 |
T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi
E. 1993/11824
K. 1993/12071
T. 17.11.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İKİ HAKLI İHTAR NEDENİNE DAYALI TAHLİYE
KARAR ÖZETİ : İki haklı ihtar nedenine dayalı tahliye davasının kira süresinin bitiminden itibaren bir ay içinde açılması zorunludur. Süresiz akitlerde ve kira bedelinin senelik ödenmesi gereken hallerde iki haklı ihtar oluşmaz. İhtarların bir kira yılı içinde muaccel (istenebilir) hale gelmesi, değişik ayların kirasına ilişkin olarak en az iki defa kiracıya tebliğ edilmesi ve ödemelerin ihtarların tebliğinden önce yapılmaması gerekir.
(6570 s. GKK. m. 7/e)
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tahliye davasına dair karar davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla; dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, iki haklı ihtar nedeniyle kiralananın tahliyesi isteminden ibarettir. Mahkeme davayı reddetmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bir kira yılı içinde yapılmış iki haklı ihtara dayanan tahliye davasının, kiralayan tarafından açılması gerekir. Kiralayan durumunda olmayan malikin bu davayı açabilmesi için önce kiracıya ihtar tebliğ ettirerek kira bedellerinin kendisine, ödenmesini istemesi, ondan sonra ihtarları göndermesi gerekir. Dava hakkına ilişkin olan bu hususun mahkemece kendiliğinden nazara alınması icabeder.
Bu davanın 6570 sayılı Yasanın 7/e maddesi ve yerleşmiş içtihatlar uyarınca akdin hitamını izleyen bir ay içinde açılması zorunludur. ihtarlar dava şartı olduğu için süre kesme niteliğine haiz değildir. Süre konusu kamu düzenine ilişkin olması sebebiyle re'sen gözetilmesi gerekir.
İhtarların bir kira yılı içinde muaccel hale gelmiş (istenebilir durumu almış) değişik ayların kirasına ilişkin olarak en az iki defa kiracıya tebliğ edilmesi haklılığı içende ödemelerin ihtarların tebliğinden önce yapılmaması şarttır. Tebliğden sonra yapılan ödemelerin hukuki değeri yoktur. İhtarlar tebliğ ile hukuki sonuç doğuracağından ödemelerde tebliğ tarihinin esas alınması şarttır. Keşide tarihi sadece muacceliyet bakımından önem taşımaktadır. Zira muaccel olmayan (henüz ödenmesi gerekmeyen) kira parasının istenmesi mümkün değildir.
Süresiz akitlerde ve kira bedelinin senelik ödenmesi gereken hallerde iki haklı ihtar oluşmaz.
Olayımızda: Davacı, davalının 15.4.1992 - 15.4.1993 kira yılı içinde iki haklı ihtara sebebiyet verdiğini iddia ederek bu yüzden tahliye kararı verilmesini istemiştir. Dilekçedeki açıklamalara göre davanın yasal dayanağının 6570 sayılı Yasanın 7/e maddesi teşkil etmektedir.
6570 sayılı Yasanın 1. maddesinin göndermesiyle, şartların bulunması halinde BK.nun 260. maddesine göre tahliye davası açılabilmesi mümkündür. Ayrı hukuksal nedenleri bulunan bu davaların ayrı ayrı veya birlikte açılmaları mümkün olduğu gibi birinin açılmamış olması, diğer davanın açılmasını engellemez. Davacı, doğrudan doğruya 6570 sayılı Yasanın 7/e maddesine göre dava açıldığından, ibraz olunan delillerin tartışılması suretiyle iki haklı ihtar olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediğinin saptanması gerekir.
Bu tartışmaya girilmeden yazılı gerekçelerle davanın red olunması usul ve yasaya aykırıdır. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 17.11.1993 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.