 |
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E. 1998/465
K. 1998/3021
T. 3.3.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TİS'DE; ÇIPLAK ÜCRET TUTARINDAKİ TAZMİNAT DAVASI
EKONOMİK ZORUNLULUKTAN DOLAYI TOPLU İŞTEN
ÇIKARMA
KARAR ÖZETİ: TİS'de öngörülen çıplak ücret tutarındaki tazminatın ödetilmesi davasında; Davalı işveren ekonomik zorunluluktan dolayı toplu işten çıkarmanın gündemde olduğunu belirterek taraf işçi sendikasını görüşmeler yapılmak üzere çağırmış isede işçi sendikası işten çıkarma hususlarında müzakere yapmıyacaklarını bildirmiş böylece işverenin prosedürü işletme arzusu sonuçsuz kalmıştır. Bu durum karşısında davacı işçinin TİS'nin 42. maddesine dayanarak cezai şart niteliğindeki tazminat isteğinde bulunamaz.
(2822 s. TSK. m. 42)
Taraflar arasındaki, TİS'de öngörülen çıplak ücret tutarındaki tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın .faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 3.31997 salı günü tayin edilerek taraflara çağın kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına Avukat N. İlhan ile karşı taraf adına Avukat Muzaffer geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
İşyerinde uygulanmakta olan Toplu İş Sözleşmesinin 42. maddesinde işletmenin veya işyerinin ekonomik veya teknolojik durumu veya teknolojik durumu veya işyerinin veya işletmenin gerekleri bakımından zorunlu olarak işçi çıkarılması ihtiyacının duyulması durumunda bir prosedür öngörülmüş olup, buna göre işverenin bu durumu taraf işçi sendikalarına bildirmesi ve böylece tarafların bir araya gelerek işten çıkarma esaslarını, çıkarılacak işçi sayısı ve bunların ünitelere göre dağılımı belirlenerek bir anlaşma zemini oluşturulması öngörülmüştür.
Davacı işçi kendisi ile birlikte çok sayıda işçinin işten çıkarıldığını ancak bu çıkarmanın Toplu iş Sözleşmesinin anılan maddesine aykırı olduğun ileri sürerek aynı maddenin 3. fıkrasında öngörülen 7 aylık çıplak ücreti tutarında tazminatın ödettiriilmesi isteği ile dava açmıştır. Mahkemece ortada ekonomik nedenle Toplu işten çıkarmanın söz konusu olduğu ancak öngörülen prosedürün işletilmediği sonucuna varılarak istek doğrultusunda hüküm kurulmuştur.
Dosya içinde yer alan belge ve tutanaklara göre davalı işveren ekonomik zorunluluktan dolayı toplu işten çıkarmanın gündemde olduğunu belirterek taraf işçi sendikasını görüşmeler yapılmak üzere çağırmış taraflar bir araya gelmişler, davalı işveren çıkarma esaslarını, çıkarılacak işçi sayısını, işten çıkarma tarihi ve işten çıkarılacak işçinin ünitelere göre dağılımı hususlarında, bilgi vermiş ve ayrıntılı açıklamalarda bulunmuştur. Buna karşı işçi sendikası işten çıkarma hususlarıında müzakere yapamıyacaklarını böyle bir konu hakkında karara varamayacaklarını bildirmiş, böylece işverenin prosedürü işletme niyet ve arzusu sonuçsuz kalmıştır. Olayların bu seyri, Toplu İş Sözleşmesinin 42. maddesine uygun şekilde, işverenin davranışta bulunduğunu, yapabileceği başka bir şeyin kalmadığını işçi sendikasının prosedürün işletilmesine engel olduğunu göstermektedir ki, bu durum karşısında davacı işçinin 42. maddeye dayanarak cezai şart niteliğindeki tazminat isteğinde bulunması olanağı yoktur. Bunun sonucu olarak isteğin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ Temyiz olunan kararın yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), davalı yararına takdir edilen 2.000.000. TL. duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 3.3.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.