DAVA : Davacı, ihbar tazminatı farkı, kıdem ve kötüniyet tazminatları, yıllık ücretli izin parası, ikramiye, yakacak parası, ayni ve sosyal hak alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemişti.

Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm temyiz itirazları ile davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2 - Birlik Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 10.07.1996 gün ve 3681 sayılı genelge ile kapsamdışı personele işyerinde uygulanan Toplu İş Sözleşmesinin 24. maddesine göre ihbar öneli verilmesine ilişkin uygulama kaldırılmış; Birlik Yönetim Kurulu`nun 04.09.1996 gün ve 26 sayılı kararıyla da anılan genelge tarihinden itibaren işleme "Olur" verilmiştir. Böylece sözkonusu genelge ihbar önelini yasal düzeye indirmiştir. Davacının hizmet sözleşmesi anılan genelgeden sonraki bir tarihte sona ermiştir. Bu durumda davacının ihbar tazminatının çalışma süresine göre belirlenecek yasal süre üzerinden hesap edilmesi gerekir.

3 - Davalı tarafından verilen ücretsiz izin süresi 1475 sayılı İş Kanunu`nun 62. maddesinde sayılı sürelerden olmadığı halde gerek kıdem süresi gerekse ücret alacağı hesabında nazara alınması hatalıdır.

4 - Dairemizce oluşan içtihatlara göre Temmuz 1996 ve Ocak 1997 tarihlerinde kapsamdışı personel ücretlerinin ayrı ayrı % 30 zam uygulanması gerekir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda Ocak 1997 tarihi için % 50 zam kabul edilerek sonuca gidilmiş olması hatalı olduğu gibi böyle bir zam oranının dayanağı da yoktur. Öte yandan Birlik Yönetim Kurulu`nun 02.04.1997 tarihli ücret zammı ile ilgili kararı ileriye yönelik olarak uygulanması da hukukun temel ilkeleri gereğidir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA, 24.06.1998 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

1 - Kapsam dışı personel olarak işyerinde çalışan davacının ücret farkı alacağına konu dönemde ücretlere zam yapmaya yetkili yönetim kurulunca zam yapılacağı hususunda bir karar verilmemiş aksine mali güçlük nedeniyle zam yapılmasının ertelenmesine karar verilmiştir. Bakanlığın ücretlere zam yapma yetkisi yoktur. Bakanlık birlikler arasında dengeyi sağlamak için yapılabilecek ücret zammının tavanını bildirmektedir. Bu bildirimi işyeri yönetim kurulu kararı olmadan ücret zammı olarak kabul etmek işyeri tüzüğüne ve yasalara aykırıdır. Bu nedenlerle davacının ücret farkından doğan fark alacak isteklerini kabul eden mahkeme kararının bozulması görüşündeyim.

2 - Davacı kapsam dışı personel olduğundan Toplu İş Sözleşmesinden yararlanması mamül yardımları dışında mümkün değildir. Zira işyeri yönetmeliğinin 93 maddesine düzenlenen mamül yardımının TİS.ne göre verileceği açıklanmıştır. Kapsam dışı personele ödeneceği işyeri yönetmeliğinin 83-92 ve 94-97 maddelerinde düzenlenen sosyal hakların ödeme şekli ve miktarları yönetim kurulunca kararlaştırılacaktır. Yönetmeliğin 104 maddesi gereği yönetim kurulu isterse bu sosyal haklar yönünden de TİS.leri ile paralellik sağlayabilir. Ancak dava konumuzda yönetim kurulunun böyle bir karar aldığı iddia edilmediği gibi bu konuda delilde sunulmamıştır. Yönetmeliğin 88. maddesinde düzenlenen yakacak yardımı 02.10.1990 gün ve 6/4 sayılı kararla ücrete katılarak son beş yıldır bu şekilde ödeme yapıldığı ve 1990`dan sonra yönetim kurulunca yakacak zammının belirlenmediği anlaşıldığından davacının TİS.nden yararlandırılarak yakacak yardımı ve mamül yardımı dışındaki TİS. sosyal yardımlarının ödenmesi isteğinin kabul edilmesi işyeri tüzüğüne ve uygulamasına, TİS düzenine ve yasalara aykırı olup bu yönden de mahalli mahkeme kararının bozulması görüşünde olduğumdan bu yönden dairenin onama kararına katılmıyorum.

