DAVA  :  Davacı, fazla çalışma parası ile ücret ve ikramiye alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm, süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

 

 

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm temyiz itirazlarının reddine,

2-  Davalının temyizine gelince :

a) Davacı, 1.8.1983 tarihinden itibaren günlük kanuni çalışma süresinin 7,5 saate indirilmiş olmasına rağmen işverenin buna riayet etmeyerek 1.8.1983 ile 1.1.1984 tarihleri arasında günde 8 saat çalıştırdığını iddia ile yarım saate ait fazla mesai ücreti istemiştir. Mahkemece, günde yarım saat fazla mesai ücretine karar verilmiştir. Ancak işyerinde 3'lü vardiya halinde çalışıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda her vardiye 8 saattir. Bu süre içinde yarım saat ara dinlenmesi İş Kanunu'nun 64'üncü maddesi icabıdır. Davacının yemek yeme ve diğer tabii ihtiyaçlarını gidermesi bakımından yarım saatlik süreye ihtiyacı olacağı tabiidir. Böyle olunca 8 saatlik sürenin tamamında çalıştığından söz etmek isabetli olamaz. Bazı faraziyelerle yarım saatlik bu sürenin çalışılarak geçirildiğinin kabulü ve fazla mesai ücretine karar verilmiş olması doğru görülemez. Bu isteğin reddi gerekir.

b) Davacı, 7.5 saatlik çalışmaya 1.1.1984 tarihinden itibaren başladığını bildirmiştir. Ancak, bu tarihten sonrası için saat ücretinin evvelce 8 saat üzerinden ödenen miktarın 7.5 saate bölünmesi suretiyle tespiti gerekirken bu yapılmayarak, evvelce ek ödeme ile verilen yarım saatlik ücretin kesildiğini iddia etmiş ve yarım saatlik çıplak ücretini istedikten başka, her gün yarım saatlik ara dinlenmesi süresince çalıştığını da ileri sürerek ayrıca fazla mesai ücreti istemiştir. Mahkemece bilirkişi hesabına göre bu istekler de kabul edilmiştir. Gerçekten l984-1985 dönemine ait TİS'nin 49 'uncu maddesinde 1.1.1984 tarihinden itibaren işçilerin saat ücretlerinin önceki 8 saat karşılığı ücretin 7.5 saate bölünmesi suretiyle tespit edileceği yazılıdır. Şayet işveren tarafından 1.1.1984 tarihinden itibaren vu formüle göre yani saat ücreti tesbit edilerek ödeme yapılmış ve bilirkişi tarafından esas alınan ücret bu formül sonucu bulunan ücret ise, o takdirde yeniden bir hesap yapılması doğru olmaz. Şayet bilirkişinin esas aldığı ücret böyle bir formül sonucu bulunan saat ücreti olmayıp evvelki 8 saatlik çalışmaya göre verilen ücret ise, o zaman bu yarım saatlik normal ücretin şimdiki gibi verilmesi gerekir. Bu konuda yeterli açıklık yoktur. Taraflardan sorulup ihtilaf halinde gerekirse kayıtlar getirtildikten sonra mütehassıs bir bilirkişiden mütalaa alınmalıdır. İkramiye için de aynı husus söz konusudur.

1.1.1984 tarihinden dava tarihine kadar geçen süre için günde yarım saatlik fazla mesai isteğine gelince, bilirkişi sadece gece vardiyası için günde yarım saatlik fazla mesai ücreti hesaplanmış, mahkemece de gece vardiyasına münhasır olmak üzere istek kabul edilmiştir.

Bilirkişi gece vardiyası için bir sonuca varırken gündüz açık olan yemekhanenin gece kapalı olduğunu, işin niteliği itibariyle aksamadan yürütülmesi gerektiğini, bunun için her işçinin kendi kontrolünde bulunan makinanın başında bulunmak zorunda olduğunu, bu nedenle işveren tarafından hazırlanan kumanyaları iş başından ayrılmadan yemek durumunda bulunduklarını bildirmiştir. Ne var ki, çalışma şekli bakımından gece vardiyası ile gündüz vardiyaları arasında bir fark bulunmadığı anlaşılmaktadır,. Şu halde, davacı gündüz vardiyasında yarım saatlik ara dinlenmesini nasıl kullanıyorsa gece vardiyasını da aynı şekilde kullanabileceği düşünülmelidir. Gece vardiyasında da ihtiyaçlar sadece yemek yemeden ibaret değildir. Diğer tabii ihtiyaçlarının bulunacağı da tabiidir. Bundan başka gündüz vardiyasında yemekhanenin açık olması işçilerin münevebeli yemek yemeleri gece vardiyalarında da yarım saatlik ara dinlenmesini kullandığının kabulü zorunludur. Böyle olunca 1.1.1984 tarihinden sonraya ilişkin olarak istenilen fazla mesai ücretinin de reddi gerekir.

 

 

SONUÇ  :  Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine   26.9.1988 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972