 |
T.C.
YARGITAY
9. Ceza Dairesi
Esas No: 1993/5
Karar No: 1993/933
Tarih: 22.02.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : 1475 sayılı İş Kanunu'na muhalefetten Tarım Kredi Kooperatifleri Bölge Birliği'nin anılan Kanun'un 25-98/c maddeleri uyarınca, 220.500.000 lira para cezası ile cezalandırılmasına dair, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Adana Bölge Müdürlüğü'nce verilen 7.1.1992 gün ve 8422-31-3-300 sayılı karara karşı yapılan itirazın kabulüne ilişkin, Mersin 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nce ittihaz olunan 18.9.1992 gün ve 992/2 Müt. sayılı kararın,
Tüm dosya münderecatı ile dosyada mevcut Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişi tarafından işyerlerinde yapılan denetim sonucunda düzenlenen 29.11.1991 gün ve 159 sayılı inceleme raporu içeriğine göre, 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu'nun 1/3. madde ve fıkrasında düzenlenen "bu esaslara göre kurulan bir veya birkaç il dahilindeki kooperatifler bölge birliklerini.... kurarlar" hükmü uyarınca, M. Bölge Birliği Müdürlüğü'ne bağlı olduğu anlaşılan değişik illerde mevcut işyerlerinin denetlenmesi sonucunda, sakat ve eski hükümlü işçi çalıştırmadıklarının tespit olunması suretiyle, 1475 sayılı Kanunu'nun 25. maddesi uyarınca işveren sıfatıyla M. Bölge Birliği Müdürlüğü adına tayin ve tebliği olunan idari para cezasına karşı vukuu bulan itirazın reddi yerine yazılı olduğu şekilde gerekçe ile karar ittihazında isabet görülmediğinden bahisle CMUK'nin 343. maddesi gereğince bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı'nın 29.12.1992 gün ve 51738 sayılı yazılı emrine atfen C. Başsavcılığı'nın 5.1.1993 gün ve Y.E. 1124-105127 sayılı tebliğnamesi ile daireye ihbar ve dava evrakı tevdii kılınmakla incelendi:
KARAR : 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu'nun "Amaç ve Çalışma konuları" başlıklı 3. maddesinin Merkez Birliği ile ilgili III. bendinin (e) alt bendi " Kooperatiflerle, Bölge ve Merkez Birlikleri'nin personel politikasını tespit etmek ve yürütmek", "Yönetim" başlıklı 5. maddesinin 3,4 ve 5. fıkraları da "Kooperatifler, Bölge Birlikleri ve Merkez Birliği'nde imzaya yetkili diğer personel, Genel Müdürün teklifi ve Merkez Birliği Yönetim Kurulu'nun onayı ile tayin edilir. ", "Diğer personelin tayin ve nakli ise Genel Müdürlük tarafından yapılır", "Görevden alınmalarda, atamadaki usul ve esaslar uygulanır." hükümlerini içermektedir. Bu hükümlere göre kooperatifler ve Bölge Birlikleri de dahil personelin tayin ve nakli Merkez Birliği Yönetim Kurulu ve Genel Müdürlüğü'nün görevleri içinde kalmaktadır. 1475 sayılı İş Kanunu'nun 1. maddesindeki tanımlama ile 1581 sayılı Kanun'la getirilen özel statü ve buna ilişkin özel hükümler birlikte değerlendirildiğinde, personel alımı yönünden Merkez Birliği'ni işveren olarak kabul etmek gerekmektedir. Tarım Kredi Kooperatifleri ve Bölge Birlikleri tüzel kişiliğe sahip olmakla birlikte personel alımı dolayısıyla hizmet sözleşmesi yapmak yetkileri mevcut değildir. Ceza Hukuku'nun sorumluluk ilkeleri nazara alındığında, dava konusu somut olayda, personel tayin ve nakil yetkisi bulunmayan Bölge Birliği'nin idari para cezasında sorumlu tutulması mümkün görülmemektedir. İdari para cezasına vaki itirazın kabulüne dair kararın dayandığı gerekçe yerinde değilse de cezai sorumluluk yönünden sonucu itibariyle usul ve yasaya uygun bulunmaktadır.
SONUÇ : Bu nedenle yazılı emre atfen düzenlenen tebliğname münderecatı yerinde görülmediğinden REDDİNE, dosyanın gereği için Yargıtay C. Başsavacılığı'na iadesine, 22.2.1993 gününde oybirliği ile karar verildi.