506  sayılı  Sosyal  Sigortalar  Kanununa  muhalefetten  sanık  Veysel'in  idari para cezası ile  cezalandırılmasına  dair  Sosyal Sigortalar Kurumu Ankara Sigorta Müdürlüğü'nce verilen 10.7.1989 gün ve 71684  sayılı  karara  karşı  yapılan  itirazın  reddine  ilişkin,  (Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi)nce verilen 29.12.1989 gün ve 1989/1086 1195 sayılı kararın,

Tüm dosya münderecatına nazaran,

1-  506  sayılı  Kanunun,  9.7.1987  tarihinde  yürürlüğe  giren 3395 sayılı Kanunla değişik 79.  maddesine  göre,  Kurumca iş yerinde herhangi bir teftiş ve tesbit yapılmadan, sadece 25.2.1989  gün  ve  24633  sayılı  tebligat  esas alınarak idari para cezasına hükmedilmiş bulunulduğu,

2-  Kurumca  yapılan  teftişler  esnasında,  30.9.1981  tarihli  tesbit  tutanağı  ile  7.11.1981 tarih  ve  226/1288  sayılı  raporda,  sözkonusu  iş  yerinde çalışan işçi tesbit edilmediği ve bu husus iş veren tarafından kuruma verilen müteaddit dilekçelerle bildirmiş olduğu, Gözetilmeden, vaki  itirazın  kabulü  yerine  yazılı  şekilde  reddine  karar  ittihazında  isabet görülmediğinden bahisle CMUK.nun 343. maddesi gereğince bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı'nın 6.3.1990 gün ve 10311 sayılı  yazılı  emrine  atten  C.  Başsavcılığı'nın 8.3.1990  gün  ve  Y.  E.  392  sayılı  tebliğnamesi  ile  daireye  ihbar ve dava evrakı tevdii kılınmakla incelendi:

Sosyal  Sigortalar  Kurumu  Ankara  Sigorta Müdürlüğü tarafından muteriz işveren Veysel'e gönderilen 24 Şubat 1989 gün ve 24633 sayılı yazı ile 1.1.1981 31.12.1988 devresinin kayıt teftişi  yapılacağından  bahisle  bu  tarihlere  tekabül  eden  bir  kısım  defter  ve  belgelerin (30)  gün  içinde  ibrazının  istendiği ve süresinde ibraz edilmemesi nedeniyle de 506 sayılı Kanunun  değişik  79.  ve  140. maddeleri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 29/d maddesine  dayanılarak  her ay için ayrı ayrı 20.000 lira olmak üzere cem'an 1.500.000 lira idari  para  cezası  tayin  edilerek, 10 Temmuz 1989 gün ve 71684 sayılı yazı ile işverene tebliğ  edildiği,  bu  cezaya,  vaki  itirazın  ise  Sulh Ceza Mahkemesince, 1977 yılı Ocak ve Temmuz  tarihleri  arasında  Enver'e  ve  1988  yılı  Ağustos ve Ekim tarihleri arasında da Şener'e  ücretleri  ödenmediğinden  ve  bu  yıllara  ait  kayıt  ve  belgelerle ücret bordrolarının ibraz edilmediğinden bahisle reddine karar verildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.

Görüldüğü gibi, idari  para  cezasına  konu  edilen  eylem  1.1.1981  ila  31.12.1988 tarihlerini kapsayan  devreye  ait  bir  kısım  defter  ve  kayıtların  yapılan  tebligata  rağmen süresinde Kuruma ibraz edilmemesinden ibarettir.

506 sayılı Kanunun 79. maddesi işveren "......muteber  işyeri  kayıtlarını  kurumca istenmesi  halinde ibraz etmekle yükümlüdür..." hükmünü ihtiva etmekte, aynı Kanunun 140/b maddesinde ise bu hususta yazılı ihbar yapılması öngörülmektedir.

Yargıtay  Ceza  Genel  Kurulu'nun  7.3.1983  gün  ve 508/102 sayılı, ayrıca 14.3.1983 tarih 251/114 sayılı oybirliğiyle  ittihaz  eylediği  kararlarında  gerekçesi  etraflıca  açıklandığı üzere,  506 sayılı Kanuna göre ihtarla oluşan suçlarda, gerek adı geçen kanunda gerekse bu Kanunun  79.  maddesine  dayanılarak  çıkartılan Sosyal Sigorta İşlemleri Tüzüğü ile daha sonra yürürlüğe giren Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde, Kurumun işverene hangi süre içinde  ihtarda  bulunması  gerektiğini  belirleyen  bir  hüküm  mevcut  olmamakla  birlikte kurumun  iyiniyet  kurallarına  uygun  şekilde  hareket etmesi, keyfi olarak işvereni uzun süre ceza  tahdidi altında bulundurmasına imkan verilmemesi, 506 sayılı Kanunun 140. maddesinde yazılı  cezanın  para  cezasından  ibaret  bulunması  ve  TCK.nun 102. maddesinin 4. bendi uyarınca  bu nevi cezalarda asli zamanaşımının 5 seneden ibaret olması nedenleriyle Sosyal Sigortalar Kurumunun azami 5 yıl içinde ihtar yapılabileceğini  aksi  halin  iyiniyet kurallarıyla  bağdaşmayacağının  görevini  belirli  bir süre içinde yapmayan kurumun bunun sonucunu karşı tarafa yüklemesinin mümkün bulunmadığının kabulü gerekir.