Mahalli mahkeme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle de bozulması gerektiği kanısında olduğumdan çoğunluğun kararına bu yönlerden katılmıyorum.

Üye

O.G. Çankaya

1 - Kapsam dışı personel olduğu anlaşılan davacı kendisine ücret zammı yapılmadığını ileri sürmüş ve mahkemece davacıya % 30-50 oranlarında ücret zammı yapılmasına karar verilmiş ve hükmün bu bölümü Dairemiz çoğunluğu tarafından uygun görülmüştür.

Birlik Personel Yönetmeliğinin 01.05.1990 gün ve 90/82 onay ile değiştirilen 78. ve 79. maddelerine göre ücret, sosyal yardım ve ödemelerin nisbet ve miktarlarının Birlik Yönetim Kurulunca tesbit edileceği belirtilmektedir.

Mahkeme Dairemiz çoğunluğu tarafından, 05.07.1996 gün ve 011352 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı genelgesine dayanılmaktadır.

Bu genelgenin incelenmesinde sadece davalı birliğe değil, tüm birliklere hitap edilerek kapsam dışı personele ödenecek ücretlerin üst sınır olarak % 30-50 oranında arttırılabileceği öngörülmektedir. Bu genelgeyle bakanlık birlik yönetim kurulunun hak ve yetkilerini ortadan kaldırıp onun yerine geçmemektedir. Birlik yönetim kurulu ücret zammını gündemine almış ancak, mali güçlük nedeniyle zammın ertelenmesine karar verilmiştir. Bakanlığın birlik yönetim kurulu yerine geçmesi gibi bir durum da ortada bulunmamaktadır. Ücret zammı yapıp yapmamak ve oranını tespit etmek düzenlemelerle yönetim kuruluna verilmiş bir yetki olup, işverenin 01.07.1996-01.01.1997 tarihlerinden geçerli olarak % 30-50 oranlarında zam yapılacağı yönünde bir taahhüdü ve kabulü de bulunmamıştır. Bu nedenle çoğunluk görüşüne bu yönden katılamıyorum.

2 - Çoğunluk kararında, personel yönetmeliğinin ilgili hükümleri karşısında, Toplu İş Sözleşmesinde öngörülen sosyal hakların kapsam dışı personele de uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

Personel yönetmeliğinin 93. maddesinde personelin mamüllerden Toplu İş Sözleşmesine tabi personel için uygulandığı şekilde yararlandırılacağı vurgulanmaktadır.

Ancak yönetmeliğin 83-92-94 ve 97. maddelerinde kapsam dışı personele verilecek sosyal hakların ödeme şekli ve miktarlarının yönetim kurulunca kararlaştırılacağı belirtilmektedir. Ancak yönetim kurulunca bu şekilde verilmiş bir karara rastlanılamamıştır.

Yine yönetmeliğin 88. maddesinde personele yakacak yardımı yapılacağı belirtilmesine karşılık, 02.10.1990 gün ve 6/4 sayılı yönetim kurulu kararınca yakacak yardımının ücrete yansıtılacağı hükme bağlanmış olup, o tarihten itibaren uygulamanın bu şekilde yapıldığı ve bu tarihten sonra yakacak yardımı ile ilgili olarak başkaca bir karar da alınmadığından yakacak yardımı ve sosyal hakların yansıtılmaması ile ilgili mahkeme kararı işyeri uygulamasına, yönetmeliğe ve Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine uygun olduğundan mahkemenin kararının bu bölümlerinin onanması görüşündeyim.

Üye

Utku Öztürk

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972