 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1989/8082
K: 1989/7963
T: 17.10.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Davacı, yevmiye farkı, randıman primi, fazla çalışma parası, ikramiye farkı ile bayram va hafta tatili gündeliklerinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, davalıya ait işyerinde işçi olarak çalışmakta iken, 1979 ve 1980 yıllarında TİS'leri ile getirilen ücret zamlarının kısmen veya tamamen uygulanmaması sonucu 1.9.1980 tarihindeki yevmiyesinin noksan tespit edilerek ödeme yapıldığını, bu konuda evvelce İş Mahkemesi'ne açtığı davanın lehine sonuçlandığını ve Yargıtay'dan geçmek suretiyle kesinleştiğini bildirerek, bu dava ile önceki dava tarihinden sonraya ait noksan ödenen ücret ile noksan ücret ödemenin yapıldığı tarihten itibaren bu ücret farkının yansımasından doğan bir kısım işçilik haklarını istemiştir.
Gerçekten davacının 1986 yılında açtığı noksan ücret ödemesine ilişkin davanın davacının lehine sonuçlandığı ve Yargıtay'dan geçmek suretiyle kesinleştiği görülmektedir.
Ancak, davalı bu davadaki yazılı cevabında davacının sözünü ettiği önceki davada verilen karara dayanılamıyacağını zira o davada mahkemeye intikal ettirilen bilgilerin hatalı olup gerçek durumu yansıtmadığını sonradan YHK'ce 1.9.1980 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe konulan TİS zamlarının ve bu zammın yansımasından doğan fazla çalışma, ikramiye gibi hakedişlerininde bu ücrete göre fiilen ödenmiş bulunduğunu bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
Davalının cevabında belirttiği duruma göre işveren tarafından gerekli belgelerin gönderildiği anlaşılmaktadır. Bundan başka davacı vekili de 1.5.1989 tarihli dilekçesine ekli olarak işçilerin yevmiye ve avans hesaplarını gösterir cetvellerin fotokopilerini ibraz etmiştir. Bu cetvellerden işçinin 31.8.1979 tarihindeki yevmiyesine 1.9.1979 tarihi itibariyle işyeri TİS zammı olarak 110 TL'nin ilave edildiği 3 TL'lik derece ve kademe zammı ile birlikte işçinin 31.8.1980 tarihindeki ücretinin oluşturulduğu, bu şekide oluşan ücrete 1.9.1980 tarihi itibariyle YHK'ce yeniden yürürlüğe konulan TİS gereği % 80 zammın uygulandığı ve böylece 1.9.1980 tarihindeki tespit ettiği ücreti ve diğer dava konusu işçilik haklarını ödemiş ise, o takdirde davanın tamamen reddi gerekir. Zira bu şekildeki hesap TİS'lerinde öngörülen zamların doğru olarak hesaplandığını göstermektedir.
Örnek olarak; davacı vekilinin dilekçesine ekli Ek-2 Cetveli'nin 1. sırasında yer alan işçinin 31.8.1979 tarihindeki yevmiyesi 316 TL'dir. buna 1.9.1979 tarihinde 110 TL. eklenmiştir. Böylece işçinin 1.9.1979 tarihindeki zamlı yevmiyesi 426 TL. bulunmuştur. 1.1.1980 tarihinde 3 TL. derce ve kademe zammı ile 31.8.1980 tarihindeki ücreti 429 TL. olmuştur. Bu miktarın %80'î olan 343.20 Tl'nin ilavesi ile 1.9.1980 tarihindeki ücreti 772.20 TL. olarak tespit edilmiştir. Bu şekideki uygulama tamamen doğrudur. Gerçi işveren önceden işçinin 1.9.1979 tarihindeki ücretine %70 avans uygulamasını yapmış ve sonradan %80 TİS zammı ile arada oluşan %10 fark zammı uygulamak suretiyle bir rakam bulmuş ise de, önceden bu şekilde yaptığı hesap yanlıştır. Çünkü, 1.9.1980 tarihine kadar işyerinde işyeri seviyesindeki TİS mevcuttur. Bu nedenle %70 avansın bu işyerinde davacıya uygulanması doğru değildir. İşverenin yapacağı iş, 1.9.1979 tarihi itibariyle %70 avansı uygulamıyacak, sadece TİS zammı 110 TL'yi uygulayacak idi. Önceki davanın davacı lehine sonuçlanması da, işverenin önceki yanlış hesaba dayanan belgeleri mahkemeye göndermiş olmasından kaynaklanmıştır. Davalı taraf az önce işaret edildiği gibi, gerçek durumun öyle olmadığını, fiilen ödemelerin doğru yapılmış bulunduğunu savunmaktadır. işte bu savunma ve örneği az önce verilen hesap şekli dikkate alınarak inceleme yapılmak ve hasıl olacak sonuca göre bir karar vermek gerekir.
Bilirkişi raporuna göre inceleme noksandır ve belirtilen durumlara göre bir incelemeyi içermemektedir.
Noksan inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna göre hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, 17.10.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi.