DAVA : Tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu ölüme sebebiyet vermek suçundan sanık Şenel'in hükümlülüğüne dair, ( Afyon Asliye Ceza Mahkemesi )nden verilen 3.7.1987 gün ve 571/366 sayılı kararın temyizen incelenmesi yönündeki sanığın istemi Yargıtay 9. Ceza Dairesi'nin 15.2.1988 gün ve 748-1612 sayılı ilamı ile reddedilmiştir.

C. Başsavcılığı'nın CMUK.nun 322. maddesinde Özel Daire kararının kaldırılmasını isteyen 1.3.1988 gün ve 24 sayılı itiraznamesiyle dosyanın 1. Başkanlığa gönderilmesi üzerine; Ceza Genel kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu ölüme neden olmak suçundan sanık, Şenel'in TCK.nun 455/1, 72; 647 sayılı Yasanın 4. maddeleri gereğince 226.500 lira ağır para cezasıyla cezalandırılmasına; sanığın sürücü belgesinin 2918 sayılı Yasanın 119. maddesi uyarınca takdiren altı ay süre ile geri alınmasına ilişkin hükme yönelik temyiz inceleme istemi Özel Dairece: "Sanığa tayin olunan cezanın nev'i ve miktarına, karar tarihine, 647 sayılı kanunun muaddel 4/4. maddesi ile, CMUK.nun muaddel 305. maddesi hükümlerine nazaran kararın temyiz kabiliyeti bulunmadığından, CMUK.nun 317. maddesi gereğince reddedilmiştir.

Bu karara karşı itiraz yoluna başvuran C. Başsavcılığı'nca;

( Sanık hakkında mahkemece tayin edilen para cezasının miktarına ve CMUK.nun 305/1. maddesine göre hükmün temyiz kabiliyeti yok ise de; para cezasıyla birlikte 2918 sayılı Kanunun 119/2. maddesi uyarınca verilen " ehliyetnamenin altı ay geri alınmasına" dair fer'i ceza sebebiyle hükmün temyiz kabiliyeti vardı ve incelenmesi gerekmektedir. Şöyle ki;

Esasta kabili temyiz olmayan hükmün fer'i ceza nedeniyle temyiz kabiliyetini haiz olduğu Ceza Genel Kurulu'nun 14.1.1985 gün ve 533/10, 9.11.1987 gün ve 440/537 sayılı ilamlariyla kabul edilmiş; 28.11.1983 gün ve 265/385 sayılı kararıyla da "ehliyetnamenin geri alınması" cezasının asıl cezaya ek, fer'i ceza niteliğinde olduğuna karar verilmiştir.

Yukarıda arz olunan sebeplere binaen, Özel Daire kararının kaldırılması talep olunmuştur.

Konunun Genel Kurulumuzdaki müzakeresi sırasında bir kısım Üyeler:

( Sanığa verilen asıl ceza temyiz incelemesine tabi tutulamadığından, bu cezaya bağlantılı olarak verilen fer'i cezaların da temyiz incelenmesine tabi tutulamayacağını; esasen sürücü belgesinin geri alınmasının,aksine bazı kararlar olmasına rağmen, aslında bir "fer'i ceza" olmayıp, "emniyet tedbiri" mahiyetinde bulunduğunu; mahkemelerce verilen "tedbir" mahiyetinde kararların temyiz olunamayacağını; bu nedenle, C. Başsavcılığı itirazının reddine karar verilmesi )ni ileri sürmüşlerdir.

Bu konuda, çoğunluk görüşüne esas alınan yasa maddeleri, Yargıtay Kararları ve bilimsel görüşler aşağıda özetlenmiştir.

a - "Tedbir" mahiyetindeki kararların temyiz olunamayacağına dair bazı Yargıtay kararları mevcutsa da; CMUK.nun 305. maddesinde, Ceza Mahkemeleri'nden verilen hükümlerin ( son karar ) temyiz olunabilecekleri ilke olarak kabul edilmişi olup, yine bu maddede temyiz edilmeseler bile kendiliklerinden Yargıtay incelemesine tabi olan hükümler gösterilmiş, daha sonra temyiz edilemeyecek olan hükümlerin ve kararların hangileri olduğu sıralanmıştır.

