DAVA : 1475 sayılı İş Kanunu'na muhalefet etmekten, T.I.İ Ortak Girişimi T.A.Ş.'nin, anılan Kanun'un, 108,98/C maddeleri uyarınca 122.000.000 lira para cezası ile tecziyesine dair Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Adana Bölge Müdürlüğü'nce verilen 1.11.1989 gün ve 226 15.52-3 sayılı karara ve karara itirazın reddine ilişkin, Adana 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nce verilen 20.12.1989 gün ve 1989/85-85 sayılı kararın;

  Tüm dosya münderecatına nazaran, 1475 Sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinde işyerinde istihdam edilecek sakat ve hükümlü işçi sayısının tesbitinde sürekli işlerde çalıştırılan daimi işçi sayısı üzerinden hesaplanacağı belirtilmiş bulunduğu cihetle, mezkür işyerinde istihdam edilen işçilerin daimi ya da geçici işçi sayıları belirtilmeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş müfettişi tarafından düzenlenen 19.10.1989 gün ve 1989/115 sayılı inceleme raporuna binaen idari para cezası verilmiş bulunduğu gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı olduğu şekilde karar ittihazında isabet görülmediğinden bahisle C.M.U.K.'nin 345. maddesi gereğince bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığının 15.3.1990 gün ve 032371 sayılı yazılı emrine atfen C. Başsavcılığı'nın 20.3.1990 gün ve YK 474 sayılı tebliğnamesi ile Daire'ye ihbar ve dava evrakı tevdi kılınmakla incelendi.

  Dosya kapsamından, T.I.İ. Ortak Girişimi'ne ait... otoyol inşaatı işyerinde, eksik sakat ve eski hükümlü çalıştırıldığından bahisle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Adana Bölge Müdürlüğü tarafından 1475 Sayılı kanun'un değişik 25 ve 98/C maddelerine dayanılarak 122.000.000 lira idari para cezası tahakkuk ettirildiği ve bu cezaya vaki itirazın ise Sulh Ceza Mahkemesi'nce reddedildiği anlaşılmatadır.

  1475 Sayılı kanun'un 25. maddesi (A) bendi 2. fıkrasıyla, aynı maddenin (B) bendi 2. fıkrasında çalıştırılacak sakat ve eski hükümlü sayısının tespitinde (daimi işçi sayısının esas alınacağı) ayrı ayrı belirtilmiştir.

  Daire'mizin devamlılık arzeden mütaaddit kararlarında; 1475 Sayılı Kanun'un 25. maddesinde yazılı (daimi işçi) sözcüğünden ne anlaşıldığı yolunda, Kanun'da herhangi bir açıklık bulunmamakla birlikte, sadece süresi belli olmayan iş sözleşmelerine göre çalışan ve çalışmalarında devamlılık bulunan işçilerin daimi işçi olarak kabulü gerektiği, bunun dışında işin niteliği itibariyle belirli süre devam edip son bulan işlerde çalışanların daimi işçi sıfatını taşımadıkları ve bunların 25. maddede yazılı daimi işçi kabulüyle sakat ve eski hükümlü oranının belirlenmesinde esas alınmasının mümkün bulunmadığı açıkça belirtilmiştir. Ayrıca eksik sakat ve eski hükümlü çalıştıran işverenin cezalandırılabilmesi için kastının bulunması gerektiği vurgulanmıştır.

  İşveren vekili tarafından Sulh Ceza Mahkemesi'ne tevdi edilen 15.11.1989 günlü itiraz dilekçesinde, özetle; hakkında idari para cezası uygulanan T.I.İ. Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü'nden... otoyol işini taahhüt ettiği, bu işyerinin ağır ve tehlikeli işler kapsamına giren geçici bir işyeri olduğu, gerek Çalışma ve sosyal güvenlik Bakanlığı Adana Bölge Müdürlüğü'nce, gerek Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından işyerinin geçici işyeri olduğunu gösterir şekilde (4) kodu ile temsil edildiği, İş Müfettişi tarafından mahallinde yapılan tespit sırasında bu hususun nazara alınmadığı ve çalışan işçilerin daimi ve geçici olup olmadıklarının belirlenmediği, buna rağmen 12.5.1989 ve 12.6.1989 tarihli yazılarla İş ve İşçi Bulma Kurumu Adana Şube Müdürlüğü ile Ceyhan Bürosu'ndan, işyerinde çalıştırılmak üzere sakat ve eski hükümlü talebinde bulunulduğu, Kurum'un Adana Şube Müdürlüğü tarafından (Sakat ve eski hükümlü istihdamı ile ilgili genelge ve talimatlar yürürlükten kaldırıldığı için isim listesi düzenlenmeyeceğinin) kendilerine 16.5.1989 tarihli bir yazı ile bildirildiği, Ceyhan Büro Şefliği tarafından ise (23) kişilik bir sakat işçi listesi gönderildiği, bu kişilerin işyerine davet edilerek gelenlerin mülakata tabi tutulduğu, durumun yazı ile Kurum'un yeni işçi göndermemesi nedeniyle de kendi imkanlarıyla tespit ettikleri bazı sakat ve eski hükümlülere tabligat yapıp davet ettikleri, ağır ve tehlikeli işler kapsamında olan ve el-göz-zihin koordinasyonunu gerektiren ağır iş makinaları ile çalışmakta olan ve hayati risk taşıyan mekanlarda gerçekleştirilen işleri üstlenen işyerinde, ancak yardımcı ve tali işlerde sakat işçi çalıştırılabileceği, ayrıca geçici işyeri olarak kodlanan işyerinde, sakat ve eski hükümlü sayısının tespitinde daimi işçi sayısının belirlenmesiyle bu sayının nazara alınması gerekeceği bildirilerek, idari para cezası işleminin yasaya, tatbikata ve hukuk kaidelerine aykırı olup dayanağı bulunmadığı cihetle iptaline karar verilmesi istemiş, bazı yazı ve belge örnekleri itiraz dilekçesine eklenmiştir.

