya teşebbüs, 6136 sayılı Yasaya aykırı davranmak suçlarından mahkum olmuştur. Koşullu olarak salıverildiği tarihten sonra ve bihakkın tahliye tarihinden önce suç işlemesi nedeniyle, Denizli 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 19.12.1986 gün, 486/215 Müteferrik sayılı kararı ile şartla salıverilme kararı geri alınmış, cezasının bihakkın tahliye tarihi üzerinden infazına karar verilmiştir.

Uşak Ağır Ceza Mahkemesi'nin 13.4.1991 gün 1991/88 Müteferrik sayılı kararı ile, 3713 sayılı Yasanın geçici 1/C maddesi gereğince, cezasının beşde biri infaz olunan hükümlünün tahliyesine karar verilmiş, bu karara yönelik C. Başsavcılığı'nın; "TCY.nın 17. maddesi gereğince hükümlünün yeniden şartla salıvermeden yararlanamayacağına" ilişkin itirazının reddine dair Sandıklı Ağır Ceza Mahkemesi'nce verilen 7.5.1991 gün 1991/53 Müteferrik sayılı kararına karşı Adalet Bakanlığı'nca istenen "yazılı emir" talebi Özel Dairece reddolunmuştur. Yargıtay C. Başsavcılığı'nca itiraz edilerek, Özel Daire kararının kaldırılması talep olunmuştur.

Çözümlenecek uyuşmazlık, 3713 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce, şartla salıverme kararı geri alınan hükümlülerin, bu yasanın geçici 1 ve 2. maddelerinden yararlanıp yararlanamayacağına ilişkindir.

Şartla salıverme, cezanın kişiselleştirilmesi, tutum ve davranışları ile topluma uyum sağlayabileceği izlenimini veren, hükmolunan cezadan daha kısa bir sürede uslanan ve bunu iyi davranışları ile kanıtlayan hükümlünün ödüllendirilmesidir. Şartla salıvermenin en önemli öğeleri, cezanın belirli bir süre çekilmiş olması, hükümlünün bu süre içinde iyi hal göstermesi, şartla salıverildikten sonra gözetim altında kalması ve şartla salıvermenin icaplarına uyulmaması halinde şartla salıverme kararının geri alınabilmesidir.

12 Nisan 1991 tarihli mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 3713 sayılı Yasanın geçici 1 ve 2. maddelerinde şartla salıverme hükümleri düzenlenmiştir. Geçici maddelerin ortak özelliği bu hükümlere göre şartla salıvermek için mahkumun iyi halli olmasının aranmaması ve çekilecek hükümlülük süresinin de daha kısa tutulmasıdır. Ayrıca Yasanın uygulanması belirli bir zaman dilimi ile sınırlıdır ve bir kez uygulanacaktır. Sadece 8.4.1991 tarihine kadar işlenen suçlarda 3713 sayılı Yasanın şartla tahliyeye ilişkin geçici maddeleri uygulanacak, bu tarihten sonraki suçlar için şartla tahliyenin düzenlendiği Türk Ceza Yasasının 17. maddesi ile 647 sayılı Yasa hükümleri tatbik olunacaktır.

Bu itibarla, şartla salıverme hususunda genel kuraldan ayrılan 3713 sayılı Yasa; 647 sayılı Yasa ve Türk Ceza Yasasına göre özel bir yasadır ve öncelikle uygulanmalıdır.

Yasa koyucu, 3713 sayılı Yasanın geçici maddelerinde öngörülen sürenin, hükümlü veya tutuklulukta geçirilmesi halinde, başkaca bir koşul aranmaksızın salıverilmeyi amaçlamıştır. Yasada, TCY.nın 17. maddesine yollamada bulunulmadığı gibi, şartla tahliye kararı geri alınanların geçici 1/c maddesinden yararlanamayacağına ilişkin bir hüküm de getirilmemiştir. Bu nedenle, 3713 sayılı Yasanın uygulanması için "iyi hallilik koşulu" gibi "şartla tahliyenin geri alınmaması koşulu"da aranmamıştır.

Öte yandan, 8.4.1991 tarihinden önce cezasının infazı sırasında cezaevinde suç işleyen hükümlünün iyi halliliğine bakılmaksızın 3713 sayılı Yasanın geçici maddesi uygulanırken şartla salıverildikten sonra aynı suçu işleyenlerin yasadan yararlanmamaları da yasa koyucunun amacına aykırıdır. Ayrıca aynı ilamla aynı suçtan mahkum olan iki kişiden birinin kaçması, firarda iken suç işlemesi ve 3713 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden sonra teslim olması halinde bu yasadan yararlanması, buna karşılık yasalara saygılı olması nedeniyle kendiliğinden teslim olan ve cezasını çektikten sonra 647 sayılı Yasaya göre şartla salıverilen diğer mahkumun, yeni bir suç işlediğinde şartla tahliye kararının geri alınması sebebiyle TCY.nın 17. maddesinin uygulanamayacağına ilişkin açık bir hüküm olmadığı halde 3713 sayılı Yasadan yararlanamaması temel hukuk kurallarına aykırıdır.