"Tedbir" kararı da, Ceza Mahkemesi'nden bir hükümle, yani son kararla verildiğine ve CMUK.nun 305. maddesinde ayrık bırakılanlar arasında sayılmadığına göre temyiz incelemesine tabi tutulması zorunludur ( Bu konuda bakınız : N. Kunter, Ceza Mahkemesi Hukuku, 8. Bası, 1986, Sh. 977; Öztekin Tosun, Türk suç Mahkemesi Hukuku Dersleri, Cilt 2, 1976, Sh. 211; CGK.nun 19.3.1962 gün ve 21/20, 28.2.1983 gün ve 1-409/81 sayılı kararları ).

b - Sürücü belgesinin ( ehliyetnamenin ) geri alınmasının fer'i bir ceza olduğu, Özel Dairelerce de benimsenen Ceza Genel Kurulunun 25.11.1983 gün ve 265/383 sayılı kararında ayrıntılarıyla açıklanmıştır.

Anılan kararda : ( Modern yaşayışın icapları, mehaz kanunun ve TCK.nun yürürlüğe girmesinden sonra kabul edilen bazı özel kanunlarla, daha önceden öngörülmemiş yeni bir takım "ceza" "fer'i Ceza" ve "eminyet tedbirleri"nin kabulüne yasa koyucu zorlamıştır. Niteliği itibariyle "ceza" veya "fer'i ceza" olan bir müeyyideyi, TCK.nun 11. maddesinde sayılmadı diye, "emniyet tedbiri olarak" vasıflandırmak, ziyadesiyle şekilci bir düşünüş tarzıdır; bu kabul kavram kargaşalığına ve çelişkili uygulamalar yapılmasına zemin yaratır.

"Ehliyetnamenin daimi veya geçici olarak geri alınması" müeyyidesi, mesleği şoförlük olmayanlar için çok önemli bir "hak kaybı" mesleği şoförlük olanlar için ise, bunun yanında bir çeşit "meslek ve sanatın tatili" cezası niteliğinde olup, unsurları, kapsamı, doğurduğu sonuçlar, uygulama biçimi gözönünde tutulduğunda tipik bir "fer'i ceza" olduğunda kuşku bulunmamak gerekir.

Nitekim "ehliyetnamenin geri alınması" konusunu mevzuatımız bakımından inceleme konusu yapmış olan yazarlar, bu müeyyidenin "bir fer'i ceza olduğunda ittifak içindedirler" Duygun, Yarsuvat, Trafik suçları, s. 196; Cemil Saatçioğlu, Fer'i ve Mütememmim Cezalar, Adalet Dergisi, 1977; sayı 3-4, s. 253; M. Şükrü Alpaslan, TCK.nun 50 yılı ve Geleceği, 234; N. Kunter, age, s. 249" CMUK.nun 305. maddesinde açıklanan "temyizi kabil olmayan hükümler" arasında sayılmamış olması nedeniyle de, elhiyetin geri alınması" cezasına ilişikin hükümler Yargıtay denetimine tabidir" denilmektedir.

c - Esasen, 18.10.1983 gün ve 18195 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 119. maddesinde:

( Sürücü belgeleri, belge alındıktan sonra bu kanunun 41. maddesinin "e" bendinin bir numaralı alt bendindeki suçlardan biri ile mahkumiyet veya iki numaralı alt bendinde yazılı suçlardan birinden mükerrer olarak veya birden fazlasıyla aynı anda veya değişik tarihlerde mahkumiyet halinde süresiz geri alınır.

Diğer cürümlerden mahkumiyet halinde, mahkemece ceza süresini geçmemek üzere geçici olarak sürücü belgesinin geri alınmasına da karar verilebilir.

Gecici olarak sürücü belgesinin geri alınması, hürriyeti bağlayıcı ceza hükümlerinin infazından sonra yerine getirilir );

112. maddesinde:

( Bu kanununun; hafif para cezasını veya bununla birlikte hafif hapis cezasını, belgelerin geri alınması ve iptali cezasını veya işyerinin kapatılması, cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde bakılır.

