 |
T-c.
YARGITAY
7. Hukuk Dairesi
E 2000/729
K: 2000/795
T: 21.2.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
442 SAYILI KOY KANUNUNUN 44.
MADDESİNE GÖRE İHTİYAR HEYETİNİN
TAŞINMAZ SATIŞININ GEÇERLİ OLMASI İÇİN
SATIŞIN KAYMAKAMLIKÇA ONAYLANMASI
SATIŞA KONU BÖLÜMÜ AŞAN TAŞINMAZ
KESİMİNİN İKTİSABI İÇİN 20 YILLIK
KAZANDIRICI ZAMANAŞIMININ DOLMASI
GEREKİR
ÖZET : Kadastro sırasında 3 parsel ve 614,71 m2 yüzölçümündeki taşınmaz köy tüzel kişiliğinin satışına, pay devrine, kazandırıcı zamanaşımı zilyedliğine dayanarak L. T. ve M. T. adlarına eşit paylı olarak tesbit gibi tescil edilmişse de; yapılan araştırma, inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir.
Öyle ise; öncelikle; taşınmazın 442 sayılı Köy Kanunun 44. maddesinde öngörülen ihtiyar meclisinin satabileceği taşınmazlardan olup olmadığı araştırıldıktan sonra, satabileceği taşınmazlardan ise satışın kaymakamlıkça onanıp onanmadığı sorulup saptanmalıdır. Köy tüzel kişiliğinin satışının geçerli olduğu sonucuna varıldığı takdirde satışa konu 500 m2'lik taşınmaz bölümün davalılara eşit oranda tapuya tesciline; 500 m2'nin dışında kalan taşınmaz kesiminde ise; satış tarihi ile tesbit tarihi arasında 20 yıllık kazandırıcı (iktisabı) zamanaşımı zilyedliği dolmadığından 500 m2'lik bölüm dışında kalan taşınmaz kesiminin davacı Hazine adına tesciline karar verilmesi gerekir.
(3402 s. Kadastro K. m. 13/B-c, 14)
(743 s. MK. m. 639)
(442 s. Köy K. m. 44)
Taraflar arasında kadastro tesbitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi istenilmekle temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşılmakla, dosya incelendi, dosyadaki belgeler okundu, tetkik ha-kiminin açıklamaları dinlendi. Gereği görüşüldü:
Kadastro sırasında 138 ada 3 parsel sayılı 614,71 m2 yüzölçümündeki taşınmaz köy tüzel kişiliğinin satışına, pay devrine, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak Lütfi ve Mustafa adlarına eşit paylı olarak tesbit edilmiştir. Davacı Hazine taşınmazın zilyetlikle iktisabı mümkün bulunmayan yerlerden olduğunu ileri sürerek dava açmıştır. Mahkemece davanın reddine, taşınmazın tesbit gibi tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmazın köy tüzel kişiliği tarafından davalı tarafa satıldığı, davalı taraf yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunun 14. maddesi hükmünde taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçe gösterilerek hüküm kurulmuş ise de yapılan araştırma, inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. 442 sayılı Köy Kanunun 44. maddesi hükmünde köy ihtiyar heyetinin köyde oturan ve taşınmaza ihtiyacı olan kişilere hangi taşınmazları satabileceği açıklanmaktadır. Dava konusu taşınmazın 442 sayılı Köy Kanunun 44. maddesi hükmünde belirtilen taşınmazlardan olup olmadığı, tutanak içeriğinde taşınmazın köy derneği tarafından davalı tarafa satıldığı açıklandığı halde, köy derneğinin satışı ile ilgili satış senedi bulunup bulunmadığı, köy ihtiyar meclisinin satışının taşınmazın bulunduğu Kaymakamlık tarafından onaylanıp onaylanmadığı araştırılmamıştır. Biran için köy ihtiyar meclisinin satışının geçerli olduğu, yukarda açıklandığı gibi yapılan araştırma sonucu belirlenmiş olsa dahi köy ihtiyar meclisince 1989 yılında davalı tarafa 500 m2 taşınmaz satıldığı, satışın yapıldığı 1989 yılı ile tesbit günü arasında 20 yıllık iktisab süresi geçmediği, taşınmazın tesbitteki yüzölçümünün ise satışa konu edilen 500 m2'den fazla olduğu, bu nedenle satışa konu 500 m2'nin dışında kalan taşınmaz kesiminin zilyetlikle kazanılmasının mümkün olmadığı dikkate alınmamıştır. Şu hale göre toplanan deliller yetersizdir. Öyle ise öncelikle dava konusu taşınmazın 442 sayılı Köy Kanunun 44. maddesi hükmünde öngörülen köy ihtiyar meclisinin satışına konu taşınmazlardan olup olmadığı araştırılmalı, bu araştırma sonunda dava konusu taşınmazın köy ihtiyar meclisinin satışa konu taşınmazlardan olduğu sonucuna varıldığı takdirde, köy ihtiyar meclisinin davalı tarafa yaptığı satışın geçerli olup olmadığı, köy ihtiyar meclisinin yaptığı satışın kaymakamlıkça onaylanıp onaylanmadığı saptanılmalı, böylece davalı tarafa yapılan satış geçerli ise taşınmazın köy ihtiyar meclisince 500 m²'lik bölümünün davalı tarafa satıldığı, geriye kalan bölümünün satılmadığı, davalı tarafın satın aldığı gün ile tesbit günü arasında satışa konu edilen 500 m² dışında kalan taşınmaz kesimi üzerinde zilyetlik yoluyla taşınmaz edinme koşullarının davalı taraf yararına gerçekleşmediği dikkate alınarak satışa konu 500 m²'lik taşınmaz kesimi belirlenerek davalı taraf adına, 500 m² fazlasının ise Hazine adına tesciline karar verilmelidir. Hazinenin temyiz itirazları açıklanan nedenlere yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), 21.2.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.