 |
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
E:1989/6-230
K:1989/297
T:23.10.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- SAHTECİLİK
- BANKA MEKTUBU
- ÖZEL BELGE
ÖZET :Banka güvence (teminat) mektupları, nitelikleri (mahiyetleri) itibariyle BK. nun 110. maddesinde sözü edilen üçüncü kişinin eylemini yükleme (fiilini taahhüt) niteliğinde bir garanti sözleşmesidir. Kambiyo senetleri içinde yer almamıştır. Özel kişilerce sahte olarak düzenleseler dahi, resmi belgeden sayılmadıklarından özel belge (hususi evrak) niteliğindedir.
(765 s. TCK. m. 349 vd.)
(818 s. BK. m. 110)
Sahtecilik suçundan sanık Nuh'un beraatine ilişkin, (Ankara 3. Asliye Ceza Mahkemesi)nden verilen 19.10.1988 gün ve 1987/3641988/80 sayılı hüküm katılan vekilinin temyizi üzerine 6. Ceza Dairesi'nce incelenerek 9.6.1989 gün ve 1988/12367-1988/5766 sayılı ile;
"... Sahteciliğe konu edilen belge, TC. Ziraat Bankası Akay Şubesi'ne ait resmi belgeden sayılan teminat mektubu olması nedeniyle davaya bakmaya Ankara Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevli olduğu düşünülmeden görevsizlik kararı yerine davaya devamla hüküm tesisi..."
İsabetsizliğinden bozulmuştur.
Bu kararı karşı, 6.7.1989 gün ve 56 sayı ile itiraz yoluna başvuran C. Başsavcılığı "... Dava konusu belgeyi düzenleyen banka personeli olmayan üçüncü bir kişidir. Sıfatından kaynaklanan bir durum yoktur. Ziraat Bankası 233 sayılı KHK. kapsamında bir kuruluş olmakla birlikte banka teminat mektubu görev ve yetkisi içinde bir memur veya personel tarafından düzenlenmemiştir.
Banka teminat mektupları, TCK.nun 349. maddesi kapsamında bir ticari senet olmadığı gibi TTK. hükümleri karşısında kıymetli evrak, kambiyo senedi türünde bir senet sayılmamaktadır.
233 ve 308 sayılı KHK.lerde yer alan memur gibi cezalandırılma kuralı, cezaya yöneliktir. Memur gibi cezalandırılma, ne cezalandırılan memuru ne de düzenlediği belgeyi resmi belge niteliğine ulaştırmaz.
Bu gibi senetleri TCK. nun 349. maddesinde olduğu üzere resmi belge hükmünde kabul eden bir hüküm yoktur..." görüşü ile görev yönündeki bozma kararının kaldırılarak, esasın incelenmesi için dosyanın özel daireye gönderilmesine karar verilmesini istemiştir.
Dosya, 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Dosya içeriğine göre;
Ordu İl Müdürlüğü Hizmet- Lojman ve Eğitim Binası İnşaatının 9.5.1986 tarihinde yapılacak ihalesine katılmak amacıyla kuruma başvurup yeterlik belgesi isteyen sanığın, dosyası arasına koyduğu 6.5.1986 tarihli banka mektubunun T.C. Ziraat Bankası Akay Şubesi tarafından verilmediği, sanık tarafından düzenlenip dosyaya konulduğu anlaşılmaktadır.
Özel Daire ile C.Başsavcılığı arasındaki uyuşmazlık, suça konu mektubun "resmi belge" sayılıp sayılamayacağına ilişkindir.
Banka teminat mektupları, mahiyet itibariyle Borçlar Kanununun 110. maddesinde sözü edilen üçüncü şahsın fiilini taahhüt niteliğinde bir garanti sözleşmesidir. Kambiyo senetleri içerisinde yer almamıştır. Özel kişilerce sahte olarak düzenlenseler dahi resmi evraktan madut olmadıklarından özel evrak mahiyetindedir. Çünkü, bir belgenin resmi evrakta eşit sayılabilmesi için koşulsuz soyut sonuç doğurucu ve elden ele dolaşır niteliklerde olması gerekir. Halbuki olayımızda olduğu gibi suça konu mektupta bu nitelikler yoktur. TCK.nun 349. maddesinde yer alan "resmi memur gibidirler" resmi varaka hükmündedir" biçimindeki şahıs ve belge hakkındaki kabuller şahsın memur bu evrakın da resmi evrak olduğunun ifadeleri değildir. Sadece uygulanacak cezayı belirlemeye yönelik hükümlerdir. Bu nedenle özel daire kararındaki düşünce paylaşılmamış, itiraznamedeki görüşün açıklanan nedenlerle yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu nedenle itirazın kabulüyle Özel Daire bozma kararının kaldırılmasına işin esasının incelenmesi için dosyanın özel daireye gönderilmesine karar verilmelidir.
Çoğunluk görüşüne katılmayan Kurul Üyeleri; Özel Daire kararına uygun olarak itirazın reddi yönünde oy kullanmışlardır.
Sonuç : Yukarıda açıklanan nedenlerle C. Başsavcılığı itirazının kabulüyle Özel Daire bozma kararının kaldırılmasına işin esasının incelenmesi için dosyanın özel daireye gönderilmesine, 23.10.1989 gününde oyçokluğuyla karar verildi.