...Bu kanunun; hafif para cezası veya hafif para cezası ile birlikte hafif hapis cezası yanında veya tek başına belgelerin geri alınması, iptali veya işyerlerinin kapatılması cezası öngörülmüş olan maddelerindeki suçlarda, Türk Ceza Kanununun 119. maddesindeki "kanun maddesinde ayrıca bir meslek veya sanatın tatili cezasının bulunması bu madde hükmünün uygulanmasına engel olmaz. hükmü uygulanmaz );

115. maddesinde :

Para cezalarının tutanağın tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen cezalar iki katına çıkar ve ödeme süresi onbeş gün daha uzar.

Bu süre içinde de ödenmeyen cezalar üç katına çıkar. 116. maddede öngörülen itiraza ilişkin hüküm saklı kalmak üzere, para cezaları ile mahkemelerce verilen ve sadece hafif para cezalarına ilişkin olan hükümler kesindir )

Hükümlerine yer verilmek suretiyle, sürücü belgesinin geri alınmasının bir "ceza" olduğu, 115. maddede sayılan istisnalar arasında sayılmadığı için "diğer cezalarla birlikte veya tek başına" verilmiş olduğuna bakılmaksızın temyiz incelemesine tabi olduğu açıkça belirtilmiştir.

d - "Sanığa verilen asıl ceza temyiz incelenmesine tabi tutulamıyorsa bu cezaya bağlantılı olarak verilen fer'i cezaların da temyiz incelenmesine tabi tutulamayacağı" yolundaki görüşde kabul olunamaz. Şöyle ki:

Herşeyden önce CMUK.nun 305. maddesinde, temyiz olunmayacak hükümler sayılırken "fer'i ceza", "aslı ceza" ayrımı yapılmamıştır.

4.6.1936 gün ve 12U/14 sayılı İçtihadı Birleştirme kararında: ( ...Ceza Kanunu bakımından ceza ile birlikte mevzuu bahsolduğu yerlerde ceza mahkumiyetinin hukuki neticelerinden olan müsadere keyfiyeti esas davadan ayrı ve müstakil bir dava halinde esası tetkike vazifeli sulh veya asliye mahkemeleri nezdinde mutlak surette tetkik mevzuu olabileceği gibi, temyiz mahkemesi nezdinde de yine mutlak surette kabili tetkik bulunduğuna... ) denilmektedir.

Özel Daireler ve Genel kurulumuz, asıl ceza yönünden temyiz incelenmesine tabi tutulmayan bir hükme bağlantılı olarak verilen "müsadere" meslek ve sanatın tatili" "işyerinin kapatılması", "Kahvehanenin karayolu kenarından kaldırılması", "Müeccel cezanın TCK.nun 95/2. maddesi uyarınca aynen çektirilmesi," ve benzeri kararların hükme temyiz edilebilirlik vasfını kazandırdığına karar vermişler ve bu yoldaki uygulamalar istikrar kazanmıştır. ( Bazı örnekler vermek gerekirse: 4. Ceza Dairesi'nin 2.5.1974 gün ve 4154/3910; 7. Ceza Dairesi'nin 18.12.1967 gün ve 9841/9883; 2. Ceza Dairesi'nin 2.9.1966 gün ve 5833/5165; Ceza Genel Kurulu'nun 14.1.1985 gün ve 2- 533/10, 9. 11.1987 gün ve 2-440/537 sayılı kararı ).

Açıklanan hususlar gözönünde tutularak: sanık Şenel'e temyizi kabil olmayan 226. 500 liralık ağır para cezasına bağlantılı olarak "sürücü belgesinin altı ay süre ile geri alınması" cezası da verilmiş olduğundan; hükmün, temyiz incelenmesine tabi tutulması ve bundan sonraki karardaki tüm yasaya aykırılıklar yönünden inceleme yapılarak sonucuna göre hükmün onanmasına veya bozulmasına karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu itibarla, C. Başsavcılığı itirazının kabulüne karar verilmelidir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, C. Başsavcılığı itirazının kabulü ile, 9. Ceza Dairesi'nin 15.2.1988 gün ve 748/1612 sayılı kararının KALDIRILMASINA, temyiz isteminin incelenmesinin sağlanması için dava dosyasının adı geçen daireye gönderilmesine, 25.4.1988 gününde ve üçte ikiye geçen çoğunlukla karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972