T.CYARGITAY9. HUKUK DAİRESİE: 2003/23159K: 2004/1418
T: 29.01.2004
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

EMEKLIK
GENEL UYGULAMA
KAMU KURULUŞU

ÖZET: Davalı kamu kuruluşu bütçe yetersizliği, işçi fazlalığı, maliyetlerin yüksek oluşu gibi ekonomik nedenlerle 53 yaşını doldurmuş ve emeklilik hakkını kazanmış işçilerin iş sözleşmelerini feshetme yoluna giderek genel bir uygulama yapmıştır. İşten çıkarılan işçilerin yerine yeni işçi alındığı da iddia ve ispat edilmiş olmadığından ve kamu kurumlarında ihtiyaçtan fazla işçi çalıştırıldığı da bilinen bir gerçek olduğundan fesih için geçerli sebep bulunduğu kabul edilmelidir.4857 s. IşK/18 Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, davayı kabul etmiştir. Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Davacı işçi, iş sözleşmesinin geçerli bir neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliği ile işe iadesine ve buna bağlı tazminata karar verilmesini istemiştir. Davalı işveren, kendi bütçelerinin yatırım bütçesi içerisindeki payının giderek azalmış olması, inşa edilerek işletmeye açılan sulamaların %88 oranında faydalananlara devredilmiş olması, iş makinalarınm eski ve ekonomik ömrünü bitirmiş olmaları, emanet işlerin maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle önceki yıllara oranla uygulamanın azalması mevcut işçi sayılarının ihtiyaçtan fazla olmasının iş verimini azaltıp maliyeti artırması gibi nedenlerle kuruluşun yeniden yapılandırılmasının gündeme geldiğini, bu amaçla mevcut işçilerinden ilk etapta 53 yaşım doldurmuş ve emeklilik hakkını kazanmış olanlardan başlanmak üzere 1475 Sayılı İş Kanununa 4773 Sayılı Yasa ile eklenen 13/A ve değişik 24.maddesi hükümlerine uygun olarak hizmet akitlerinin ihbar ve kıdem tazminatlarını ödenmek suretiyle 20.6.2003 tarihi itibarıyla feshedildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi isteğinde bulunmuştur. Mahkemece toplu işten çıkarma işlemi gerçekleştirilmeden önce işverenden beklenen tedbirlerin uygulanmadığı işten çıkarılan işçilerin çalıştıkları bölüm, unvan, meslek ve iş grupları ayırımının yapılmadığı, fazla çalışma uygulamalarının kaldırılmadığı, geçici ve mevsimlik işçilerin çalıştırılmalarına son verilerek çözüm arama yolarının denenmeden kadrolu işçilerin toplu işten çıkarma yolu ile iş sözleşmelerinin feshedildiği, sonuç itibarıyla davalı işverenin işe iade hükümlerinin uygulanmasını engellemek amacıyla hareket ettiği gerekçesi ile istek doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğine göre davalı idarece 53 yaşını dolduran ve emeklilik hakkını kazanan toplam 204 işçinin işine aynı nedenle son verildiği, böylece fesih bildiriminin yapıldığı tarih itibarıyla yürürlükte bulunan 1475 Sayılı İş Kanununun 4773 Sayılı yasa ile değişik 24.maddesi uyarınca "Toplu İşten Çıkarma" sözkonusu olduğu anlaşılmaktadır. Davalı kamu kuruluşu bütçe yetersizliği, işçi fazlalığı, maliyetlerin yüksek oluşu gibi ekonomik nedenlerle 53 yaşını doldurmuş ve emeklilik hakkını kazanmış işçilerin iş sözleşmelerini feshetme yoluna giderek genel bir uygulama yapmıştır. İşten çıkarılan işçilerin yerine yeni işçi alındığı da iddia ve ispat edilmiş olmadığından ve, kamu kurumlarında ihtiyaçtan fazla işçi çalıştırıldığı da bilinen bir gerçek olduğundan fesih için geçerli sebep bulunduğu kabul edilmelidir. Mevcut olgulara göre iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiği kabul edilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olması hatalı olup kararın bozularak ortadan kaldırılmasına ve davanın reddine karar vermek gerekmiştir.SONUÇ: Açıklanan nedenlerle,

Yerel mahkeme kararının bozularak ortadan kaldırılmasına,
Davanın reddine,
Harç peşin almıdığından yeniden alınmasına yer olmadığına,

4. Davalı tarafından yapılan (19.000.000) mahkeme masrafı ile (300.000.000) TL .vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
peşin alman temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine kesin olarak 29.1.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.