 |
T.C.
YARGITAY
8. Hukuk Dairesi
E: 2000/669
K: 2000/1454
T: 22.2.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TAPU KAYDININ OLUŞUMU
İDARİ İŞLEM - İDARİ YARGI YERİ
Karar Özeti: Tapu kaydının Belediye Encümeni Kararı ile 3194 sayılı imar Yasasının 18. maddesi uyarınca hamur kuralı uygulanmak suretiyle oluşması halinde, bu idari işlem iptal ettirilmediği sürece de adli yargıda açılan tapu iptali davasına düzenleme olanağı yoktur.
(3194 s. İmar K. m. 18)
(743 s. MK. m. 930)
Münteha ve müşterekleri ile Ahmet aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair (Aşkale Asliye Hukuk Hakimliği)nden verilen 12.11.1998 gün ve 188-112 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Ahmet vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra bir kısım eksikliklerden dolayı mahalline iade edilen dosya tamamlanıp geri çevrilmekle incelendi, gereği düşünüldü:
Davacılar; 330 ada, 8 parselin murisi ve babaları Mürsel'den kendilerine kaldığını, babalarının başka bir tarlayı Ihsan denilen kişiye sattığını ve onun da davalıya satış yaptığını, ancak kadastroda hata ile nizalı yerin davalı adına yazıldığını ileri sürerek, iptal ve tescil talebinde bulunmuşlardır. Davalı cevabında; nizalı taşınmaz ve çevresinin bütün halinde davacıların babasına ait iken, harici satışa konu olduğunu ve tapulamada herkese paylı olarak verildiğini ve İmar Yasasındaki yasak nedeniyle bölünemediğini, daha sonra Belediyenin yaptığı imar uygulaması sırasında bu parselin kendisine kaldığını, bu davanın yerinin idari mahkeme olduğunu, imar uygulamasındaki farklı işlemin kendilerini bağlamayacağını ileri sürerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmaz, tapulama tesbiti sırasında 130 ada, 17 parsel numarasıyla ve 16 dönüm yüzölçümü ile davacıların babası Mürsel ile paydaşları adına tapuya tescil edilmiştir. Muris Mürsel, taşınmazdaki paylarının bir kısmını tapulamadan önce tapu dışı ve harici olarak noter ve adi senetlerle başkalarına satarak zilyedliğini devretmiştir. Ancak, Belediye Encümeninin yazısı gereği, ifrazın mümkün bulunmaması nedeniyle hisse üzerinden paylar tescil edilmiş, bu arada davalı adına da 372/16384 pay verilmek suretiyle 1994'de tapuya tescil işlemi yapılmıştır. Daha sonra 19.6.1994 tarihinde imar uygulaması yapılmış ve bu uygulama sonucu davalıya 330 ada, 8 imar parsel numarasıyla 287 m2 miktarındaki yer tescil edilmiştir. Yargıtay incelemesi sırasında eksikten mahallinden istenilen imar uygulamasına dair 19.8.1993 tarihli Belediye Encümen kararı ile niza konusu parselin 3194 sayılı Yasanın 18. maddesi uyarınca ve hamur kuralı uygulanmak suretiyle ve idari karara dayalı olarak imar parselasyonunun yapılması sonucu oluştuğu anlaşılmıştır. Belediyelerin yapmış olduğu ve 3194 sayılı Yasanın 18. maddesine dayanan imar şuyulandırması ile ilgili işlemlerde yetkili merciler Belediyelerdir. Bu şekilde idari tahsisle oluşan tapularla ilgili uyuşmazlıklarda tapunun oluşumunu sağlayan idari nitelikteki tahsis işlemi merciince iptal ettirilmedikçe genel mahkemelerde tapu iptal davasının dinlenemeyeceği Yargıtayın yerleşmiş kararları gereğidir. Davaya konu tapu kaydı Belediyenin şuyulandırma işlemi sonunda alınan idari kararlardan oluşmuştur. MK. nun "tescilin hükümleri" başlığını taşıyan 930/1. maddesi hükmüne göre ayni haklar tescille doğar, sıra ve tarihleri tescil kaydına göre alır. Bu durumda, dava konusu taşınmaz malın Tapu Siciline kaydedilmesine sebep olan idari karar hukuki varlığını koruduğu sürece tapu iptal ve tescil davası dinlenemez. Ancak, taşınmazın Tapu Siciline kaydedilmesine dayanak teşkil eden idari kararın idari yargı merciince Kanuna aykırılık nedeniyle iptali cihetine gidilerek iptal kararının kesinleşmesinden sonra tapudaki tescil işleminin yanlış bir, idari tasarruftan ileri geldiği ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunun anlaşılması sonucu "yolsuz tescil" durumuna düşmesinden sonra açılacak tapu iptal davası dinlenebilir (HGK 7.10.1992 T., 1992/14-365-559) Bu sebeple açıklandığı şekilde; tescilin hukuki sebebine teşkil eden idari karar iptal ettirilmeden açılan tapu iptal yoluyla mülkiyetin aktarılması davasının reddine karar verilmesi gerekirken, kabulüne karar verilmiş olması isabetsiz ve temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), ve 1.370.000.- lira peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 22.2.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.