İçtihat Özeti: Kadastro tesbitine dayanak yapılan davalı tarafın tutunduğu tapu kaydının önceki günlü olduğu, doğru temele dayandığı ve hukuksal değerini yitirmediği dikkate alındığında davalı tarafın tutunduğu tapu kaydına ilke olarak değer verilmesi gerekir ise de, çekişmeli taşınmaz üzerinde ilgili idare tarafından muhdesat niteliğinde sağlık ocağı ve lojmanı yapılmak suretiyle taşınmaza kamulaştırmasız el atılmıştır.

Kamulaştırmasız el atmaya ilişkin konuyu düzenleyen 2942 sayılı Yasanın 38. maddesi Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş ise de, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararından önce 2942 sayılı Yasanın 38. maddesinde öngörülen 20 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği sözü edilen sürenin niteliği itibariyle istek olmasa bile mahkemece resen göz önüne alınacağı dikkate alındığında, davalının taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının sona erdiği ve taşınmazın mülkiyetinin artık tesisi yapan idarenin mülkiyetine geçtiğinin kabulü gerekir .

Taraflar arasında kadastro tesbitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı hazine tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşılmakla, dosya incelendi. Dosyadaki belgeler okundu. Tetkik hakiminin açıklamaları dinlendi, gereği görüşüldü:

Kadastro sırasında 156 ada 49 parsel sayılı 2553.44 m2 yüzölçümündeki taşınmaz, tapu kaydına ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak ölü Yusuf ile Hüseyin ve Musa adına paylı olarak tesbit edilmiştir. Tutanağın beyanlar hanesinde ise taşınmaz üzerindeki muhdesat niteliğindeki Sağlık Ocağı ve Lojman binalarının Sağlık Bakanlığına ait olduğu belirtilmiştir. Askı ilan süresi içerisinde davacı hazine idari yoldan oluşan tapu kaydına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece davanın reddine, dava konusu taşınmazın tesbit gibi davalılar adına tesciline karar verilmiş, hüküm davacı hazine tarafından temyiz edilmiştir.

Mahkemece dava ve temyize konu 156 ada 49 parsel sayılı taşınmazın kadastro tesbitine dayanak yapılan davalı tarafın tutunduğu önceki günlü tapu kaydının kapsamında kaldığı gerekçe gösterilerek hüküm kurulmuş ise de, yerel mahkemenin vardığı sonuç dosya içeriğine uygun düşmemektedir. Davacı hazine idari yoldan oluşan 27.12.1971 tarih 2 sayılı tapu kaydına, davalı taraf 11.5.1937 tarih 2 sayılı sicilden gelen, 23.9.1993 tarih 1 sayılı tapu kaydına dayanmıştır.

Davacı hazinenin tutunduğu tapu kaydı ile kadastro tesbitine dayanak yapılan davalı tarafın tutunduğu tapu kayıtlarının dava ve temyize konu 156 ada 49 parsel sayılı taşınmaza ait olduğu, mahkemece toplanıp değerlendirilen delillerle belirlenmiştir.

Dava ve temyize konu taşınmaz üzerinde 1972 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından muhdesat niteliğindeki Sağlık Ocağı ve lojmanının yaptırıldığı (meydana getirildiği) anlaşılmaktadır.

Kural olarak tapu kayıtlarının iç içe girmesi, tedahül etmesi bir başka anlatımla örtüşmesi halinde önceki günlü doğru temele dayanan hukuksal değerini yitirmeyen kayda değer verilmesi zorunludur. Somut olayda kadastro tesbitine dayanak yapılan davalı tarafın tutunduğu tapu kaydının önceki günlü olduğu, doğru temele dayandığı ve hukuksal değerini yitirmediği dikkate alındığında davalı tarafın tutunduğu tapu kaydına ilke olarak değer verilmesi gerekir ise de, çekişmeli taşınmaz üzerinde Sağlık Bakanlığı tarafından muhdesat niteliğinde Sağlık Ocağı ve lojmanı meydana getirilmek suretiyle dava ve temyize konu 156 ada 49 parsel sayılı taşınmaza kamulaştır-masız el atıldığı dosya içeriği ile belirlenmiştir.

Konuyu düzenleyen 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 38. maddesi hükmü Anayasa Mahkmesinin 10.4.2003 gün, 2002/112-2003/33 E.K. sayılı kararı ile iptal edilmiş, sözü edilen iptal kararı 4.11.2003 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kural olarak, Anayasa Mahkemesince oluşturulan iptal kararlarının geriye yürümeyeceği, görülmekte olan bu davada az yukarıda sözü edilen iptal kararının uygulanacağı kuşkusuzdur. Somut olaya az yukarıda saptanan bu hukuksal olgular ile Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2005/5-288-352 E.K. sayılı 25.5.2005 günlü kararında da aynen benimsenen hukuk olguları ışığı altında bakıldığında Anayasa Mahkemesinin iptal kararından önce 2942 sayılı Yasanın 38. maddesi hükmünde öngörülen 20 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği, sözü edilen sürenin niteliği itibariyle istek olmasa bile mahkemece resen gözönüne alınacağı dikkate alındığında davalının taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının sona erdiği ve taşınmazın mülkiyetinin artık tesisi yapan (Sağlık Ocağı ve Lojmanını) idarenin mülkiyetine geçtiğinin kabulü gerekir. Somut olayda mahkemece gerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 705/2 maddesi hükmü ve gerekse 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 38. maddesi hükmü uyarınca davacı idare yararına gerçekleşmiş ve tamamlanmış hukuksal bir durum söz konusu olduğu dikkate alınarak dava ve temyize konu 156 ada 49 parsel sayılı taşınmazın gerçek hak sahibi durumuna gelen davacı idare adına tesciline karar verilmesi gerekirken, bu olgular gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz, davacı hazinenin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 8.12.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972