 |
T.C.
YARGITAY
7. Ceza Dairesi
Esas no : 1995/1995
Karar no : 1995/6375
Tarih : 10.7.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
1918/m.1/E,27/2-3,25/2
DAVA : 1918 sayılı Kanuna muhalefetten sanıklar Lütfü ve arkadaşları haklarında yapılan duruşma sonunda; hükümlülüklerine ve zoralıma dair, ( Tunceli Ağır Ceza Mahkemesi )'nden verilen 16.3.1994 tarihli hükmün Yargıtay'ca incelenmesi mal sorumlusu vekili ve sanıklar Lüttü, Mahmut, Sedat ve Kemalettin tarafından süresinde istenilerek, sanıklar yönünden duruşmalı inceleme isteğinde bulunulan dava evrakı Cumhuriyet Başsavcılığı'nın bozma isteyen 28.2.1995 tarihli tebliğnamesiyle Daireye verilmekle; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1918 sayılı Yasanın 33/son maddesi ile para cezasının artırılmaması temyiz edenin sıfatına göre bozma nedeni yapılmamıştır.
1- Sanıklar Lütfü, Mahmut ve Sedat'ın sanık Yaşar idaresindeki 03 .... 286 plakalı tankerle İzmit Kimya San. Ltd. Şti. adına 9.2.1993 tarihli, ( S.D. )Van adresine teslim edilmek üzere düzenlenmiş sevk irsaliyesi kapsamı 8.810 kg. SOLVENT ve 5048 kg. TOLUEN isimli kimyasal maddeyi güzergah değiştirip, bir kısmını sanık Kemalettin'e ait benzin istasyonuna boşalttıkları analiz sonucu bu maddenin normal benzin, tankerde ele geçen kısmın ise Toluen adlı kimyasal madde olduğunun tesbit edildiği, sanıkların ithali serbest olan bu maddeleri tahsis edildikleri yer dışında benzin istasyonunda kullandıklarından bahisle "1918 sayılı Yasanın 1/E maddesi aracılığıyla 27/ 2,3. maddesi uyarınca cezalandırılmaları için dava açıldığı ve 1918, sayılı Yasanın 1/E maddesi" hususi kanunları mucibince muayyen işler için resimden muaf olarak veya az resimle ithal olunan bir malın tahsis edildiği yerden başka bir yerde kullanmayı ve satmayı ve bilerek satın almayı kaçakçılık olarak nitelendirdiği cihetle,
Dosya içindeki İçişleri Bakanlığı yazısında; "SOLVENTLERİN, sanayide kullanılan madde olup ithaldeki amacın bu ihtiyacı karşılamak olduğu ve akaryakıta karıştırılıp kullanılmasını önlemek için Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın 14.2.1992 tarihli, 2442 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 92/2 sayılı Tebliğine göre, SOLVENTLERİN ithalinde Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün uygun görüşünün alınması şartı getirildiği ve ithalatçı firmalardan bu ürünlerin amacı dışında kullanmayacaklarına dair taahhütname alındığı" Petrol İşleri Genel Müdürlüğü de "TOLUEN ve HEXAN gibi SOLVENT adı verilen ürünlerin haksız kazanç elde etmek üzere akaryakıta karıştırılmasını önlemek ve boya, tekstil, plastik, yağ, kauçuk ve vernik üretimi gibi gerçek tüketim alanlarında kullanılmasını sağlamak amacıyla Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın 92/2, 93/13 ve 94/13 sayılı Tebliğleri kapsamında Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nden müsaade alınması uygulanmasına başlanıldığı ve bu çerçeve de Genel Müdürlükçe sanayici ve tüketicilerin ihtiyaçları esas alınarak izin verildiği", Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın 93/13 sayılı Tebliğine göre de "anılan maddelerin ithalatında bankalarca ithal müsaadesi düzenlenmeden önce Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün uygunluk yazısının aranacağını", Gümrük Müdürlüğü de "dava konusu kimyasal maddelerin ithalinin ilgili merciden izin alınmak ve vergileri ödenmek kaydiyle serbest olduğunu açıkladığı gözetilerek,
Öncelikle dava konusu SOLVENT ve TOLUEN adı verilen kimyasal maddelerin yurda yasal yollardan girip girmediğinin tesbiti için, sevk irsaliyesinin doğruluğunun araştırılması ve menşeine inilerek ithalatçı .......... Firması'nca satılıp satılmadığı, satıldı ise ithale ilişkin belgeler getirtilerek, yurda giriş rejiminin ne olduğu anılan Yasanın 1/e maddesinde açıklandığı gibi muayyen işler için resimden muaf olarak veya az resimle ithal edilip edilmediği, ayrıca muayyen işlerde kullanmak kaydiyle taahhütname alınarak ithaline izin verilip verilmediği hususlarının gerektiğinde ithal izni varsa izni veren merciden de sorulup tesbit edilerek, tahsis edildikleri yerden başka bir yerde kullanma, satma, bilerek satın alma unsurlarının mevcut olup olmadığı araştırılarak sonucuna nazaran sanıkların hukuki durumlarının takdir ve tayini gerekirken eksik soruşturma ile yazılı şekilde karar verilmesi,
Kabule göre de;
2- Sanık Kemalettin alıcı durumunda olup, satın aldığı ve petrol istasyonunda ele geçirilen 6.665 kg. normal benzin yönüyle; dava konusu kimyasal maddeler normal benzine katıldığında özelliğini kaybederek normal benzin sonuçlarını verip vermediği de tahlil yaptırılıp araştırılarak sonucuna nazaran eylemine uyan 1918 sayılı Yasanın 25/2. maddesi gereğince tecziyesi gerekip gerekmediğinin karar yerinde tartışılması yerine yazılı şekilde tüm eşya üzerinden hüküm tesisi,
3- Dava konusu kimyasal maddelerin ithalatının İthalat Rejimi Karar ve Yönetmeliği veya hususi bir kanun ile yasaklanmadığı halde tazmini para cezası tayininde 1918 sayılı Yasanın 27/3. maddesi uyarınca gümrüklenmiş değerin dört misli yerine ithalinin izne tabi olmasına yanlış anlam verilip ithali yasak eşya kabul edilmesi suretiyle altı misli üzerinden fazla cezaya hükmolunması,
4- Dava konusu eşyanın cif değerinin tarafsız bilirkişiye tesbit ettirilmesi gerekirken denetime imkan vermeyecek şekilde davada taraf olan idarenin haricen yaptığı araştırmaya göre bulduğu cif değer üzerinden hesaplandığı gümrüklenmiş değer esas alınarak ceza tayini,
5- Sanıkların tazmini para cezasını ödemede acizleri halinde çekmeleri gereken hapis cezasının önce gün olarak gösterilip sonra üç yıl ile sınırlandırılması gerekirken, 1095 gün olarak belirtilmesi,
6- Müdahil İdare vekilinin duruşmalara katılmadığı gözetilmeden müdahil İdare lehine dilekçe yazma ücreti yerine nisbi ücreti vekalete karar verilmesi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, mal sorumlusu vekili ile sanıklar Lütfü, Mahmut, Sedat ve Kemalettin'in temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün kısmen isteme uygun olarak ( BOZULMASINA ), bozmanın hükmü temyiz etmeyen sanık Yaşar'a da teşmiline, 10.7.1995 günü oybirliğiyle karar verildi.