 |
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
E: 1990/332
K: 1990/350
T: 17.12.1990
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : 3167 sayılı Yasaya aykırı davranışta bulunmak suçundan sanık Osman S.'ın aynı yasanın 16/1, TCK'nun 59 ve 647 s.k.nun 4. maddesi uyarınca sonuçta 1.500.00 lira ağır para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin İzmir 1. Asliye Ceza Mahkemesinden verilen hüküm sanığın temyizi üzerine 7. Ceza Dairesince incelenerek 3.10.1990 gün ve 1272/10047 sayı ile,
Dava konusu çekin hamiline düzenlenmiş bulunduğu cihetle çeki elinde bulunduran her kişinin hakkı olduğundan tebliğnamedeki düşünceye iştirak edilmemiştir." biçimindeki açıklamalarla onanmasına karar verilmiştir.
Bu karara karşı 19.11.1990 gün ve 69 sayı ile itiraz yoluna başvuran C. Başsavcılığı:
3167 sayılı yasa ile getirilen düzenleme karşılıksız çek keşide edilmesini müstakil bir suç haline dönüştürmüş olmakla özellik arzetmektedir. Yasa koyucu 16. maddede Bu fiilden dolayı takibat yapılması çek hamilinin şikayetine bağlıdır." hükmünü getirmekle suç işlediği anda yasal hamil durumunda olan kişiyi belirtmek istemiştir. Şikayet hakkı olan kişi suç işlendiği anda yasal hamil durumunda bulunandır. Son yasal hamilin ibrazdan önceki cirantalara veya ilk hamile geri çevirmesi ceza hukukunu değil, takip hukukunu ilgilendirir.
Suç bankaya ibrazla oluştuğuna göre yalnız ibraz sırasında yasal hamil durumunda bulunan kişiye şikayet hakkı tanınmalıdır. İbrazdan sonra önceki cirantalara veya ilk hamile geri dönülmesi kambiyo senedinin ciro edilmesi olarak vasfılandırılamaz. Özel hukukta alacağın temliki olarak nitelendirilen ve bu olay şikayet devri gibi ceza hukukumuza yenilik getirecek bir biçimde yorumlanmamalıdır. Ceza Genel Kurulunun uygulamaları da bu yöndedir." biçimindeki açıklamalarla özel Daire onama kararının kaldırılarak yerel Mahkeme hükmünün onanmasına karar verilmesi istenmiştir.
Dosya 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : İncelenen dosyaya göre:
Sanık tarafından hamiline olarak düzenlenen çekin muhatap bankaya ibrazında karşılığının çıkmaması üzerine müşteki Ercan C.'ın şikayetine dayanılarak hakkında kamu davası açıldığı anlaşılmaktadır.
Muhatap banka tarafından sanığa yapılan 3.1.1989 tarihli ihtar mektubunda çek hamili olarak Abdullah A. gözüktüğü ve çek üzerindeki imzalardan da Ekrem S. ve Sadullah A.'ın ciranta oldukları anlaşıldığı halde sanık hakkında şikayette bulunan Ercan Ç. dır.
3167 sayılı yasanın 16/2. maddesinde "Bu fiillerden dolayı takibat yapılması çek hamilinin şikayetine bağlıdır.." hükmü yer aldığına göre şikayette bulunan kişinin çek üzerindeki sıfatının bilinmesi zorunludur.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden lehdar belirlenemediği gibi şikayetçi Ercan Ç.'ın çek üzerinde bir sıfatının bulunup bulunmadığı da saptanamamıştır.
Bu nedenle çek üzerinde şikayet hakkı bahşeden sıfatı bulunup bulunmadığı saptanamadan Ercan Ç.'ın şikayetine dayanılarak yargılama yapılıp hüküm kurulmasında isabet yoktur. C. Başsavcılığı itirazının açıklanan bu değişik gerekçeyle kabulüne özel Daire onama kararının kaldırılarak yerel Mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ : C. Başsavcılığı itirazının yukarıda açıklanan değişik gerekçeyle kabulüne özel Daire onama kararının kaldırılarak yerel Mahkeme hükmünün BOZULMASINA 17.12.1990 gününde oybirliği ile karar verildi.