DAVA : Sahte diplomayı bilerek kullanmak suçundan sanık Ramazan'ın TCY.nın 342/1, 59. maddesi uyarınca 1 sene 8 ay ağır hapis cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin (Eskişehir Ağır Ceza Mahkemesi)nden 18.7.1988 gün ve 62-146 sayılı kararı ile verilen hükmün sanık tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen 6. Ceza Dairesi, 29.12.1988 gün ve 11483/14216 sayı ile;

Sair itirazları yerinde görmeyerek TCY.nın benimsediği sisteme göre belgede sahteciliğin cezalandırılması belgenin türüne göre değişmektedir.

Bu ayırımlardan biride, sahteciliğin belgenin aslı, sureti ve özeti üzerinde yapılmasından kaynaklanmaktadır.

Buna göre;

a - Sahtecilik resmi belgenin aslı üzerinde, görevli kimse tarafından işlenmişse TCY nın 339/1-2., görevli olmayanlarca işlenmişse 342/1-2. maddeleri,

b - Aslın kopyası olan örnek (suret) üzerinde görevli kişi tarafından işlenmişse aynı Yasanın 341/1., görevli olmayan kimse tarafından işlenmişse 342/3. maddeleri,

c - Eğer onaylı örnek yiten asıl yerine geçmişse, örnek TCY.nın 339/son maddesi uyarınca asıl gibi sayılacak ve fail görevli ise TCY.nın 339/1-2., görevli değilse 342/1-2. maddeleri,

d - Eğer onaylı örneğin aslı esasen yoksa ve fail görevli değilse 341/3. maddesinin, 1. cümlesi uygulanacaktır.

Özet belgeler üzerinde yapılan sahteciliğe gelince :

Resmi belgelerin özeti, aslın kopyası olmayıp onun sergilediği bir kısım bilgileri yansıtan ve yasaya göre cezai açıdan daha az korunmaya layık görülen bir belgedir.

TCY. nın 341/son maddesi, var olan resmi belgenin onaylı özetini sahte olarak düzenleyen görevli faili cezalandırmıştır. Görevli failin eylemine katılan üçüncü kişilerinde iştirak hükümlerine göre aynı madde ile cezalandıracakları tabiidir.

Buna karşılık TCY. özette sahtecilik cürmünü görevli olmayan bir kimse işlediği takdirde nasıl cezalandırılacağını hükme bağlamamış ve böylece yasada boşluk ortaya çıkmıştır. Nitekim 1930 tarihli İtalyan Ceza Yasası 482 ve 1986 tarihli TCY.ön tasarısının 234/son ve 235. maddeleri de bu boşluğu doldurmak gereğini duymuştur.

Bu durum karşısında TCY.nın 339/son maddesi gibi yiten belgenin özetini asıl sayarak cezalandırmak yasa koyucunun benimsediği ve yukarda öngörülen hiyerarşiye ters düşecek ve özette yapılan sahteciliği asıl üzerinde yapılan sahtecilik düzeyine çıkaracak, ayrıca ceza (kıyas) yasağıda çiğnenmiş olacaktır.

Öğretide savunulan ve özeti, örnek suret gibi cezalandırmayı öngören düşüncede özeti örnek düzeyine çıkaracak ve görevlinin özet sahteciliğinin yasa koyucunun iradesinin tersine görevli olmayan failin cezasından daha alt düzeye indirmek gibi bir çelişkiyi bünyesinde taşıyarak tutarlı olmayacaktır.  Esasen özet sahteciliğinde TCY. nın 339/son maddesi gibi bir ağırlaştırıcı nedeninin öngörülmemesi yerinde ve mantıklıdır. Zira "aslın" içindeki hususları olduğu gibi içeren bir örnek, aslın yitiminde onun yerine geçebilirsede, aslın belli başlı özelliklerini bünyesine almakla yetinen özetin, asıl yerine geçmesi mantığa aykırıdır. O nedenle yasa koyucu unutkan davranmamış, tersine özetle örnek arasındaki ayrılığı bu tutumuyla vurgulamak istemiştir.

