 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1989/3610
K: 1989/4280
T: 12.05.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA :Davacı,istihsal primi ve kıdemli işçiliği teşvik priminin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme,isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi,gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR :1-Dosyadaki yazılara,toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı, davalı müessesenin İnşaat Müdürlüğü'nün Makina Bakım Kuvvet Santralı,Simter,Kok gibi ünitelerinde değişik tarihlerde çalıştırıldığını,
bu çalışmaları nedeniyle işyerinde yürürlükte bulunan TİS'nın 63/2'nci maddesi uyarınca, çalıştırıldığı işyerinin istihsal priminin uygulanması gerekirken, bu fıkra hükmünün uygulanmadığını bildirerek istekte bulunmuştur.
Davalı ise,savunmasında;davacının "Emanet İnşaat Komisyonu" işyerlerinde çalışan Emanet İnşaat Komisyonu işçilerinden olduğunu,bu kabil işçilerin (A) sendikası üyesi olup, kendilerine bu sendika ile bağıtlanan TİS'lerinin uygulandığını, son sözleşme olan 6. dönem TİS'nin 63.maddesinde, diğerlerinin de muhtelif maddelerinde hükme bağlanan "İnşaat Zammı"ndan istifade ettirildiklerini, davacıya da bu zammın uygulandığını,işletmelerin değişik işyerlerinde ihtiyaç görülmesi nedeniyle geçici ve kısa süreli olarak İnşaat Müdürlüğü işyerlerinde çalıştırılan işçilere, çalıştıkları kısımların prim yüzdelerinin uygulandığını,1987 yılında da İnşaat Müdürlüğü'nün daimi işçi kadrosuna geçirildiğini ondan sonra (A) sendikası ile imzalanan 12. dönem TİS hükümlerinden yararlandığını,böylece yapılan uygulamanın doğru olduğunu bildirerek davanın reddini talep etmiştir.... Müessesesi Müdürlüğü'ne bağlı İnşaat Müdürlüğü'nce ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca Emanet İnşaat Komisyonu kurulmuştur. Adı geçen Emanet İnşaat Komisyonluğu'nca SSK Genel Müdürlüğü'ne işyeri bildirgesi verilerek işyeri açıldığı bildirilmiş ve sigortalı işçi çalıştırılmaya başlanmıştır. Adı geçen işyeri için davalı Genel Müdürlük ile (B) Sendikası arasında muhtelif tarihli TİS'leri yapılagelmiş ve son olarak 1.1.1984 ile 31.12.1986 tarihleri arasını kapsayan TİS imzalanmıştır. TİS'nın "İnşaat Zammı" başlığını taşıyan 63. maddesinin 1. fıkrasında "İşveren bu TİS'nin yürürlük tarihinden itibaren işçilere fiili çalışılan günler için 31.12.1982 tarihindeki ücretleri üzerinden %10 İnşaat Zammını her ay vermeyi kabul eder" dendikten sonra,2. fıkrasında aynen, "İşveren, işçileri... Müessesesi işyerinde çalıştırdığı takdirde bu maddede öngörülen İnşaat Zammı yerine o işyerinin istihsal primi uygulanır..." denilmektedir."... İşletmeleri İstihsal Prim Yönetmeliği"nin "İnşaat Müdürlüğü Prim Bonoları" başlıklı bölümünde de, İnşaat Müdürlüğü'ne bağlı işyerlerinde çalışan işçilerin prim yüzdeleri gösterilmiş ve bu primlerin genelde %30 oranında olduğu belirlenmiştir. Davacı, TİS'nin 63. maddenin 2. fıkrası hükmüne göre prim ödenmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Davalı 2. ve 1. fıkraya göre, prim ödenmesi gerektiğini, bu fıkrada yer alan %10 oranındaki primin ise ödendiğini bildirmektedir.
Gerçekten sözü edilen TİS Emanet İnşaat Komisyonu işyeri için yapıldığına göre, Emanet İnşaat Komisyonu işyerlerinde çalışan işçilere 63. maddenin 1. fıkrasına göre %10 oranında "İnşaat Primi" verilmesi, bunun dışında ... Müessesesi işyerlerinde, yani az önce sözü edilen Prim Yönetmeliği'nde yer alan "İnşaat Müdürlüğü" işyerlerinde çalışan işçilere de, 2. fıkra hükmünün uygulanması gerekmektedir. Emanet İnşaat Komisyonu işçisi olarak istihdam edilip de bunun dışında ... Müessesesi işyerinde çalıştırılan işçilere de çalıştırıldığı süreler için yine 2. fıkra hükmünün uygulanması icap etmektedir. Davada davacı işçinin uyuşmazlık konusu dönemin tamamında İnşaat Müdürlüğü işyerinde çalıştığı kabul olunarak 63. maddenin 2.fıkrası hükmüne göre %30 üzerinden hesap yapılarak hüküm tesis edilmiş, buna dayanak olarak da davacının sigortalı işe giriş bildirgesindeki işveren ünvanının "İnşaat Müdürlüğü" olarak yazılması gösterilmiştir. Ancak sigortalı işe giriş bildirgesi davacının İnşaat Müdürlüğü işyerinde çalıştığının kesin delili olamaz. İşverenin,İnşaat Müdürlüğü olarak gösterilmiş olması, Emanet İnşaat Komisyonu'nun İnşaat Müdürlüğü'nce kurulmuş olmasından ileri gelebilir. İşverenin böyle gösterilmiş olması, işin esasına etkili değildir. Şu durumda olayda önemli olan nokta, davacının fiilen Emanet İnşaat Komisyonu işyerlerinde mi, yoksa ... Müessesesi, yani standart kadrolu işçilerin istihdam edildiği işyerlerinde mi çalıştığının tespitidir. Davacı şayet Emanet İnşaat Komisyonu işyerlerinde çalışmış ise, TİS'nin 63/2. maddesine göre İstihsal Primi Olamıyacağından bu istek reddedilmelidir. İnşaat Müdürlüğü işyerlerinde çalışmış olduğu takdirde de 63/2. maddedeki primi alır.
Bu çalışmaları değişik sürelerle, zaman zaman olmuş ise, her iki fıkra hükmü, çalışma sürelerine göre uygulanmalıdır. Bu hususlarda yeterli bir
araştırma ve inceleme yapılmadan ve tüm süreyi kapsayacak şekilde %30
üzerinden istihsal primi hesaplanarak ona göre hüküm tesisi doğru değildir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebepten BOZULMASINA,
12.5.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi.