DAVA : Görevi kötüye kullanmak suçundan sanık Hikmet'in TCY.nın 240, 59. maddeleri uyarınca 10 ay hapis, 5000 lira ağır para, 2 ay 15 gün memuriyetten yoksun bırakma cezaları ile cezalandırılmasına ilişkin, (Şanlıurfa Asliye Ceza Mahkemesi)nce verilen 9.9.1988 gün 326/386 sayılı hükmün sanık vekilince temyizi üzerine, dosyayı inceleyen 4. Ceza Dairesi, 24.11.1988 gün, 7048/7398 sayı ile "temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA karar verilmiştir.

Yargıtay C. Başsavcılığı; 13.1.1989 gün, 7 sayı ile:

"1. Sınav Yönetmeliği'nin 3/2. maddesine göre, mevsimlik işçilerin sınava tabi tutulup tutulmayacaklarına karar verme yetkisi işyeri amirine ait olup, öteden beri iş istek karşı aranmadığına ilişkin savunmanın, Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü'nün 1.5.1986 günlü genelgesi ve İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü'nün 13.6.1986 günlü yazısı ile doğrulanıp, bu genelge ile verilen izin üzerine işçinin kuruma tescilinin yapıldığı, idare zararının bulunmadığı, kızı Zeynep'e aykırıcalık yaptığı, işe alışını verimsizliğe neden olduğu yolunda bir belge bulunmadığı,

2 - Kurum personelinin, olay tarihinde yürürlükte bulunan 60 sayılı KHK.nun 48, yürürlükten kaldıran 233 sayılı KHK. nun 46/2 ve 308 sayılı KHK. ile değişik 47/b maddelerinde yazıldığı gibi "kurumun paralarına ve para hükmündeki evrak ve senetlerine ve diğer mevcutlarına karşı işlenen suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterler üzerinde de işlenen suçlar dışında TCY. nın 240. maddesi ile mahkum edilemeyecekleri,

3 - Kabule göre de, fiilin TCY. nın 240/2. maddesine uygun sayılması gerekirken 240/1. madde ile uygulama yapılmasında"

İsabet bulunmadığından bahisle itiraz ederek, Özel Daire onama kararının kaldırılmasını ve hükmün bozulmasını talep etmiştir.

Dosya 1. Başkanlığa gönderilmekle; Ceza Genel Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

 

KARAR : Tekel İşletmeleri Genel Müdürlüğü Şanlıurfa Şarap Fabrikası Müdürü olan sanığın, İş ve İşçi Bulmak Kurumu'ndan alınması gereken iş istek kartını istemeden, sınav yapmadan ve grup müdürünün onayını almadan geçici işçi olarak kızı Zeynep'i işe aldığı ve 5.9.1983-31.10.1983 ile 12.9.1984-5.11.1984 tarihleri arasında çalıştırarak sınav yönetmeliklerine aykırı davranıp görevini kötüye kullandığından bahisle dava açılmış ve mahkumiyetine karar verilmiştir.

Sorunun çözümü için öncelikle, sanığın; olayda memur sayılıp sayılmayacağı üzerinde durulmalıdır.

Tekel İşletmeleri, 20.5.1983 günlü Resmi Gazete'de yayınlanan 60 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Kamu İktisadi Teşekkülü haline getirilmiştir. KİT personeli ceza uygulamasında memur olmayıp 60 sayılı KHK. nin 48. maddesine göre, sadece "teşekküllerin, müesseselerinin ve bağlı ortaklıkların paralarına ve para hükmündeki evrak ve senetlerine ve diğer mevcutlarına karşı işlenen suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterleri üzerinde suç işleyen yönetim kurulu ve yönetim komitesi başkanı ve üyeleriyle diğer her çeşit personeline Devlet Memurları Hakkında öngörülen ceza hükümleri uygulanacaktır.

22.10.1983 günlü Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren ve 60 sayılı KHK. nin değiştirilerek kabulüne ilişkin 2929 sayılı Yasanın 48. maddesi de aynı hükmü getirmiştir.