Açıklanan nedenlerle, Yargıtay C. Başsavcılığı itirazının reddine karar verilmelidir.

Çoğunluk görüşüne katılmayan üyelerden İhsan ÖZKAYA; "12.4.1991 gönül Resmi Gazete'de yayımlanan 3713 sayılı Terör Yasası içerisinde düzenlenmesi yapılan koşullu salıvermeye ilişkin;

Geçici 1. madde: 8.4.1991 tarihine kadar işlenen suçlar sebebiyle kesinleşmiş mahkumiyet hükümlerine,

Geçici 2. madde: 8.4.1991 tarihine kadar işlenen suçlar sebebiyle tutuklu olan sanıkların,

Hangi aşamada, hangi adli merciler tarafından tahliye ve şartla tahliyeye tabi tutulacakları hükmünü getirmekle salt hürriyeti bağlayıcı cezaları kapsamı içine aldığı, diğer nevi asli yada fer'i cezalar ile TCK.nun 17. maddesinde tarifini bulan şartla tahliyenin geri alınması gibi nevi şahsına münhasır karar ve işlemleri kapsamı dışında tuttuğu kuşkusuzdur.

Esasen, şartla tahliye ile şartla tahliyenin geri alınmasının iki ayrı müessese olduğu biri hükümlünün cezaevi içi diğeri cezaevi dışı yaşantısı ile ilgili oluş 3713 sayılı Yasa hükümlünün iyi halli olup olmadığına bakılmaksızın şartları salıverilir" hükmü ile hükümlünün cezaevi içindeki olumsuz davranışlarının şartla tahliyesine engel teşkil etmeyeceğini kabul ile cezaevi dışı hareket ve davranışlarına ilişkin TCK.nun 17. maddesinin tatbik alanına mani bir hüküm getirmemiştir.

Özetle ( a ) 3713 sayılı Yasadan yararlanarak şartla tahliye edilen hükümlülerin deneme süresi içinde kasti bir cürümden mahkumiyetleri halinde TCK.nun 17. maddesinin uygulanmasında kanuni zorunluluk varsa 8.4.1991 tarihinden önce 825 sayılı Yasanın 5 ve TCK.nun 17. maddesi gereği verilen geri almak kararlarının yerine getirilmesi de o derece zorunludur.

( b ) Yorum yada içtihadi yolla yasa koyucunun amacı dışına çıkmak mümkün değildir.

( c ) 3713 sayılı Yasa gerekçesinde; "...geçmişte olduğu gibi cezaların bütün neticeleri ile affı yerine mahkemelerce kesinleşmiş mahkumiyetlerin infazının geri bırakılmasına karar verilmesi bu durumda olanların tekrar suç işlemeleri vukuunda şartla tahliyenin geri alınmasına ilişkin hükümlerin uygulanması ne Af Kanununun sakıncalarının ortadan kaldırılması" amacı güdülmüş olmakla karşı doğrultudaki görüş ve düşüncemizi yansıtmıştır.

( d ) Cari Türk İnfaz sistemi şartla tahliyesi geri alınan hükümlünün aynı ilamdan ötürü, yeniden şartla tahliyeden yararlandırılmasına kapalıdır.

Sonuç olarak, 647 sayılı Yasanın 19. maddesindeki koşullu salıverme oranlarını ve bu arada hükümlünün cezaevi içi durumunu hükümlü lehine değiştiren 3713 sayılı Yasanın l ve müteakip maddeleri, TCK.nun 17. maddesinin uygulanmasını sağlamak aman ile çıkarıldığına göre anılan Kanunun 8.4.1991 tarihinden önce 17. maddeyi ihlal eden hükümlüleri içtihadi yanını ile kapsam içine dahil eden görüşü kanunun lafzına gerekçesine ve yerleşmiş uygulamalara aykırı bulduğum için benimsemiyorum" gerekçesiyle ve bir kısım Kurul Üyeleri de; haklı nedenlere dayanan itiraz yazısındaki gerekçelerle itirazın kabulü gerektiği" görüşüyle karşı oy kullanmışlardır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, Yargıtay C. Başsavcılığı itirazının reddine, 7.10.1991 günü oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972