Sabri ve müşterekleri, dahili davacılar Melike ve müşterekleri ile Hazine aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının reddine dair (Malazgirt Asliye Hukuk Hakimliği)nden verilen 21.10.1999 gün ve 61/90 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar ve dahili davacılar tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

Davacılar; murisleri Hasan ve Derviş'ten intikal eden eklemeli zilyetliğe dayanarak dava konusu taşınmazlara ait tapu kaydının iptali ile adlarına miras payları oranında tescile karar verilmesini istemişlerdir. Davalı Hazine, davanın reddini savunmuş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacılar tarafından temyiz edilmiştir.

Mahkemece, davacıların köyü  1959 yılında terk ettikleri, bu tarihten itibaren taşınmazı kullanmadıkları ve bu şekilde zilyetliklerinin kayba uğradığı nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve tanıklar; davacıların 1959 yılında köyde vukuu bulan bir cinayet nedeniyle köyü terk ettiklerini bu sebeple taşınmazlarla ilişkilerinin kesildiğini, ancak bazı tanık beyanlarına göre; başka köyde oturmakta iken taşınmazları kullanan bir kısım şahısların davacılara kira ödediklerini açıklamışlar, davacılar da; köyü 1959 yılında cinayet nedeniyle terk ettiklerini ve 1979 yılma kadar köye dönmediklerini beyanlarıyla bildirmişlerdir. Uyuşmazlık; somut olayda, terk yoluyla zilyetlik kaybının söz konusu olup olmadığı, zilyetliğin kaybı ile ilgili unsurların davada bulunup bulunmadığının araştırılıp tartışılması ile ilgilidir.  Terk,  zilyetliğin  iradi  olarak kaybedilme şekillerindendir.  Medeni Kanunda zilyetliğin kaybı özel bir şekilde düzenlenmiş değildir. Kanun bu konuya dolaylı olarak 889,901 ve 902. maddelerinde değinmiş ve 889. maddesinde; zilyetliğin geçici olarak kullanılmamasının zilyetliğin kaybı anlamına gelmeyeceğini açıklanmıştır. Zilyedliğin geçici olarak kesilmesinden sözedilen 889. madde hükmünün ters anlamı; geçici olmayan, sürekli olan zilyetliğin yitirilmesi sonucunu doğuracağını deyimlemektedir. Doktrinde ve uygulamada zilyedliğin a) - Zilyedin iradesine dayanarak: b) - İdaresine dayanmadan (İrade dışı) olmak üzere iki şekilde yitirildiği kabul edilmektedir. Zilyet şey üzerindeki egemenliğini geçici olmayan iradesi ile ya da iradesi dışında yitirmesi ile zilyedlikde yitirilmiş olur. Geçici olmayarak su altında kalan taşınmaz üzerindeki" zilyedlik iradeye bağlı olmaksızın kaybedilmiş zilyedlik sayılır. Zilyedliğin başkasına aktarılması suretiyle zilyetliğin devri durumunda ise iradeye dayanan yitirme söz konusudur. Başkasına aktarılmadan zilyetlinin erki yoluyla da zilyedlik kaybedilebilir. Bir kimsenin tarlasını belli bir neden   yokken   uzun   yıllar   kullanmaması   ve   onun   tarla   üzerindeki egemenliğini dile getirecek herhangi bir şekilde ilgi göstermemesi, artık o tarlayı terk ettiği yolunda herkeste bir kanı uyandırır. Zira, zilyedin taşınmaz mala ilgi göstermemesi uzun süre taşınmaz üzerindeki başkalarının zilyetliğine itiraz etmemesi, zilyedin, zilyedliği terk iradesinin varlığına karinedir. Bu şekilde zilyedin o yeri terkettiği hakkında herkeste bir kanı uyandırması durumunda zilyedliğin yitirilmesi söz konusu olur. Bunların dışında, uzunca bir süre ilgisizlik durumu gerçekleşmemiş olsa dahi bir kimse yani zilyed, tarlasını ekmeyeceği, kullanmayacağı ve artık bu yeri terkettiği yolunda niyet ve iradesini belli etmiş ve fiili olarakta taşınmaz üzerindeki egemenliğine son vermiş ise, bu durumda da, davacının beyanına dayanarak ve iradi yolla terk oluşmuşsa bu gibi hallerde terk idaresinin varlığı, şarttır. İradenin varlığı olayların doğal akışına, hayat tecrübesine göre anlaşılabileceği gibi davacı zilyedin açık bir irade bildiriminden de anlaşılabilir. Mahkemece, her ne kadar terk nedeninin oluştuğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ve bu hususta tanıklardan bilgi toplanmış ise de toplanan bilgiler zilyedliğinin terkinin yukarıda açıklanan unsurlarını araştırmaya ve belirlemeye yeterli değildir. Bu sebeple gerekçenin dayanağı olan terk olayı davada yeterince araştırılmamıştır. Bu kerre taraf tanıklarından yukarıda açıklandığı şekilde somut olayda zilyedliğin terki suretiyle bir kaybının söz konusu olup olmadığının bilirkişi ve tanıklardan yeniden etraflıca sorulup bilgilerinin tesbitinden sonra gerekli tartışma yapılarak sonucuna göre bir karar verilmelidir. Bunlardan ayrı, dava konusu taşınmazlara ait kadastro tutanaklarının revizyon gördüğü kayıtlar ile kayıtların dayanağını teşkil eden belirtme tutanaklarının ve bunların dayanağı belgelerin bulunduğu yerden getirtilerek mahallinde nizalı taşınmazlara uygulanması, belirtme sebebinin ve taşınmaz niteliğinin araştırılarak bu sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm verilmiş olması isabetsiz ve temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA) ve 2.080.000 lira peşin harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, 28.3.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972