 |
T.C
YARGITAY
19. Hukuk Dairesi
E: 2003/8326
K: 2004/5493
T: 12.5.2004
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ÇEKİN SÜRESİNDE İBRAZI
- SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEYE DAYALI MÜRAACAAT HAKKI
- KANIT YÜKÜ
İçtihat Özeti: Çekin süresinde bankaya ibrazı halinde, hamilin sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak keşideciye müracaat hakkı vardır. Bu halde davacı, takip konusu çeklerden dolayı sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır.
(6762 s. TTK. m. 644, 720)
Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı vekili, davalı Sadullah'ın müvekkilinden teminat gayesi ile aldığı çekleri doldurup bankadan tahsil ettiğini, çeklerde imza dışındaki yazıların müvekkiline ait olmadığını, 5.3.1999 tarihli çekin arkası yazılırken karşılıksız çıktığı tarihin tahrifat yapılarak değiştirildiğini, 25.2.1999 tarihli çekin ise arkasındaki tarihin tahrifata uğradığını ve bu çekin de diğeri gibi süresi dşında yazılmış olduğunu ileri sürerek davalılara söz konusu çeklerden dolayı müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı banka vekili, takibe konu çeklerin müvekkili bankaya teminat olarak rehin cirosuyla intikal ettiğini, dolayısıyla davacının diğer davalı Sadullah ile olan ilişkilerinden kaynaklanan def'ileri kendilerine karşı ileri süremeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalılardan Sadullah cevap vermemiştir.
Mahkemece, takibe konu çeklerin 10 gün içinde ibraz edilmesi gerektiği, fakat bankaca ibraz tarihi olarak gösterilen 15.3.1999 tarihinin gün olarak gösterilen 15 rakamında, 18.3.1999 tarihinin gün ve ay olarak gösterilen 8 ve 3 rakamlarında oynama olduğu, HUMK.nun 288. maddesi gereğince bu oynamaların tasdik edilmesi gerektiği halde edilmediği, bu durumda bu çeklerin yazılı olan tarihlerde ibraz edildiğinin kabul edilemeyeceği, bu durumda hamilin başvuru hakkını yitirdiği gerekçesiyle davanın kabulü ile takibin iptaline karar verilmiş, hüküm davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.
Davacı, takip konusu çeklerin yasal süresi içinde bankaya ibraz edilmediğinden çek vasfını yitirdiğini ve borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.
Çekin süresinde bankaya ibraz edilmesi halinde TTK.nun 720. maddesi yollamasıyla aynı Kanunun 644. maddesi gereğince hamilin sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak keşideciye müracaat hakkı mevcuttur. Bu halde davacı takip konusu çeklerden dolayı sebepsiz zenginleşmediğini ispatla-malıdır.
Mahkemece, açıklanan bu yön üzerinde durulmadan yazılı gerekçe ile takibin iptaline karar verilmesi doğru olmadığı gibi, koşulları oluşmadığı halde davalının % 40 oranında tazminat ile sorumlu tutulması da kabul şekli itibariyle isabetsizdir.
Sonuç : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalılar yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 12.5.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi
|