  Dosya arasında örneği bulunan 5.10.1989 günlü İş Müfettişi tarafından düzenlenen tutanakta ve daha sonra bu tutanağa dayanılarak tanzim olunan 19.10.1989 tarihli inceleme raporunda, itiraz dilekçesinde bahsedilen konulardan hiçbirine değinilmeden, sadece aylar itibariyle işyerinde çalışan toplam işçi adediyle çalıştırılan sakat işçi adedinin belirtilmesiyle yetinilmiş, Bölge Müdürlüğü'nce de sadece bu tespite dayanılarak, yine bahis konusu hususlar açıklanmadan idari para cezası uygulamasına gidilmiştir.

 

 

  KARAR VE SONUÇ : Belirlenen bütün nedenlerle, idari para cezasına yapılan itiraz üzerine, Mahkemece itiraz dilekçesinde bahsedilen hususlar etraflıca araştırılıp, davaya konu işyerinin daimi işyeri sıfatına haiz olup olmadığı, çalıştırılan işçilerden ne kadarının daimi işçi, ne kadarının geçici işçi olduğu hususlarının tespitinden sonra, işverenin bu işyerinde sakat ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu bulunup bulunmadığı, çalıştırmak zorunda ise aylar itibariyle kaç sakat ve eski hükümlü çalıştırması gerekeceği, eksik çalıştırdığı anlaşıldığı takdirde bu konuda kasıtlı hareket edip etmediği hususları araştırılıp tartışılmak suretiyle bir sonuca varılması gerekirken, bütün bu hususlar yerine getirilmeden ve hiçbir gerekçe gösterilmeden yazılı şekilde itirazın reddine karar verilmesi;

  Kanun'a aykırı ve yazılı emre atfen düzenlenen tebliğname münderecatı bu itibarla yerinde görüldüğünden Adana 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nce itiraz olunan 20.12.1989 gün ve 1909/85-85 Müt. sayılı itirazın reddine müteadair kararın C.M.U.K.'nin 343. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 1475 Sayılı Kanun'un 108. maddesinin "...itiraz zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır..." hükmünü ihtiva etmesine işveren vekilleri tarafından Sulh Ceza Mahkemesi'ne tevdi edilen 15.11.1989 günlü, duruşma talebini havi itiraz dilekçesine bahsedilen ve yukarıda özeti belirtilen hususların, duruşma açılmaksızın araştırılıp tesbitinin mümkün bulunmamasına, ayrıca Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun oybirliği ile ittihaz eylediği 10.11.1986 gün ve 208/506 sayılı kararda etraflıca açıklandığı üzere, 26.10.1982. tarih, 29/12 sayılı ve 3.6.1986 tarih 129/11 sayılı içtihadı birleştiren kararlarında bahsedilen, işin esasını halleden kararlar için yeniden yargılama yapılamayacağı hususun yargılama yapılarak ittihaz edilmiş kararlar için bahis konusu olduğu, olayımızdaki gibi, dava konusu olmayan ve sadece idari para cezasına vaki itiraz üzerine Mahkemece evrak üzerinde hiçbir araştırmaya gerek görülmeden verilen kararın bozulması üzerine yapılacak mahkemenin takriri muhakeme mahiyetinde olmayıp ilk defa yapılacak muhakeme niteliğinde bulunduğu ve bunda da zaruret olduğu nazara alınarak itiraz dilekçesinde bahsedilen hususların duruşma açılıp yukarıdaki açıklamalarda gözönünde tutulup, araştırılıp tartışılması suretiyle karara bağlanması gerektiğine, dosyanın Yargıtay C. Başsavcılığı'na iadesine 12.4.1990 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972