Sonuç olarak, resmi bir belgenin özetinde sahtecilik suçunu görevli işlemişse TCY. nın 341/son maddesi uygulanacak, görevli olmayan bir fail işlemişse ve bu eylemini işlerken görevli ile işbirliği yapmışsa aynı maddeyle cezalandırılacaktır. Görevli ile işbirliği yapmayan fail, söz konusu suçu işlediği takdirde eylem aynı zamanda TCY.nın 355. maddesine giren bir belge ise fail 356. maddeye göre cezalandırılacak, o belgeden değilse cezalandırılmayacaktır.

Olayın sanığın sahte diploma düzenlettirdiği ileri sürülmektedir. Failin resmi sıfatı olan kişilerle işbirliği yapıp yapmadığı araştırılarak, yapmışsa eylemi 341/son, saptanılamadığı takdirde 356. maddesine gireceğinin düşünülmemesi) isabetsizliğinden bozmuş,

Yerel Mahkeme ise, 13.2.1989 gün ve 33-15 sayı ile; karar yerinde yazılı gerekçe ile önceki hükümde direnmiştir.

Bu hükümde sanık vekili tarafından süresinde verilen dilekçe ile temyizi üzerine dosya, C. Başsavcılığı'nın "onama" isteyen 31.3.1989 gün ve 6/2504 sayılı tebliğnamesiyle, 1. Başkanlığa gönderilmekle; Ceza Genel kurulu'nda okundu, gereği konuşulup düşünüldü :

 

KARAR : İncelenen dosyaya göre :

İşçi olarak Almanya'ya gitmek isteyen ve bu amaçla ilkokul diplomasına gereksinme duyan sanık, çalıştığı lokantaya müşteki olarak gelip giden, haklarında zamanaşımı nedeniyle takipsizlik kararı verilmiş bulunan öğretmenler Hüseyin ve Mahmut'dan sağladığını iddia ettiği sahte diplomayı kullanarak Almanya'ya işçi olarak gitmiş, kesin dönüş yaptıktan sonra olay tarihinde sürücü belgesi almak üzere trafiğe başvurduğunda suça konu sahte diplomayı ibraz etmiş, yapılan araştırma sonucunda sanığın kullandığı diplomanın sahte olduğu, aldatıcılık yeteneğinin bulunduğu anlaşılarak yazılı olduğu şekilde cezalandırılmasına karar verilmiştir.

Uyuşmazlığın konusu sübuta yönelik olmayıp suç vasfına ilişkindir. Uyuşmazlığın çözülebilmesi için TCY.nın benimsediği sisteme göre belgenin türüne göre belirlenen sahtecilik suçları üzerinde durmak gerekir.

Bu sisteme göre;

a - Resmi belgenin aslında sahtecilik :

a - Resmi belgenin aslında yapılan sahtecilik, eğer görevli bir memur tarafından görevi nedeniyle işlenmiş ise TCY.nın 339/1-2. maddesi,

bb- Bu tür belgedeki sahtecilik, görevli olmayan kimseler veya görevi dışında memur tarafından işlenmişse 342/1-2. maddesi,

b - Aslın aynısı olan suret (örnek) üzerinde işlenen sahtecilik:

aa- Sahtecilik resmi belgenin aslının aynısı olan suret (örnek) üzerinde ve görevli bir memur tarafından ve görevi nedeniyle işlenmişse TCY.nın 341/1. maddesi,

bb - Bu tür sahtecilik (suret) görevli olmayan kimse veya görevi dışında memuru tarafından işlenmişse 342/3. maddesi,

c - Yiten asıl yerine geçen onaylı suret (örnek) üzerinde sahtecilik :

aa - Sahtecilik resmi belgenin aslı yerine geçen onaylı suret (örnek) üzerinde işlenmiş ise TCY.nın 339/son maddesi uyarınca asıl belge gibi sayılarak fail görevli memur ise ve görevi nedeniyle suçu işlemişse TCY.nın 339/1-2. maddesi

bb- Bu tür belgede işlenen sahtecilik, fail görevli memur değil herhangi bir kimse ise 342/1-2. maddesi,

cc - Esasen onaylı örneğin aslı yoksa ve fail görevli ise 341/1. maddesinin birinci cümlesi,

dd - Bu türden yapılan sahtecilikte fail görevli memur dışında bir kimse ise, 341/3. maddesinin birinci cümlesi, uygulanacaktır.

