 |
T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/6855
Karar No : 1996/7121
Tarih : 16.9.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
· TAHLİYE DAVASI-İŞYERİ İHTİYACI
KARAR ÖZETİİ : İhtiyaçlının kirada olması halinde ihtiyacın kabulü için ihtiyaçlının ya tahliye tehdidi altında bulunması veya kiralananın yapılacak iş için daha üstün nitelikte hiç değilse çalışılan yerle eşdeğer vasıfta bulunması gerekir. Eşdeğerlik halinde mülkiyet hakkının üstünlüğü nazara alınarak aynı işin kiralananda yapılmasında ihtiyaçlının tercihi esas alınır.
Tehdit ve üstünlük koşullarından birinin varlığı ihtiyacın kabulü için yeterlidir. İkisinin birarada bulunması gerekmez.
Tahliye tehdidinin varlığı ileri sürülmemişse mahkemece bu cihet resen araştırılamaz
Dava, işyeri ihtiyacı nedeniyle kiralananın tahliyesi isteğine ilişkindir. Mahkeme davayı reddetmiş ve hüküm davacı vekili tarafından temyiz olunmuştur.
İşyerine ilişkin tahliye davalarında ihtiyaçlının kirada olması halinde ihtiyacın kabulü için ihtiyaçlının ya tahliye tehdidi altında bulunması veya kiralananın yapılacak iş için daha üstün nitelikte, hiç olmazsa çalışılan yerle eşdeğer vasıfta bulunması gerekir. Eşdeğerlik halinde mülkiyet hakkının üstünlüğü nazara alınarak işin kiralananda yapılmasında ihtiyaçlının tercihi esas alınır. Tehdit ve üstünlük koşullarından birinin varlığı ihtiyacın kabulü için yeterlidir. İkisinin birarada bulunması gerekmez.
Tahliye tehdidinin varlığı ileri sürülmemişse mahkemece bu cihet, resen araştırılamaz. Çünkü mahkemenin, ileri sürülmeyen bir husus hakkında inceleme yapması mümkün değildir. Ancak açıkça kiralananın üstün vasıfta olduğu belirtilmese dahi ihtiyaç iddiasının içinde bu isteğin varlığını kabul etmek gerekir. Üstünlük vasfı uzman bilirkişi aracılığı ile halen ihtiyaçlının çalıştığı yer ile kiralananda keşif yapılarak yapılacak iş yönünden her iki işyerinin kıyaslaması suretiyle saptanır.
Olayımızda: Davacı vekili, müvekkilinin oğlunun halen kiracı olduğu yerde market işlettiğini, aynı işi kiralananda yapacağını bildirerek tahliye tehdidine dayanmaksızın kiralananın tahliyesine karar verilmesini istemiştir.
Kiralanan ile ihtiyaçlının kirada faaliyet gösterdiği yerde yapılan kesitlerde kiralananın daha üstün vasıfta olduğu saptanmıştır.Buna rağmen mahkemenin kiralananın üstün vasıfta olmadığına dair görüşü yerinde olmadığı gibi kiraya verildiği iddia edilen diğer dükkan ve boş olarak kiraya verilmeyip kiracısı tarafından 3.şahsa devredilmesine davacının bu davanın devamı sırasında muvafakat etmesi ihtiyacın samimi olmadığını göstermez. Bu durumda kiralananın tahliyesine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle red kararı verilmesi.
Usul ve yasaya uygun bulunmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile HUMK.nun 428. maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine 16.9.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.