 |
T.C.
YARGITAY
8. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/7478
Karar no: 1999/9301
Tarih: 16.11.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TAŞINMAZIN NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİ
ORMAN YÖNÜNDEN İNCELEME
MER'A ARAŞTIRMASI YAPILMASI
ÖZET : Taşınmazın niteliğinin belirlenmesi bakımından yörede yapılmış orman tahdidi varsa, buna ilişkin harita ve tutanaklarının uzman bilirkişi aracılığıyla uygulanması gerekir.
Taşınmazın mer'a yönünden ilişkisi bakımından ise taşınmazın tahsisli meralardan olup olmadığı yönünden araştırma yapılması bu amaçla tahsis kararının köy hizmetleri idaresinden sorulması ve ayrıca kadim mer'a araştırılması yapılmalıdır.
(6831 s. OK. m. 1)
(4753 s. ÇTK. m. 8)
Ali Rıza ile Hazine aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair Dursunbey Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen 15.6.1999 gün ve 21/1 33 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi Hazine tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
Mahkemece taşınmazın hukuksal niteliğinin belirlenmesi yönünden yapılan uygulama yeterli değildir. Dosyadaki fenni bilirkişi krokisine ve orman tahdit haritasına göre taşınmazın bulunduğu yerde orman tahdidi yapıldığı anlaşılmaktadır. Tahditle ilgili tutanaklar ve harita dosyaya getirtilmiş ise de; uygulama fenni bilirkişiye yaptırılmıştır. Bu çeşit uygulama, Yargıtay İçtihatlarında benimsenen usule aykırıdır. Dosyaya getirtilen sınırlandırma haritası, çalışma ve askı tutanaklarının bu işlerde uzman serbest orman yüksek mühendisi ve mahalli bilir kişi aracılığıyla taşınmaz başında ve mahallinde yapılmalıdır. Sınırlandırma tutanağı ve haritasında tanımlanan ve gösterilen O.T.S. noktaları ve belli sınır noktaları mahalli bilirkişilerinde gerektiğinde bilgisine başvurulmak suretiyle yerleri tespit edilmelidir. Sonra harita, teknik kurallara göre ve röper noktaları da belirtilmek suretiyle yerine uygulanmalı ve bu uygulama ayrıntılı şekilde uzman bilirkişi rapor ve krokisinde gerekçeli olarak açıklanmalı ve ayrıca dava konusu yer tahdit haritası üzerinde tasdikli bir şekilde gösterilerek belirtilmelidir. Açıklanan hususların uzman bilirkişi serbest orman yüksek mühendisi aracılığıyla yerine getirilmesi keşfin ve Yargıtay denetiminin sağlıklı yapılabilmesi yönünden zorunludur. Zira orman tahdidi yapılan yerlerde bir taşınmazın orman sayılan yerlerden olup olmadığının tesbiti ancak kesinleşmiş orman tahdit harita ve tutanaklarının uzman bilirkişi aracılığıyla uygulanması sonucu belirleneceği hususu Yargıtayın kararlılık kazanmış içtihatları gereğidir.
Taşınmazın hukuki niteliğinin belirlenmesi ve mer'a yönünden ilişkisinin araştırılması için tahsisli mer'a kapsamında kalıp kalmadığı hususu da yeterince araştırılmamış ve uygulama yapılmamıştır. Taşınmazın tahsisli mer'alardan olup olmadığı hususu araştırılırken öncelikle bu yerde mer'a tahsisinin bulunup bulunmadığının köy hizmetlerinden sorulması, varsa mer'a norm kararı ile tahsis tutanağı ve paftası getirtilerek mahallinde uygulanıp nizalı taşınmazın bu belgeler kapsamında kalıp kalmadığı, mer'a norm kararına göre tahsis edilen mer'anın menşei, norm kararında araştırılarak tahsisin mevcut kadim mer'adan mı, yoksa 4753 sayılı Kanunun 8. maddesine göre Bakanlık emrine geçen yerlerden mi yapıldığı hususu tespit edilmelidir. Tahsisli ve kadim mer'aların oluşumu itibariyle farklılıkları vardır. Tahsisli mer'alar, yetkili merciiler tarafından kamunun yaralanmasına ayrılmak suretiyle ve tahsis yolu ile oluştuğu halde kadim mer'alar başlangıcı bilinmeyen bir zamandan beri geleneksel olarak o yerde halkın yararlanması suretiyle kamu malı niteliğini kazanırlar. HGK.nun 30.10.1991 tarih 1991/8-427-544 ve 3.5.1995 tarih 1995/17-149-502 sayılı kararlarında da belirtildiği gibi bir yerin yetkili bir mercii tarafından mer'a olarak tahsis edilmesi evveliyatı itibariyle o yerin mutlak suretle mer'a olarak kabulüne yeterli olmadığı gibi zilyetlikle iktisap iddiasının dinlenmesine de engel değildir. Ne var ki yetkili mercii tarafından bir yerin mer'a olarak tahsisinin yapılmış olması durumunda gerçek kişinin o yerdeki zilyetliği sona ereceğinden mer'a olarak tahsisinin yapıldığı tarih itibariyle kazandırıcı zamanaşımı yolu ile mülk edinme koşullarının saptanması gerekir. Açıklanan hususların ışığında taşınmazın mer'a yönünden niteliği araştırılarak ve delillerde tartışılıp değerlendirilerek bir karar verilmelidir. Taşınmazın hukuki niteliğinin, orman ve mera açısından usulüne uygun şekilde araştırılmadan eksik inceleme ile hüküm verilmiş olması isabetsiz ve temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 16.11.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.