d - Aslın özeti üzerinde işlenen sahtecilik :

Belge türlerine göre, sahtecilik suçlarını bu şekilde ayırdıktan sonra olaya baktığımızda, sanık sahte diplomayı kullanmıştır. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki diploma, terhis tezkeresi, adli sicil bildirme fişi, ikametgah kağıdı, bir ipoteğin varlığını gösteren belge vb... Yani bir memur tarafından sicil ve kayıtların veya sair belgelerin kapsam ve içeriğine dayanılarak oluşturulup, bu içeriği özet olarak gösteren belgeler onaylı özet sayılmaktadır. O halde ilk olarak oluşturulmayan ve aslın içeriğini tamamen göstermeyen tüm resmi belgeler, onaylı özet olarak kabul edilmelidir.

Bu tür onaylı özet belgeler üzerindeki sahtecilik suçları ancak görevli bir memur tarafından işlenebilir. Nitekim 341. maddenin bu suçla ilgili ikinci fıkrası, fail bakımından birinci fıkraya yollama yapmaktadır ki, bu fıkra memuru tarafından işlenilen sahtekarlık suçlarını düzenlemektedir. Buna karşılık resmi belgenin aslında, memur olmayan kimseler tarafından işlenen sahtekarlık suçlarını düzenleyen 342. maddede asıl ve suretler düzenlendiği halde onaylı özetler gösterilmemiştir.

O halde, onaylı bir özette memur olmayan bir kimse veya görevi dışında hareket eden bir memur sahtekarlıkta bulunsa 341. maddenin ikinci fıkrasına göre cezalandırılamaz.

Bu gibi durumda ne yapmak gerekecektir. Bu konuda TCY.nda bir boşluk bulunduğu görülmektedir. Nitekim yeni italyan Ceza Yasasının 482. maddesi, onaylı özetlerde yapılan sahtekarlığın, memur olmayan veya görevi dışında hareket eden ve bir memur tarafından işlenmesi halini 478. maddeye yollamada bulunularak cezalandırmış ve bu boşluğu böylece doldurmuştur.

Buna göre onaylı özet belgede memur tarafından işlenen sahtekarlık suçları 341/2. madde uyarınca ve TCY.nın müterakki ceza sistemine uygun olarak asıl ve surette (örnek) yapılan sahteciliğe göre daha hafif üçüncü derecede bir yaptırma bağlanmıştır. Zira onaylı özet asıldaki bilgilerin tümünü içermeyen gerekli bilgileri kapsayan, başka bir deyimle, "içeriği özetlenen bir aslın, sadece varlığını belgeleyen resmi belgeler"dir. Bu haliyle onaylı özet belgenin yiten aslın yerine geçmesi düşünülemez. Bu itibarla onaylı özet belgede memur olmayan bir kimsenin işlediği sahtecilik suçlarında, bu suçu işlerken görevli memur ile işbirliği yaptığı kanıtlandığı takdirde TCY.nın 64 ve 65. maddeleri dairesinde ve aynı maddeye göre (341/2. madde) cezalandırılmalı görevli memur ile işbirliği saptanamayan fail, eğer üzerinde sahtecilik yapılan onaylı özet TCY.nın 355. maddesinde öngörülen belgelerden ise 356. maddeye göre cezalandırılmalı, aksi halde ceza tertip edilmemelidir.

Olayımızda sanığın sahte diploma düzenlettirerek kullandığı ileri sürülmektedir. Buna göre sanığın kendisine diploma sağlayan görevli kimselerle işbirliği yapıp yapmadığı araştırılmalı, yapmışsa TCY.nın 341/2. maddesine göre cezalandırılmalı, işbirliği yapmamışsa eyleminin TCY.nın 355. maddesi yollamasıyla 356. maddeye girip girmediği tartışılarak sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.

 

SONUÇ : Açıklandığı üzere sanık vekilinin temyiz itirazı yerinde görüldüğünden tebliğnamedeki onama düşüncesinin reddiyle Yerel Mahkeme direnme hükmünün BOZULMASINA, 24.4.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972