T.C

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E: 2003/14185

K: 2003/16421

T: 09.10.2003

Yargıtay Kararı

• Hukuki Net
• İçtihatlar
• Mevzuat
• Hukuk Forum

• FAZLA ÖDEMENİN GERİ TAHSİLİ

ÖZETİ: Dosyadaki bilgi ve belgelerden Bakanlık tarafından davacıya fazla ödeme yapıldığı anlaşılmakla hataen yapılan bu ödemeyi geri tahsil etmek davalının hakkıdır.

213 s VUK/Ek.13

Davacı, ikramiye ve fazla mesai ücretinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı, davalı Bakanlık tarafından yapılan ek ödemelerin sabitleştirildiğini ve ayrıca fazla mesai, ikramiye gibi alacakların mahsup edildiğini belirterek eksik ödenen "ek ödeme" ile diğer alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme davacı isteklerini kısmen (tamamen) kabul etmiş olup, kararda davalı tarafça temyiz edilmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık 4684 sayılı yasayla değişik 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun Ek 13 maddesinin 4. fıkrasının (a) bendindeki düzenlemeden kaynaklanmaktadır.

Yukarıda belirtilen yasa maddesinin başlığı "Gelir idaresini geliştirme Fonu" olup, yine bu maddenin 4. fıkrasının (a) bendinde "Maliye Bakanı, Maliye Bakanlığının yurt dışı kadrolarında bulunan personel dışında kalan personeline en yüksek devlet memuru aylığını geçmemek üzere ek ödeme yaptırmaya yetkilidir..." denilmektedir. Yine aynı fıkrada "... görev yapılan birim ve iş hacmi, görev mahalli , görevin önem ve güçlüğü, personelin sınıfı, kadro unvanı, derecesi ve atanma biçimi gibi kriterlere göre yapılacak ek ödemelerin farklı miktarları ve ödemeye ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanı tarafından tespit edilir..." düzenlemesi yer almaktadır.

Dosya içinde yer alan "Maliye Bakanlığı Personeline Yapılacak Ek Ödemeye İlişkin Usul ve Esaslar" başlıklı belgede de ödemenin usul, esas ve oranlarını belirlenmiş olup, ekli cetvelle de her bir personelin kadro ve unvanları, alabilecekleri ek ödemenin oran ve tutarları gösterilmektedir. Davacının alabileceği ek ödemenin oran ve tutarı da bu çizelgede yer almaktadır.

Davacı taraf, ödeme miktarlarının sabitleştirilemeyeceğini ileri sürmektedir. Ancak, belirtilen ödeme bir fondan ödenmekte olup, bu ödemenin yapılıp yapılmaması tamamen Maliye Bakanının takdirine ve yetkisine bırakılmış olup, ödetmeye yetkili kılınan makamın da yine yasaya göre ödemeleri farklı miktarlarda yapma yetkisi de bulunmakta olup, bu konuda davalıyı sınırlayan bir düzenleme yasada yer almamaktadır. Maliye Bakanlığı yasadan aldığı yetkiyle davacı gibi işçiler için yapılacak ödemenin miktarım belirlemiştir. Ancak, dosyadaki bilgi ve belgelerden Bakanlık tarafından davacıya fazla ödeme yapıldığı anlaşılmakla hataen yapılan bu ödemeyi geri tahsil etmek davalının hakkıdır. Bakanlık geri tahsil işlemi için davacının ikramiye, ilave tediye ve fazla mesai alacaklarından mahsup yapma yönüne gitmiştir.

Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlığın kesin sonuca ulaştırılması için mahkemece yapılması gereken işlem şudur. Bakanlık tarafından davacıya usul ve esaslar dahilinde yapılmasına karar verilen "ek ödeme" tutarını tespit edip, bu miktardan fazla olarak ödenen miktar mevcutsa bu fazlalığın davacı yararına tahakkuk edebilecek ikramiye, ilave tediye ve fazla çalışma alacaklarından mahsup etmek suretiyle alacak türlerine göre geri kalabilecek ve haklılığına karar verilebilecek miktarların hüküm altına alınması gerekir. Ayrıca yukarıda belirtilen "ek ödeme" Maliye Bakanının takdirine kalmış bir ödeme şekli olup, diğer ödemeler gibi işyeri uygulaması olarak da nitelendirilebilir. Ödetmeye yetkili olan makamın bu ödemeyi kaldırma ve durdurma yetkisi de bulunmaktadır. Mahkemenin bu gerekçe ile davacı isteklerini kabulü hatalı olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, 9.10.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.