 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/7282
Karar No : 1998/7685
Tarih : 22.4.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA YETKİSİ
İŞ KOLUNUN BELİRLENMESİ YÖNTEMİ
OLUMSUZ TESBİTE İTİRAZ DAVASI
KARAR ÖZETİ: Toplu iş sözleşmesi yapma yetkisiyle ilgili olumsuz tespite itiraz davasının, sadece Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı aleyhine açılması yeterlidir.
İşveren şirket birden çok işyerinden oluşuyorsa, mağaza ve bölge müdürlüklerinde satılan mallara ilişkin kayıtlar celbedilerek, fabrika, 'şirket merkezi, pazarlama departmanları bölge müdürlüklerinde çalışan işçilerin yaptığı işlerin, hangi işkoluna girdiği içlerinde kimya mühendisi ile muhasebe ve ticaret işlerinden anlayan uzman bilirkişilerin bulunduğu üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan rapor değerlendirilerek hangi sendikanın yetkili olduğu belirlenmelidir.
(2822 s. TSK. m. 12, 13, 15)
(1086 s. HUMK. m. 275, 276)
P İş Sendikası adına Avukat Serap ile 1- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı adına Avukat Ayla 2- M.... Boya Sanayi ve Tic. A.Ş. adına Avukat Emin aralarındaki dava hakkında (İstanbul 1. İş Mahkemesi)nden verilen 4.3.1998 günlü ve 366 - 106 sayılı hüküm davacı avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün 30.4.1997 tarih ve 11396 sayılı, yazısında 14.2.1997 başvuru tarihi itibariyle davalı işveren işletmesine dahil işyerlerinde toplam 222 işçi çalıştığı ve bunlardan 96 işçinin Sendika üyesi oldukları yolundaki tespitine karşı sendika davalı şirket işyerinde çalışan işçi sayısının daha az olduğundan olumsuz tespitin iptali ile çoğunluğun sendikasız bulunduklarının tespitini istemiştir.
Davalı işveren ve Bakanlık iş yerlerinin aynı işkolunda bulunması nedeniyle işletme oluşturduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davalı şirketin fabrika, idari büro pazarlama, satış mağazası ve bölge müdürlüklerinin bir bütün olarak esas işyerinin mütemmimleri olduğu kabul edilerek bu işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısının 211 ve davacı sendika üyesinin ise 94 olduğu belirlendiğinden bahisle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı bilirkişi raporunda, başvuru tarihinin yanlış alındığı gibi satış ve Bölge Müdürlüklerindeki faaliyetin araştırılmaması, Pendik'te bulunan şirket merkezi ve fabrikanın dışındaki yerlerde yapılan işin başka işkoluna girmesi ve Şubat ayı itibariyle SSK.na yapılan işe giriş bildirimlerinin muvazaalı olduğu halde bu hususlar araştırılmadan eksik inceleme ile verildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
Olumsuz tespite itiraz davasının sadece Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı aleyhine açılması yeterli iken işverende hasım gösterilmiştir. Toplu İş Sözleşmesi yapma yetkisi tespitine itiraz çoğunluğa ilişkin bulunmakla birlikte uyuşmazlığın esasını işletmenin kapsamı oluşturmaktadır. Bu durumda birden çok işyerinden oluşan davalı şirket işyerlerinin itiraz eden sendikanın faaliyet gösterdiği 03 nolu petrol, kimya ve lastik işkoluna girip girmediğinin araştırılması gerekirken bu hususta gerekli ve yeterli araştırma yapılmamıştır. Gerçekten, davalı işverenin fabrika ve şirket merkezi ile pazarlama departmanı dışında Tekirdağ, Ankara, Bursa, İzmir ve Trabzon da Bölge müdürlükleri, Fındıklı - İstanbul adresinde kumlu mağaza işyerlerinde yapılan işin niteliğine göre hangi işkoluna girdiğinin tespiti gerekir. Anılan işyerlerinin 03 numaralı işkoluna dahil olduğunun belirlenmesi durumunda bir işletme kapsamında kabul edilerek sonucuna göre olumsuz tespit hakkında karar verilebilir. Hükme esas alınan hukukçu bilirkişi raporu iki ihtimale göre düzenlenmiş olup, bilirkişi raporu işletmenin kapsamını belirlemede yeterli değildir. Mahkemece yapılacak iş mağaza ve bölge müdürlüklerinde satılan mallara ilişkin işyeri kayıtları celp olunup içerisinde kimya mühendisi, muhasebe ve ticaret işlerinden anlayan uzman bilirkişilerinde bulunacağı üç kişilik bir kuruldan işletme kapsamı uyuşmazlığı ve 14.2.1997 başvuru tarihi itibariyle işletmede çalışan işçilerin çoğunluğunu itiraz eden sendikanın temsil edip, etmediği belirlenerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.4.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.