Önceki hükümleri yürürlükten kaldıran 233 sayılı KHK. nin 46. maddesi:

"1 - Teşebbüs, müessese ve bağlı ortaklıklara verilen sermaye ve sağlanan diğer kaynakları verimlilik ve karlılık esaslarına göre kullanmak ve değerlendirmek hususunda gereken gayret ve basireti göstermekte sorumlu ve yükümlüdürler. Bu sorumluluğu ve yükümlülüğü yerine getirmedikleri takdirde Devlet Memurları gibi cezalandırılırlar. Ayrıca görevleri ile ilgili olarak mensup oldukları teşebbüs, müessese ve bağlı ortaklığa verdikleri zarardan dolayı özel hukuk hükümlerine tabidirler.

2 - Teşebbüslerin, müesseselerin ve bağlı ortaklıkların paralarına ve para hükmündeki evrak ve senetlerine ve diğer mevcutlarına karşı işledikleri suçları ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı Devlet Memurları hakkında öngörülen ceza hükümlerine göre cezalandırılırlar" hükmünü getirmiştir.

18.1.1989 günlü Resmi Gazete'de yayınlanan 308 sayılı KHK. nin 8. maddesi ile 233 sayılı kararnamenin 47. maddesi değiştirilmiş, "A) Teşebbüs, müessese ve bağlı ortaklıklara verilen sermayeyi ve sağlanan diğer kaynakları verimlilik ve karlılık esaslarına göre kullanmak ve değerlendirmek hususunda, gereken gayret ve basireti göstermekle sorumlu ve yükümlü olup, görevleri ile ilgili olarak mensup oldukları teşebbüs, müessese ve bağlı ortaklığa verdikleri zarardan dolayı özel hukuk hükümlerine tabidirler.

b) Teşebbüslerin, müesseselerin ve bağlı ortakların paralarına ve para hükmündeki evrak ve senetlerine ve diğer hükmündeki evrak ve senetlerine ve diğer mevcutlarına karşı işledikleri suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı haklarında TCK.nun 2. Kitap 3 ve 6. bablarındaki hükümler uygulanır".

Şeklinde yeniden düzenlenmiştir.

233 sayılı KHK. nun 46/1. maddesi ile verimlilik için gereken gayret ve basiretin gösterilmemesi halinde Devlet Memurları gibi cezalandırılma kabul edilmişken 308 sayılı KHK. ile "memur gibi cezalandırılma" hükmü kaldırılmış özel hukuk kurallarına göre sorumlu tutulmaları esası getirilmiştir. Bu itibarla, KİT personelinin memur gibi cezalandırılabilmesi ve haklarında TCY. nın 202-281 ve 316-368. maddelerinin uygulanabilmesi için 308 sayılı KHK. ile değişik 47/b. maddesi gereğince, suçun; kurumun parası, para hükmündeki belgeleri ve mevcutları aleyhine veya maddede sayılan belge ve defterler üzerinde işlenmesi gerekmektedir.

Sanık maddede sayılan belgelerle, kurum mevcudu aleyhine, suç işlememiştir. Eylemi, yönetmeliklere aykırı olarak fabrikaya işçi almaktır. Kurum müfettişince düzenlenen raporda, olaydan dolayı işletme zararının bulunmadığı belirtilmiştir. Zarar olsa dahi, 47/a maddesi gereğince işlem yapılması gerekeceğinden, sanık olayda memur sayılmayıp, eylemi TCY.nın 240.  maddesinde yer alan görevi kötüye kullanmak suçunu oluşturmamaktadır. Yönetmeliklere aykırı davranarak işçi alması, disiplin kovuşturmasını gerektiren idari bir tasarruftur.

Bu nedenlerle, itirazın kabulü ile Özel Daire onama kararının kaldırılıp, Yerel Mahkeme kararının yasal unsurları bulunmadığından eylemin suç teşkil etmemesi nedeni ile bozulmasına karar verilmelidir. Bozma nedenine göre, bu aşamada diğer itiraz nedenlerinin görüşülmesine gerek ve yer görülmemiştir.

 

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, Yargıtay C. Başsavcılığı'nın itirazının kabulü ile, Özel Daire onama kararının kaldırılarak yerel mahkemenin 9.9.1988 gün 326/386 sayılı kararının BOZULMASINA, 27.2.1989 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972