 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/6668
Karar no: 1999/7624
Tarih: 22.4.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- METRO İŞÇİLİĞİNDE İŞKOLU TESBİTİ
ÖZET : Metro İşletmeciliğinde ve metro son durağından sonra gidecekleri yere kadar, Belediye otobüslerince ücretsiz olarak götürülen yolcuların taşımacılığında çalışan işçiler, Demiryolu Taşımacılığı işkolunda sayılırlar.
(2822 s. TSK. m. 13, 15)
Belediye - İş Sendikası adına Avukat Levent ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı adına Avukat Emine aralarındaki dava hakkında Ankara 10. İş Mahkemesinden verilen 9.3.1999 günlü ve 680/74 sayılı hüküm, davalı avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Resmi Gazetenin 8.7.1998 tarih ve 23396 sayısında yayınlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 25.6.1998 tarih ve 40 sayılı kararına göre B - Başkent Ulaşım ve Doğalgaz Hizmetleri Proje Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait Ankara M.... İşletmesi ve Ankaray İşletmesinin 19 sıra numaralı 'Demiryolu taşımacılığı" işkoluna girmektedir.
Davacı Belediye - İş Sendikası 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 4. maddesi uyarınca İş Mahkemesinde itiraz davası açarak anılan iş yerlerinin iş kolları tüzüğünün 28 sıra nolu "Genel İşler" işkoluna girdiğini iddia etmiş olup mahkemece yapılan yargılama sonucunda: mütaalasına başvurulan bilirkişi raporu doğrultusunda istek gibi hüküm kurulmuştur.
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre E.... Genel Müdürlüğü ile BUGSAŞ arasında yapılan protokol gereği Ankara Metro raylı sisteminin (Ankaray) İşletmeciliği ve Ankara Metrosunun İşletmeciliği hizmetleri şirket tarafından üstlenilmiştir.
Protokoller içeriğinden şirketin yaptığı iş, Ankara'da belli bir güzergah üzerinde Demiryolu ile yolcu taşıma işi olduğu açıktır. Metro, genellikle yer altında ya da viyadük üzerinde ve tümüyle kapalı bir mekanda kurulan ve yalnız yolcu taşımaya yarayan elektrikle çalışan demiryolu olarak tanımlanmaktadır. Bu itibarla yapılan hizmet, işkolları tüzüğünün 19 sıra numarasında öngörülen "Demiryolları ve bağlı işyerlerinde görülen her türlü işler Demiryolu bakım onarım ve yenileme işleri"ni oluşturan "Demiryolu Taşımacılığı" işkolunda sayılanlar kapsamında bulunmaktadır.
Yolcuların Ankaraydan ya da Metrodan sonra gidecekleri yere kadar belediye otobüsleri ile ücretsiz götürülmeleri ücretin şu ya da bu şekilde belirlenmiş veya bütünlük arz etmiş olmasının oluşmuş olan bu hukuki sonuca bir etkisi düşünülemez. Son yıllarda ülkemizin önemli yerleşim yerlerinde raylı sistemin büyük bir ağırlık kazandığı ve devletçe de buna büyük bir önem verildiği, metro işletmeciliğinin gelişmeler gösterdiği böylece belediye hizmetlerinden farklı bir nitelik kazanılarak toplumumuzda yer ettiği de gözlenmektedir. Bu maddi ve hukuki olgular karşısında anılan hizmetlerin Bakanlıkça kararlaştırıldığı şekilde Demiryolu işkoluna girdiği düşünülerek davanın reddine karar verilmesi icap etmekte iken kabulü hatalı olduğundan kararın bozularak yeniden hüküm kurulması gerekmiştir.
Davacı aynı şekilde A.... işletmesinde yapılan işlerin nitelik itibariyle iş-kolları tüzüğünün 18 sıra numaralı "Kara Taşımacılığı" işkoluna, Afyon Jeotermal ısıtma tesisinin 16 sıra numaralı "Enerji" işkoluna, şirketin bağlı işyerlerinin sevk ve idaresinin yürütüldüğü merkez büro işyerlerinde yapılan işlerin 17 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkoluna girdiğine dair Bakanlık tesbitine de itiraz ederek dava açmış olup mahkemece bu işyerleri bakımından dava reddedilmiş bulunmaktadır ki yerel mahkemenin bu yönlere ilişkin olarak vardığı sonuç, yani isteğin reddi isabetli olup bu yönlerden temyiz de söz konusu değildir.
S o n u ç: Yukarıda açıklanan nedenlerlEsas no:
1-Ankara 10. İş Mahkemesinin 9.3.1999 tarih ve Esas: 1998/680, karar: 1999/74 sayılı kararının Ankara Metro ve Ankaray İşletmeleri ile ilgili davanın kabulüne dair kısmının bozularak ortadan kaldırılmasına;
2- Ankara Metro ve Ankaray İşletmeleriyle ilgili Bakanlık işkolu tesbitine itiraz davasının reddinEsas no:
3- 1.370.000 TL red harcının davacıdan tahsiline;
4- 20.250.000 TL maktu ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalı Bakanlığa verilmesine ve yapılan yargı giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 22.4.1999 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.