Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
8. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/1460
Karar no: 1999/4192
Tarih: 6.5.1999

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
TAŞINMAZIN KAZANDIRICI ZAMANAŞIMI
   YOLU İLE İKTİSABI
DEVLETİN HUKUM VE TASARRUFU ALTINDAKİ YERLER
DERE YATAKLARI
ÖZET : Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve menfaati umuma ait kamu mallarından sayılan akarsu ve yatakları etrafındaki arazi sahipleri ile kamunun su ihtiyacını karşılamak üzere aktif olarak kullanıp ve yararlanmalarını sağladığı sürece özel mülkiyete konu olamazlar. Ancak suları kendiliğinden kuruyan, çekilen veya yatak değiştiren akarsular, doğal nitelikleri sonucu kazandıkları kamu mali nitelikleri de son bularak medeni hukukta düzenlenmiş özel mülkiyet konusu olabilirler Mahkemece taşınmazların hukuki nitelikleri belirlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru değildir.
(743 s. MK. m. 641)
(Y.HGK. Kararı-2.10.1966 gün ve 1996/20-429-643 5.)
 
İbrahim ile Hazine ve Belediye Başkanlığı aralarındaki tescil davasının kabulüne dair (Çağlayanşerit Asliye Hukuk Hakimliği)nden verilen 12.11.1998 gün ve 90/1 03 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi Hazine tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
Davacı zilyetlik hukuki nedenine dayanarak dava konusu 3 parça taşınmazın adına tescilini istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
 
Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve taktirde bir isabetsizlik bulunmadığına ve dava konusu taşınmazın hukuki niteliği itibariyle iktisaba engel bir durumunun bulunmadığı ve davacının dava tarihine kadar olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğiyle iktisap koşulları tamamlanarak mülkiyet hakkının doğduğu anlaşıldığına göre dava konusu taşınmazlardan Kızandere, mevkiinde bulunan 10055 m2 yüzölçümlü ve hükmün C2 fıkrasında yazılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının reddi ile hükmün bu bölümünün (ONANMASINA),
 
Hükmün A2 ile B2 fıkralarında yazılı Kızandere mevkiinde bulunan 6905 ve 6240 m2 yüzölçümlü taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarına gelincEsas no: Keşifte dinlenen jeolog bilirkişi dosyada mevcut 29.5.1998 tarihli raporunda; bu taşınmazların niteliğini belirlerken; başlangıçta dere yatağı olup sonradan ıslah çalışmalarıyla kullanılabilir arazi haline geldiğini yani dere yatağından kazanılmış tarım arazisi olduğunu bildirmiş ise de, taşınmazın bitişiğindeki derenin halen aktif dere niteliğinde olup olmadığını açıklamadığı gibi ıslah çalışmalarının ne zaman başladığı ve bitirildiği hususunda da bilgi vermemiştir. Bu husus yerel bilirkişi ve tanıklardan da sorulmamıştır. Bu taşınmazlarla ilgili olarak öncesinin dere yatağı olması nedeniyle, dere yatağının zilyetlikle kazanılmasının mümkün olup olamayacağı hususu uyuşmazlık konusudur. Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri tespit ve tarif eden MK.nun 641. maddesinde "akarsular ve yataklar" menfaati umuma ait mallar olarak nitelendirilmiştir. Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve menfaati umuma ait kamu mallarından sayılan akarsu ve yatakları etrafındaki arazi sahipleri ile kamunun su ihtiyacını karşılamak üzere aktif olarak kullanıp ve yararlanmalarını sağladığı sürece özel mülkiyete konu olamazlar. Gerek kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve gerekse ihya yolu ile kazanılamazlar. Ancak sular kendiliğinden kuruyan, çekilen veya yatak değiştiren akarsular, doğal nitelikleri sonucu kazandıkları kamu malı nitelikleri kurumak, suları çekilmek veya yatak değiştirmek gibi tabi olaylar nedeniyle bu fiili değişiklikler sonunda kamu malı nitelikleri de son bularak medeni hukukta düzenlenmiş özel mülkiyet konusu olabilirler. HGK.nun 2.10.1996 tarih 1996/ 20-429-643 sayılı kararında da ifade edildiği gibi "halen aktif olarak dere yatağı olmayan yerlerin koşullarının gerçekleşmesi durumunda kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla mülk edinebileceği kuşkusuzdur". Ancak yukarıda da açıklandığı gibi taşınmazın halen aktif dere yatağı olup olmadığı veya gerek tabi olaylar sonucu kuruma, suların çekilmesi, yatak değiştirmesi sonucu, gerekse ıslah çalışmaları yapılmak suretiyle niteliğinin değişip değişmediğinin ve bu değişme tarihlerinin ve olayımızda olduğu gibi ıslah çalışmalarının yapıldığı ve sonuçlandığı tarih araştırılıp tespit edilerek bu tarihler itibariyle dava tarihine kadar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla mülk edinme koşullarının mevcut olup olmadığının araştırılması gerekir. Bu hususta jeolog bilirkişi raporu yeterli olmadığı gibi mahkemenin araştırması da bu taşınmazlarla ilgili olarak hüküm vermeye yeterli değildir. Taşınmazların hukuki nitelikleri belirlenmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması isabetsiz ve temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün A2 fıkrasında yazılı Kızandere mevkiindeki 6905 m2 yüzölçümlü ve B2 fıkrasında yazılı aynı mevkii de bulunan 6240 m2 yüzölçümlü taşınmazlarla ilgili bölümlerin 8çıklanan nedenlerle (BOZULMASINA) ve 2588 sayılı Kanunla eklenen 492 sayılı Harçlar Kanununun 13/j maddesi uyarınca Hazineden harç alınmasına mahal olmadığına 6.5.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
 
 
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini