 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/6948
Karar no: 1999/8678
Tarih: 10.5.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
HİZMET AKDİNİN FESHİ
MUVAZZAFLIK ASKERLİK SÜRESİ
YAŞLILIK, MALÜLLÜK AYLIĞI
TOPTAN ÖDEME
ÖZET : Kamu kuruluşlarında; bu arada muvazzaf askerlikte geçen sürenin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınabilmesi için hizmet aktinin yaşlılık veya malullük aylığına ya da toplam ödemeye hak kazanması durumunda hükmedilmesi gerekir.
(1475 s.. iş K. m. 14/4)
Davacı, kıdem tazminatı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacıların murisi işçinin ölümü nedeniyle kıdem tazminatı ödendiği konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur.. Ancak, davacılar murislerinin ölmeden önce muazzaf askerlikte geçen süreyi borçlandığını bu itibarla kıdem tazminatının hesabında anılan sürenin de dikkate alınmasından söz ederek fark kıdem tazminatı isteğinde bulunmuşlardır.
1475 sayılı iş Kanununun 14/4. fıkrasına göre değişik kamu kuruluşlarında bu arada muvazzaf askerlikte geçen sürenin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınabilmesi için hizmet aktinin yaşlılık veya malullük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazandığı için işçinin hizmet sözleşmesini feshetmiş olması gerekir. Dairemizin uzun yıllardan beri kararlılık kazanmış uygulaması bu doğrultudadır. Mahkemece, ölüm halinde de toptan ödeme koşulu gerçekleştiği gerekçe gösterilerek istek kabul edilmiş ise dEsas no: böyle bir durumda iradi bir toptan ödeme koşulu gerçekleşmiş değildir. Konu Dairemiz yönüne müteaddit defalar intikal ettiğinde yerleşmiş içtihatlardan dönülmesi görüşü benimsenmemiştir.
S o n u ç: Temyiz olunan kararın yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde il iadesine, 10.5.1999 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Mahkemenin kararı 1475 sayılı Yasanın 14. maddesinin lafsına ve ruhuna uygundur. Anılan maddenin birinci bendinin dördüncü fıkrasında bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum ve sandıktan yaşlılık, emeklilik ve malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla akdin feshini ve ölüm sebebiyle hizmet akdinin sona ermesini kıdem tazminatına hak kazanma hali olarak düzenlenmiş, üçüncü fıkrada ise "Yukarıda anılan birinci bendin 4. fıkrası hükmünden faydalanması için aylık ve toptan ödemeye hak kazanmış bulunduğunu ve kendisine aylık bağlanması ve toptan ödeme yapılması için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma ve sandığa müracaat etmiş olduğunu belgelemesi şarttır. İşçinin ölümü halinde bu şart aranmaz" hükmü getirilmiştir. Ölüm, ölüm aylığına veya toptan ödemeye hak kazandıran bir durumdur. Dava konumuzda davacıların murisi ölüm tarihinde toptan ödemeye ve yaşlılık aylığına hak kazanmış durumdadır. Ölen bir kişinin toptan ödeme veya yaşlılık aylığı almak için hizmet akdini sona erdirmesi fiilin mümkün değildir. Zira ölümle yaşam ve hizmet akdi sona ermiştir. Açıklanan bu nedenlerle davacılara 14. maddenin 4. fıkrası gereği murislerinin kamu kuruluşlarında geçirdiği hizmet sürelerinin toplamı üzerinden son kamu kuruluşu işvereni olan davalı tarafından kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Dairemiz çoğunluğunun bozma kararı yasanın düzenleniş amacına uygun olmadığı gibi ölen işçilerin bazı hallerde uzun yıllar kamu kurumlarında geçen hizmetlerine rağmen mirasçılarının ya çok az ya da hiçbir surette kıdem tazminatı alamamaları gibi adalet duygularını rencide edici sonuç yaratabilecektir. Bu nedenlerle mahkeme kararının onanması görüşünde olduğumdan bozma kararına katılamıyorum.
O. G. Çankaya
Üye
