 |
T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E: 2003/19269
K: 2003/20526
T: 11.12.2003
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- İŞ GÜVENCESİ
- İŞÇİ SAYISININ TESPİTİ
İçtihat Özeti: 30 ve daha fazla işçi çalıştıran işyeri kavramına 4857 sayılı iş Kanununun 18/4.maddesi ile açıklık getirilmiştir. Sözkonusu maddede "işverenin aynı işkolunda birden fazla işyerinin bulunması halinde, işyerinde çalışan işçi sayısı bu işyerinde çalışan toplam işçi sayısına göre belirlenmelidir." denilmektedir, fesih tarihinde işverenin aynı işkolunda beş adet işyerinin daha bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda 30 işçinin bu altı işyerinde çalışan toplam işçi sayısı nazara alınarak belirlenmesi gerekir. Davalı çalıştırdığı bu işçilerin okulun tatil olduğu aylar içinde aylıklarının ödenmesinin kendisine fazla yük getirdiğini ileri sürerek daha az ücret ödeyeceği işçileri çalıştırmak amacı ile mevcut işçilerin sözleşmelerinin feshedildiğini savunmuştur. Bu savunma 4857 sayılı iş kanununun ilgili hükümlerinde yer alan geçerli sebep olarak kabul edilemez.
1475 s. IşK/13A
4857 s. İşK/18
Davacı, feshin geçersizliği ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir.
Hüküm süresi "içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü
İş sözleşmesinin 18.7.2003 tarihinde neden gösterilmeksizin feshedildiğini belirten davacı işçi 4857 sayılı iş kanununun 19.ve devamı maddeleri gereğince; feshin geçersizliğine, işe iadesine, işe başlatılmama halinde sekiz aylık ücret tutarında tazminata ve boşta geçen süre için dört aylık ücret ve diğer haklarına karar verilmesini talep etmiştir.
İstanbul Valiliği Kadıköy Zühtüpaşa Etüt ve Beslenme İlköğretim Okulunda çalışan davacının açtığı bu davada, davalı Milli Eğitim Bakanlığı personelin ücretlerinin velilerden alınan paralarla karşılandığını ekonomik kriz nedeniyle okul 180 gün açık olduğu halde davacıya 12 ay yapılan ücret ve diğer ödemelerin mali külfetinin kaldırılamadığını, 180 gün üzerinden ödemeyi kabul edecek işçilerin çalıştırıldığını iş akdinin bu nedenle fesih edildiğini aynca işyerinde 30 dan az işçi çalıştığından yasanın işe iade ile ilgili hükümlerinin uygulanamayacağını savunmuştur.
Mahkemece 4857 sayılı kanunun uygulanmasında SSK dan işyeri numarası almış her birimin bir işyeri olduğu işletmenin bütünün değil işyerinin esas alınması gerektiği, bu nedenle İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı tüm İlköğretim okullarında çalışanların sayısına değer verilemeyeceği gerekçesi ile dava reddedilmiştir.
30 ve daha fazla işçi çalıştıran işyeri kavramına 4857 sayılı İş Kanununun 18/4.maddesi ile açıklık getirilmiştir. Sözkonusu maddede "İşverenin aynı işkolunda birden fazla işyerinin bulunması halinde, işyerinde çalışan işçi sayısı bu işyerinde çalışan toplam işçi sayısına göre belirlenmelidir." denilmektedir.
Somut olayda işverenin İl Milli Eğitim Müdürlüğü olduğu, işverenin Tez-Koop İş Sendikası ile imzaladığı 1.1.2001-31.12.2002 yürürlük süreli işletme düzeyindeki toplu iş sözleşmesinden fesih tarihinde işverenin aynı işkolunda beş adet işyerinin daha bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda 30 işçinin bu altı işyerinde çalışan toplam işçi sayısı nazara alınarak belirlenmesi gerekir.
Dosyada bulunan bu işyerlerinin fesih tarihine denk gelen 2003 yılı 2.dönem SSK dört aylık sigorta bildirgelerinden bu işyerlerinde toplam 80 kadar işçinin çalıştığı anlaşılmaktadır. Bu durumda 30 ve daha fazla işçi çalışma koşulu gerçekleşmiş olmaktadır.
Böyle olunca mahkemenin davayı redde ilişkin gerekçesi doğru kabul edilemez.
Somut olaya gelince;
Davalı çalıştırdığı bu işçilerin okulun tatil olduğu aylar içinde aylıklarının ödenmesinin kendisine fazla yük getirdiğini ileri sürerek daha az ücret ödeyeceği işçileri çalıştırmak amacı ile mevcut işçilerin sözleşmelerinin feshedildiğini savunmuştur. Bu savunma 4857sayılı iş kanununun ilgili hükümlerinde yer alan geçerli sebep olarak kabul edilemez. Böyle olunca davacının iş sözleşmesinin feshine ilişkin uygulamanın iptalini ve işe iadeyi isteyen davasının kabulüne karar vermek gerekir.
Bu nedenle mahkemece isteğin reddine ilişkin hükmün bozularak ortadan kaldırılmasına ve 4857 sayılı İş Kanununun 2Q/3.maddesi gereğince dairemizce yeniden hüküm kurularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda anlatılan gerekçeler ile 1.Kadıköy İş Mahkemesinin 17.10.2003 gün ve 2003/576 esas,128 sayılı kararının bozularak ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İşverence yapılan fesihin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3.Davacının yasal sürede başvurmasına rağmen, işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının işçînin DÖRT AYLIK ÜCRETİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
4.Davacı işçinin işe iadt için yasal süresinde işverene müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar azamı dört aylık ücret ve diğer haklarının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
İşe başlatılma halinde bu alacaktan varsa ödenen kıdem ve ihbar tazminatının MAHSUBUNA,
5.Davacıdan alman peşin harç ile temyiz harcının talebi halinde İADESİNE
6.Vekille temsil edilen davacı için karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 300.000.000 vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7.Davacmm yaptığı 8.000.000 TL.masrafın davalıdan alınıp davacıya verilmesine kesin olarak 11.12.2003 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
|
