 |
T.C.
YARGITAY
8. Hukuk Dairesi
E: 2000/1467
K: 2000/1678
T: 28.2.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVANIN MÜRACAATA BIRAKILMASI
DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASI
DERDESTLİK DURUMU
ÖZET : Önceki davanın rakipsiz bırakılması sonucu davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi halinde bu dava hiç açılmamış sayılacağından sonra açılan ikinci davanın devamı sayılamaz. Bu durumda hak düşürücü süre ikinci davanın açıldığı tarihe göre hesabedilir.
(1086 s. HUMK. m. 409/5-6)
Hüseyin Hüsnü ile Hazine aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının reddine dair (Doğanşehir Asliye Hukuk Hakimliği)nden verilen 14.9.1999 gün ve 147-221 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
Davacının 4.1.1989 tarihinde açtığı ilk dava on yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmış ise de, HUMK. nun 409/5. maddesine göre müracaata bırakılmış ve süresinde yenilenmemiş olduğundan 19.9.1995 tarihinde açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Davanın HUMK. nun 409/5-6. maddesi hükmü uyarınca açılmamış sayılmasına karar verilmesi halinde davanın açılması ile meydana gelmiş olan ve dosyanın işlemden kaldırılması ile devam eden hak düşürücü sürenin korunmuş olması sonucu da hükümsüz hale gelir. Çünkü anılan madde hükmü davaların gereğinden fazla sürüncemede bırakılmasını önleme amacına yöneliktir. Zira açılmamış sayılması gereken bir davanın hak düşürücü süreyi saklı tutma özelliği esasen düşünülemez. (HGK. 22.2.1994 tarih 8/645-131; 22.9.1993 T. 1993/8-428-515)
İlk davanın müracaata bırakılması sonucu davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi halinde, açılmamış sayılan birinci dava hiç açılmamış sayılacağından ikinci dava önceki davanın devamı sayılamaz.
HUMK. nun 409/5-6. maddesindeki koşulların gerçekleşmesi halinde "mahkemece davanın açılmamış sayılması hususunda bir karar verilmemiş olması sonucu değiştirmez. Çünkü, anılan madde hükmü davaların gereğinden fazla sürüncemede bırakılmasını önleme amacına yöneliktir". (HGK:
22.2.1984 T., 1981/8-645 E., 1984/131 K.) "Mahkemenin davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararı henüz kesinleşmemiş olsa dahi, derdestlik durumu gene son bulur. Çünkü dava (3) aylık yenileme süresinin bittiği veya dosyanın ilk defa takipsiz bırakıldığı tarihte kanundan dolayı açılmamış sayılır. (HGK:23.10.1981 T., 14/2171-686)
Yukarıdaki açıklamalar nedeniyle hak düşürücü süre ikinci davanın açıldığı tarihe göre hesap edilir. Yani tutanağın kesinleştiği 6.11.1985 tarihinden ikinci davanın açıldığı 27.7.1999 tarihine kadar on yıllık hak düşürücü süre geçtiğine göre davanın bu sebepten reddine karar verilmesi yerinde görüldüğünden temyiz itirazlarının reddi ile usul ve Yasaya uygun olan hükmün (ONANMASINA) ve 2.080.000 lira peşin harcın onama harcına mahsubuna 28.2.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.