 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E : 2001/15267
K : 2001/14426
T : 24.9.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Hizmet-İş Sendikası adına Avukat Fuat Ö... ile Kocasinan Belediye Başkanlığı adına Avukat Veli B... aralarındaki dava hakkında Kayseri İş Mahkemesinden verilen 12.07.2001 günlü ve 503 / 1213 sayılı hüküm, davalı avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
Davacı sendika 1.3.2000- 28.2.2002 dönemini kapsayan davalı Melikgazi Belediyesi ile imzalanan işletme toplu iş sözleşmesinin "ücret zammı" başlıklı 59. maddesinin 1.3.2001 tarihinde işverence uygulandığım ancak 1.4.2001 tarihinden gelen % 2,5 oranında zammın uygulanmadığını belirterek ücret zammının, yan ödemeler dahil yıl içerisinde ve her ay Devlet Memurlarına gelen ve gelecek olan her türlü zammın aynı artış oranında sendika üyesi işçilerin yevmiyelerine yansıtılması şeklinde yorumlanmasını istemiş, mahkemece istek doğrultusunda karar verilmiştir.
Davalı Belediye uyuşmazlık konusu maddede parantez içinde gösterilen örneğin yeni bir düzenleme olmayıp açıklayıcı fonksiyon icra ettiğini,uygulamanın doğru olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
Uyuşmazlığa konu taraflar arasında bağıtlanan ve bu yorum davası açıldığı sırada yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin 59. maddesinde sendika üyesi işçilerin sözleşmenin 2. yılında 28.2.2001 tarihindeki yevmiyelerinin üzerine seyyanen 300.000 TL. kıdem zammı ilave edildikten sonra 1.1.2001 tarihinde Devlet Memurlarına gelen zammın aynı oranda 1.3.2001 tarihindeki yevmiyelerine ekleneceği hüküm altına alınmıştır. Örnek olarak "Hesap İşleri Müdürlüğüne gelen artış oranı yan ödenekler dahil yıl içerisinde Devlet Memurlarına gelecek aynı oranda sendika işçisi işçilerin yevmiyelerine yansıtılacaktır" denildikten sonra sözleşmesinin 4. altı ayı için, 31.8.2001 tarihindeki sendika üyesi işçilerin yevmiyelerinin üzerine Devlet Memurlarına gelen 1.7.2001 tarihindeki zam nispeti aynı
oranda 1.9.2001 tarihindeki işçi yevmiyelerine aynı oranda yansıtılacağı (örneğin, Hesap
İşleri Müdürlüğüne gelen zam oranı ve yan ödemeler dahil yıl içerisinde devlet memurlarına
gelecek her türlü zam nispeti işçi yevmiyelerinin üzerine aynen ilave edilecektir.)"
düzenlemesine yer verilmiştir.
Yasalarda yorum yöntemleri gösterilmediğinden hakim bu nedenle hukuk biliminden ve Öğretiden yararlanarak yasanın yorumunda izleyeceği yolu kendisi seçmek zorundadır. Bu bakımdan dosyanın bilirkişiye verilerek rapor alınması doğru değildir.
Toplu İş Sözleşmesi hükmü yorumlanırken önce söze (lafza) bağlı kalınmalıdır. Tarafların ortak arzuları ve gerçek iradelerinin yorumunda dürüstlük kuralında bulan "güven prensibi" dikkate alınmalıdır. Ayrıca normatif bir hükmün yorumunda sadece o hüküm değil maddenin ve hatta sözleşmenin tümü gözönüne alınıp, öteki hükümlerle bağlantısı değerlendirilip, sadece işçilerin lehine olacak bir yorum tara benimsenmeden, objektiflikden uzaklaşmadan sonuca gidilmelidir.
Dava konusu hükmün bu ölçütlere göre yorumunda toplu iş sözleşmesinin 2. yıl zammı uygulamasında seyyanen yapılan 300.000 TL. kıdem zammından sonra 1.1.2001 tarihinde devlet memurlarına yan ödemelerde dahil olmak üzere yapılan zam oranı ile 4. altı aylık döneminde 1.7.2001 tarihindeki devlet memuru zam oranı 1.3.2001 ve 1.9.2001 tarihinde belirlenmiş ücretlere yapılacağı kabul edilmelidir. Buna göre örnek olarak yapılan açıklama devlet memurlarına yapılan enflasyon fark zammını kapsamayı p sadece yan ödeme artışlarınındaki zam oranınında gözönüne alınacağını gösterdiği benimsenmelidir. Zira mahkemenin kabulü gibi bir sonuca ulaşıldığında, sözleşmenin 2. yılı ile 4. altı aylık dönemi için zam oranının ayrıca belirlenmesi gerekmeyip sadece devlet memurlarına yapılan zam oranının yansıtılacağı yolunda bir düzenleme yeterli olacaktır.
Bu nedenle mahkemenin yorum kararı hatalı değerlendirme ile davacı sendikanın talebi doğrultusunda oluşmakta olduğundan bozularak ortadan kaldırılmasına ve toplu iş sözleşmesinin 59. maddesinin dava konusu kısmının aşağıdaki şekilde yorumlanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda gösterilen gerekçe ile;
1-Kayseri İş Mahkemesinin 12.7.2001 gün ve 2001/502-1212 sayılı kararının bozularak ortadan kaldırılmasına,
2-Toplu İş Sözleşmesinin 59. maddesinin üçüncü cümlesinin "sözleşmenin 2. Yılında Hizmet-İş Sendikası üyesi işçilerin 28.2.2001 tarihindeki yevmiyelerinin üzerine seyyanen 300.000 TL. kıdem zammı ilave edildikten sonra 01.01.2001 tarihinde Devlet Memurlarına yan ödemeler de dahil olmak üzere yıl içinde gelen zammın aynı oranda 01.03.2001 tarihindeki sendika üyesi işçilerin yevmiyelerin eklenemesine" şeklinde yorumlanması gerektiğinin tesbitine,
3-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına.
4-Davalı vekilinin mesaisi ve avukatlık ücret tarifesi uyarınca 45.000.000 TL. vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine.
5-Davacının yaptığı masrafların üzerinde bırakılmasına.
Kesin olmak üzere 24.09.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.