 |
T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi
E: 2002/7038
K: 2002/7536
T: 25.11.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
· ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ
· HARÇTAN MUAFİYET
ÖZET: Harçtan muafiyet kuralı, kayyım tayin edilen mal memurunun doğrudan huzmenin hak ve menfaatini ilgilendiren işlemleri hakkında söz konusudur.
(3561 s. MMKDK. m. 2)
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan paylaşma davasına dair karar davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava bir adet taşınmazın ortaklığının giderilmesine ilişkindir. Mahkeme satış kararı vermiş, hüküm davalı kayyımı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava evrakı ile duruşma zabıtları münderecatına, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Ortaklığın giderilmesi davaları müşterek ve iştirak halinde mülkiyet hükümlerine tabi mallarda ortaklar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren toplu mülkiyetten ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı ve taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda kazanan ve kaybeden yoktur. Yapılan yargılama sonunda dava konusu edilen malların aynen bölüşülmesi mümkün ise malların aynen bölünerek paylaşılmasına, olanak yoksa satılarak bedelinin bölüşülmesine karar verilir. Satış bedeli payları oranında paydaşlara dağıtılır. Mahkeme masrafları ve alınacak harç payları oranında paydaşlara yükletilir.
Olayımızda dava konusu Hatay/Antakya ilçesi Biniciler Mahallesi 4. mıntıkada kain tapunun 1481 sayılı parselinde kayıtlı 128 ma yüzölçümündeki taşınmazın 166/180 payının davacı Mustafa 14/180 payının ise Mulla Osman veresesi adlarına kayıtlı olduğu, Hatay Sulh Hukuk Mahkemesinin 23.7,2001 gün ve 2001/281-1116 sayılı kararıyla Mulla Osman veresesine 3561 sayılı Kanun gereğince Hatay Defterdarı Mehmet'in kayyım olarak atandığı, davanın kayyım vekili huzuruyla sonuçlandırıldığı görülmüştür. Yukarıda açıklandığı üzere satış bedelinin alacaklısı paydaş olduğuna göre yargı harcının mükellefi de paydaş olan kişilerdir. Başka bir deyişle harcın mükellefi yargı harcı bağışıklığı bulunmayan paydaştır.
3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanunun 2. maddesinde sözü edilen "harçtan muafiyet" kuralı kayyım tayin edilen mal memurunun doğrudan hazinenin hak ve menfaatini ilgilendiren işlemleri hakkında söz konusudur. Hazinenin kendi mülkiyet hakkına dayanarak taraf olduğu davalarla 3561 sayılı Kanunda olduğu gibi zorunlu nedenlerle bir başkasını temsilen taraf olduğu davaları birbirinden ayrı tutmak gerekir.
Hal böyle olunca davanın niteliği gözetilerek toplam satış bedeli üzerinden %09 oranında hesaplanacak karar harcının davanın tarafı olup bağışıklığı bulunmayan paydaşlardan payları oranında tahsiline karar vermek gerekirken bunlardan zühul ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile HUMK.nun 428. maddesi uyarınca hükmün (BOZULMASINA) ve istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 25.11.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.