 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1990/14537
K: 1991/7554
T: 29.04.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Davacı, vardiya zammı ve prim alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel Mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı işverenin P. Havagazı Fabrikasında üçlü vardiyada işçi olarak çalışmakta ve vardiya zammı ile ateşçi primi almakta iken, davalı işveren tarafından rızası alınmaksızın vardiyalı işyerinde vardiyasız çalıştırılmaya başlandığı TİS. hükmüne göre vardiyalı işyerinde işçinin rızası hilafına işverence vardiyasız çalıştırılsa işçiler de vardiya zammı ödenmesi gerektiği halde, işverenin vardiya zammı ve para alacaklarını ödemediğini iddia ederek, istekte bulunmuştur.
Davalı yazılı savunmasında, davacının vardiyalı çalışmadan kendi rızası ile vardiyasız çalışılan işe geçirildiğini bu nedenle vardiya zammına hak kazanmayacağını ancak, vardiyasız işte çalışmakta iken, işin gereği olarak fiilen vardiyalı çalışmak zorunda kalındığında vardiya zammının ödendiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Gerçekten, 1.3.1985 ile 28.1.1987 tarihleri arasını kapsayan Tİs.'nin vardiya sırası başlığını taşıyan maddesinin III. bendinde vardiyalı çalışma kapsamındaki branşta ait bir işçinin her hangi bir branş işte veya vardiyalı çalışma olmayan şekilde çalışması halinde işçi ihtiyaç görmüş işveren tarafından görevlendirilmesinde vardiya zammının tahakkuk ettirilemeyeceği hükmüne yer verilmiştir. İşveren tarafından mahkemeye gönderilen 22.11.1989 tarihli yazıda, davacının 1970 yılından beri vasıfsız işçi olarak çalışmakta iken, 13.8.1985 tarihinde vardiya kapsamındaki işlerden ateşçi kadrosuna atandığı, ancak kendi arzu ve gerekçesi ile vardiyalı çalışmak istemediğinden vardiya zammından yararlandırılmadığı, fiilen vardiyalı çalışmak zorunda kaldıkları zaman vardiya zammından istifade ettirildiği bildirilmiş ve fiilen vardiyalı çalıştığı aylar gösterilmiştir.
Dava, 24.4.1989 tarihinde açılmıştır. Davacı vardiyasız işe 1985 yılında geçmiştir. Takriben dört yıl süre ile vardiya sayılmayan işte çalışmayı kabul etmiş ve fiilen bu şekilde çalışmasını sürdürmüştür. Bu süre içinde vardiya dışı çalışmayı kabul etmediğine dair dosyada bir bilgi ve belgeye rastlanmamıştır. Böyle bir iddiası dahi olmamıştır. Bu olgular, az önce sözü edilen işverenin yazısı ve savunma birlikte değerlendirildiğinde vardiyalı çalışma olmayan şekilde çalışmasının davacının kendi rızası dahilinde olduğunun kabulü gerekir. Bu durumda davacı vardiyalı çalışma olmayan işte çalıştığı süre için vardiya zammından yararlanamaz. Mahkemenin yazılı şekilde bu isteğe karar vermiş olması doğru değildir.
Öte yandan davacı, primi gerektirmeyen bir işte çalıştığı sürece primdende yararlanamaz. Ancak, fiilen primi gerektiren işte çalıştığı süre için prim talebinde bulunabilir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA- 29.4.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.