Ayrıca;

506  sayılı  Kanunun,  3395  sayılı  Kanunla değişik 140. maddesinde, bu kanunda yazılı yükümlülükleri  yerine  getirmeyenlere  10.000  liradan 500.000 liraya kadar idari para cezası verilmesi  öngörülmekte,  maddenin  son fıkrasında ise para cezalarının uygulanmasıyla ilgili usul ve esasların yönetmelikle belirleneceği bildirilmektedir.

Bu  maddeye  dayanılarak  çıkartılan  Sosyal  Sigorta  İşlemleri  Yönetmeliğinin 6. kısım 1. bölümünün  (Kanunun 140. maddesine istinaden Kurumca verilecek idari para cezalarının usul ve esasları)  başlığı  altındaki  27,  28  ve  29.  maddelerinde,  506 sayılı Kanunun 140. maddesinde  gösterilen  asgari  para  cezası miktarı üzerinde 100.000 50.000 40.000 20.000 lira para cezaları belirlenmiş,  ayrıca  yönetmeliğin  29.  maddesi  (d)  bendi  ile  işyeri kayıtlarını belirlenen süre içinde  ibraz  etmeyen  işverenlere,  kayıtların  ilişkin  olduğu her bir ay için  20.000  lira  ceza  tayinininden  bahsedilmek  suretiyle  yeni  bir  ceza öngörülmüştür.

T.C.  Anayasa'nın  115.  maddesine  göre tüzüklerin kanunlara, 124. maddesi uyarınca da yönetmeliklerin kanunlara ve tüzüklere aykırı olmaması gerekir.

Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre  de  yönetmelikteki  hükümle  yasadaki  hüküm çelişkili  bulunduğu  takdirde,  mevzuat  hiyerarşisi  bakımından  yasa  maddesi  uygulama önceliğine sahiptir.

506  sayılı  Kanunun  140.  maddesi  son  fıkrasındaki;  (..para cezalarının uygulanmasıyla ilgili usul  ve  esasla  yönetmelikle  belirlenir.)  hükmüne  istinaden  çıkartılan  yönetmelikle sadece, Kanunun 140. maddesine dayanılarak kurumca verilecek idari para cezalarının yerine getirilmesi şekil, usul ve esaslarıyla tebligat, infaz ve sair idari konuların düzenlenmesi  mümkün  olup  idarenin  ve  sonuçta  itiraz  vukuunda hakimin takdir hakkını kısıtlar  şekilde,  kanun  maddesinde  yazılı  asgari  ceza miktarı üzerinde ceza belirlenmesi ve yeni bir suç iddiası mümkün değildir.

3395  sayılı  Kanunla  değişik  506  sayılı  Kanunun 140. maddesi (b) bendi 2. fıkrasına göre,  Kurumca  gerekçesi  belirtilmek  şartıyla  maddede  yazılı  10.000 lira ile 500.000 lira arasında  idari  para  cezası tayini mümkün ise de, olayımızda kurumca bu yola gidilmemiş, yukarıda  da  açıklandığı  üzere. işverene 24 Şubat 1989 günü yapılan tebligatla 1.1.1981 ila 31.12.1988  devresine  ait  bir  kısım  defter  belge  ve  kayıtların  ibrazı istenmiş, süresinde ibraz  edilmemesi  nedeniyle  de  Sosyal  Sigorta İşlemleri  Yönetmeliğinin  29 maddesine dayanılarak  bahis  konusu  tarihler  arasındaki  her  ay  için  ayrı  ayrı  20.000'er lira olmak üzere cem'an 1.500.000 lira idari para cezası tayin edilmiştir.

Defter  ve  kayıtların  talep  edilmesine rağmen ibraz edilmemesi hususu. tekrarlanan suç olmayıp tek fiille oluşan  ani  suç  olması  nedeniyle  yönetmeliğe  dayanılarak,  ibraz edilmeyen her ay için ayrı ayrı ceza tayini de mümkün değildir.

Aksine  düşünce  ile işverenin aynı konuda uzun süre ceza tehdidi altında bulundurulması, yasanın amacına, hukukun genel prensiplerine ve iyiniyet kurallarına ters düşer.

Bu  belirlemelere  nazaran,  kurumun  24  Şubat  1989  günlü  yazısıyla  ibrazı  istenilen 1984-1988  yılları  defter  ve  kayıtlarının  süresinde  ibraz  edilmemesi  suretiyle  oluşan tek suç  nedeniyle  506 sayılı Kanunun 140/b maddesi gereğince idari para cezası tayini yerine kurumca  yazılı  şekilde  ceza belirlenmesi mümkün bulunmadığı cihetle vaki itirazın kabulü gerekirken,  itiraz  konusu  eyleme  uymayan  bir  gerekçe  ile itirazın reddine karar verilmesi.

Kanuna  aykırı  ve  yazılı  emre  atfen  düzenlenen  tebliğname  münderecatı  bu  itibarla yerinde  görüldüğünden Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi'nce ittihaz olunan 29.12.1989 gün ve  1989/1086-1195 sayılı itirazın reddine mütedair kararın CMUK.nun 343. maddesi uyarınca BOZULMASINA,  vaki tebligata  rağmen 1984-1988 yıllarına ait defter ve belgeleri kuruma süresinde  ibraz etmeyen işveren Veysel'in 506 sayılı Kanunun 140/b ve 3506 sayılı Kanunun ek 1. maddesi hükmü nazara alınarak Kurumca belirlenen 1.500.000 lira idari para cezasının (30.000)  liraya  indirilmesine,  infazın  bu  miktar  üzerinden  yapılmasına,  bunun  dışındaki para  cezasının  çektirilmemesine  dosyanın  gereği için Yargıtay C. Başsavcılığı'na iadesine, 4.4.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972